موج جدید حرکتهای اعتراضی در لبنان در واکنش به انفجار مهیبی که غروب سهشنبه بخشی از بندر و مرکز شهر بیروت را ویران کرد، راه افتاده است. شنبه گذشته جمعی از معترضان خشمگین که ظاهرا به وسیله تعدادی افسر سابق ارتش رهبری میشدند به ساختمان وزارت خارجه لبنان در بیروت هجوم بردند. بنا بر این گزارش تعدادی از معترضان عمارت وزارت خارجه را «مرکز فرماندهی انقلاب» نامیدند و از تظاهراتکنندگان خواستند دیگر وزارتخانههای لبنان را نیز اشغال کنند.
آنها تابلوهایی آویزان کردند که روی آن نوشته خواستار تحقیق یک گروه مستقل بینالمللی درباره انفجار مرگبار بیروت هستند. ۵ تا ۱۰ هزار نفر با تجمع در اطراف میدان شهدا در بیروت، خشمشان را علیه دولت و سایر احزاب سیاسی فریاد زدند. لبنان هفتههاست مملو از خشم عمومی از نابسامانی شرایط اقتصادی است، اما انفجار مهیب بیروت در سهشنبه گذشته که باعث مرگ دستکم ۱۵۸ نفر شده، آتشفشان نارضایتی را غیرقابل کنترل کرده است.
شماری از معترضان علاوه بر وزارت خارجه، به سمت چند ساختمان دولتی دیگر یورش بردند. تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شده که نشان میدهد معترضان وارد ساختمانهای دولتی دیگر نظیر وزارت اقتصاد شدهاند. در فضای مجازی فیلمهایی از حمله به چند بانک نیز منتشر شده است. آنها ابتدا مقابل پارلمان لبنان بودند که پلیس برای جلوگیری از ورودشان به پارلمان، گاز اشکآور پرتاب کرد. انفجار مهیب بیروت با بیش از شش هزار زخمی لبنانیها را بیش از پیش از حکومت این کشور خشمگین کرده است.
حدود هفت هزار نفر در این روز در میدان شهدا واقع در مرکز بیروت تجمع و راهپیمایی بزرگی را آغاز کردند. معترضان همچنین با نیروهای دولتی درگیر شده و به سوی آنها سنگ پرتاب کردند. آنها شعار میدادند که مردم خواهان تغییر رژیم هستند. معترضان همان شعارهایی را سر دادند که در جریان اعتراضات موسوم به «بهار عربی» در سال ۲۰۱۱ شنیده میشد. فریاد «انقلاب، انقلاب» و «اعدام یا استعفا» مسیر راهپیمایی را پر کرده بود.
صلیب سرخ لبنان اعلام کرد در جریان اعتراضات این روز دستکم ۱۷۵ نفر زخمی شدهاند که از این تعداد شماری در محل مداوا و ۶۳ نفر نیز به بیمارستان منتقل شدهاند. شاهدان میگویند صدای آمبولانسها عصر شنبه گذشته در سراسر شهر بیروت شنیده میشد.
این در حالی است که میشل عون، رییسجمهور لبنان روز گذشته وعده داد مقصران انفجار مرگبار بیروت مجازات میشوند. او همچنین دخالت یک حمله خارجی را یکی از احتمالات انفجار مرگبار بیروت در تحقیقات پیشرو عنوان کرد. دفتر رییسجمهور به نقل از عون هم گفته بود علت این حادثه هنوز مشخص نشده و سه احتمال در حال بررسی است: سهلانگاری، حادثه یا مداخله خارجی. بسیاری از مردم لبنان خواستار انجام تحقیقاتی مستقل و بینالمللی درباره این حادثه شدند. رییسجمهوری لبنان انجام تحقیقات مستقل بینالمللی را رد کرده و اطمینان داده که گروه تحقیقات او به کار خود ادامه خواهند داد.
ویرانی بیروت مانند ۱۵ سال جنگ داخلی
خرابیهایی که این انفجار به بار آورده به میزان خسارتی است که ۱۵ سال جنگ داخلی در نیمه دوم قرن بیستم به بیروت وارد کرده است. در انفجار روز سهشنبه دستکم پنج هزار نفر مجروح شدند که تعدادی از آنها پس از مداوای سرپایی از مراکز درمانی مرخص شدهاند.
وزارت بهداشت لبنان عصر شنبه گذشته شمار قربانیان را ۱۵۸ نفر اعلام کرد و از آنجا که هنوز ۲۱ نفر پس از انفجار مفقود محسوب میشوند احتمال افزایش تعداد کشتهشدگان منتفی نیست. معترضان لبنانی که به کارآمدی، سلامت و صداقت سیاستمداران و اعضای دولت اعتماد ندارند خواستار تحقیقات مستقل، شفاف و بینالمللی درباره علت انفجار بیروت شدند.
امانوئل ماکرون، رییسجمهوری فرانسه روز پنجشنبه در دیدار از بیروت از این درخواست معترضان پشتیبانی کرد. میشل عون روز جمعه در برابر خبرنگاران با این درخواست مخالفت کرده و گفته گروهی را که مامور بررسی این واقعه شدهاند کار خود را ادامه میدهند و نتیجه تحقیقات آنها در اختیار افکار عمومی قرار خواهد گرفت.
سریال استعفاها در لبنان
منال عبدالصمد وزیر اطلاعرسانی لبنان دیروز استعفا داد. او در توئیتی که حساب کاربری وزارت اطلاعرسانی لبنان منتشر کرد، نوشت: از لبنانیها به دلیل آنکه نتوانستم خواستههای آنان را محقق کنم عذرخواهی میکنم.
عبدالصمد اضافه کرد: واقعیت با جاهطلبیهای ما مطابقت نداشت و بعد از فاجعه بیروت اکنون استعفای خود را به دولت تقدیم میکنم. استعفای این عضو کابینه حسان دیاب پنج روز بعد از انفجار در بندر بیروت اعلام میشود. پیش از این نیز سه نماینده لبنانی از حزب الکتائب به نامهای سامی الجمیل، ندیم الجمیل و الیاس حنکش و همچنین وزیر خارجه این کشور استعفا دادند.
علاوه بر این نعمه أفرام، یکی دیگر از نمایندگان پارلمان لبنان هم استعفا داد. از سوی دیگر رادیو صدای لبنان گزارش داد که دمیانوس قطار وزیر محیطزیست لبنان هم احتمالا امروز ظهر در جریان کنفرانسی مطبوعاتی استعفا میدهد.
نخستوزیر لبنان خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد
نخستوزیر لبنان پس از تجمعات اعتراضی و با اشاره به انفجار مهیب بندر بیروت که آن را نتیجه فساد و مدیریت ناکارآمد دانست، خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
حسان دیاب در این راستا ادامه داد: تمامی عاملان و مسوولان این فاجعه به سزای اعمالشان خواهند رسید و تحت محاکمه قرار خواهند گرفت. او در ادامه با تاکید بر اینکه تحقیقات گستردهای پیرامون انفجار بندر بیروت صورت خواهد گرفت، گفت: بررسی آنچه اتفاق افتاد مسوولیت بزرگی است و دولت نیز در بیانیه هیات وزیران ملزم به تحقق خواستههای انقلاب شده بود، اما بدون برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام نمیتوان از بحران کنونی خارج شد.
دیاب افزود: دوشنبه هفته جاری مساله برگزاری انتخابات زودهنگام را در هیات وزیران مطرح خواهم کرد. او ادامه داد: آماده هستم تا مسوولیت دولت را تا دو ماه دیگر برعهده بگیرم تا جریانهای سیاسی در این مدت درباره حلوفصل بحران کنونی به توافقی دست یابند. نخستوزیر لبنان در پایان با بیان اینکه لبنان با فاجعهای بزرگ روبهرو شده و نیازمند حمایت است، گفت: از کشورهایی که به لبنان کمک کردهاند تشکر میکنم.
این در حالی است که سفارت ایالات متحده آمریکا در بیروت شامگاه شنبه گذشته ضمن اعلام حمایت از اعتراضهای مسالمتآمیز مردم لبنان از همگان خواست از کاربرد خشونت امتناع ورزند.
سفارت آمریکا در سلسله توئیتهایی گفت: ما از مردم لبنان در حقشان برای اعتراض مسالمتآمیز حمایت میکنیم و همه طرفهای ذیربط را به امتناع از کاربرد خشونت دعوت میکنیم. سفارت آمریکا در بیروت افزود: مردم لبنان درد و رنج زیادی متحمل شدند و سزاوار آنند که رهبرانی داشته باشند که به آنها گوش فرا دهند و خواستههای مردمی را با شفافیت و پاسخگویی برآورده کنند.