از بحران تا فاجعه؛ راه ما و رهبران جهان – سامناک آقایی

از بحران تا فاجعه؛ راه ما و رهبران جهان با یک دشمن نامرئی

با حدود گذشت بیش از چهار ماه از شیوع ویروس کرونا و  بیماری کووید۱۹ و  صدها هزار مرگ و میلیون ها مبتلا در جهان هنوز رهبران کشورهای جهان  نتوانسته اند به یک اجماع کامل جهانی با یک منشور مشخص و مشترک برای متوقف کردن کرونا برسند. 

داستان غم انگیزی ست، تا چهار ماه پیش این سیاره تنها از درد گرمایش کره زمین از  درد به خود می پیچید اما حالا میلیون ها نفر روی این سیاره از درد کرونا به خود می پیچند.

کرونا به راحتی به ما نشان داد که این سیاره و ساکنانش تا چه حد در خطر هستند و تا چه حد آسیب پذیرند و این بدان معنی است که در  دو دهه گذشته امنیت و سلامتی جسمی و روحی را با پول و  تکنولوژی عوض کرده ایم. تلاش برای مدرن شدن و بیشتر بدست آوردن ما را از یک زندگی طبیعی و بی خطر غافل کرده است و حالا با تمام توان و انرژی و ابزاری های علمی و مالی مقابل بحران کرونا نمی دانیم چکار باید بکنم. 

آنچه در مقابله با کرونا می بینم واکنش های عجیب و غریب، بی تفاوتی و گاها جدی نگرفتن خطر کرونا از سوی مردم ، پنهان کاری و آمار سازی های بی پایه و اساس برخی دولت ها و از سوی دیگر خودنمایی و رقابت شرکت ها و کمپانی های بزرگ داروسازی و عرضه لوازم بهداشتی و پزشکی است  که راه را برای غیر عادی بودن شرایط پس از کرونا آماده می کند. بدون شک غیرعادی بودن شرایط پس از کرونا با رکودهای اقتصادی شروع شده و بالا رفتن هر روزه شمار بیکاران و احتمالا مهاجرتی میلیونی همراه خواهد بود که  نتیجه بی تدبیری بخشی از رهبران امروز جهان است; کسانی که نه قانون گذاری بلدند و نه قانون اجرا کردن، نه مدیریت بحران را بلدند و نه رهبری کردن، نه سازو کارهای قدرت را رها می کنند و نه از آن خوب استفاده می کنند.

 رهبری جهان در این آزمون بیولوژیکی شکست خورده است و مدام وانمود می کند که همه چیز را تحت کنترول دارد در حالی که در چهار ماه گذشته با تمام ابزارهای موجود نتوانسته است فرایند عبور از کرونا را حتا روی کاغذ ترسیم بکند. با نزدیک تر شدن به فصل گرما اگر خطر آتش سوزی های احتمالی نظیر آنچه پارسال در استرالیا و بخشی از اروپا و برزیل اتفاق افتاد را هم در نظر بگیریم باید گفت به تقاطع دو فاجعه می رسیم. تقاطعی که احتمالا بزرگترین خطر قرن برای این سیاره و ساکنانش می باشد.

چین و ایران آمار و ارقام واقعی و زمان دقیق شروع شیوع کرونا را اعلام نکرده و نمی کنند و اطلاعات کامل و مفید را در اختیار شهروندانشان قرار نمی دهند، ژاپن و کره رویه ای کاملا محافظه کارانه در پیش گرفته اند  اگرچه آمار واقعی را اعلام می کنند اما کمتر در باره موفقیت و یا شکست عملکردشان حرف می زنند. ایتالیا و اسپانیا چنان درگیر شده اند که چاره ای جز جنگیدن به تنهایی با این دشمن نامرئی را ندارند و هنوز مشخص نیست که که عملکرد دو دولت چقدر موفقیت آمیز بوده است. فرانسه و بریتانیا مرتب قوانین مبارزه با کروناِ، قرنطینه و سایر محدودیت ها را تغییر می دهند و هنوز به آنچه می خواهند نرسیده اند. آلمان و کشورهای اسکاندیناوی ادعا می کنند از بحران تاحد زیادی عبور کرده اند. آمریکا و کانادا هر کدام راه خودشان را می روند و از برزیل و از ایالت آمازون این کشور پهناور و پرجمعیت که لقب ریه های این سیاره را دارد صدای نابودی این ایالت به گوش می رسد. در کنار اینها عملا برخی از کشورها در حال مسابقه دادن بر سر این که کدام کشور زودتر قرنطینه و محدودیت های اعمال شده را بر می دارد و با حداقل تلفات از این بحران خارج می شود، هستند.

شرکت های داروسازی و تحقیقاتی و تهیه واکسن نتایج آزمایشاتشان را با سرعت خیره کننده ای منتشر می کنند بدون آنکه موفقیت چشمگیری بدست آورده باشند!

سازمان ملل غیر از توصیه های پزشکی و اخلاقی عملا کاری نتوانسته است بکند و سازمان جهانی بهداشت هم بین دعوای سیاسی و اقتصادی چین و امریکا سردرگم شده و متهم است که واقعیات مهمی را در باره شهر ووهان چین مبدا شروع کرونا پنهان کرده و در این راستا با دولت چین همکاری کرده است.

همه اینها در حالی ست که موج دوم و سوم کرونا در کمین است و دانشمندان حوزه بیولوژیک و بیمارهای واگیر دارد تقریبا هر روز  در این باره و همچنین در باره عوارض بروز بیماری های جدید پس از کرونا هشدار می دهند و آنچه شنیده نمی شود صدائی مشخص و رسا از رهبران جهان در یک قالب است. اتحادیه اروپا در حال جمع آوری میلیاردها یورو برای این موضع است. ژاپن و کره اعلام کرده اند که به کشورهایی که به کمک نیاز دارند کمک می کنند. چین در تلاش است تا بوسیله شرکت علی بابا به کشورهای فقیر در افریقا و آسیای میانه دارو و تجهیزات پزشکی بفرستد تا بلکه کمی از اعتبار از دست رفته اش را دوباره بدست بیاورد. امریکا و کانادا غیر از کمک های مالی تقریبا برنامه مشخصی ندارند …

 اما باید دید واقعا این اقدامات می تواند این سیاره و ساکنانش را از یک فاجعه بیولوژیکی که احتمالا ظرف یکی دو ماه آینده همراه با موج گرمایش کره زمین همراه خواهد بود محافطت بکند یا نه؟ به عبارتی دیگر چه اقدام یا اقداماتی می تواند از تبدیل شدن بحران به فاجعه جلوگیری بکند؟

 پاسخ ممکن است سخت باشد و البته که سخت است اما باید در نظر داشت که بین بحران و فاجعه یک فاصله زمانی هست به این معنی که یک بحران تا تبدیل شدن به یک فاجعه مسیر مشخصی را باید طی بکند و طی کردن این مسیر زمان می برد. این زمان به ما این فرصت را می دهد تا نه تنها به عنوان فرد از خودمان مواظبت بکنیم بلکه از بروز فاجعه برای جمع هم جلوگیری بکنیم.

بحران های سیاسی فرصت انتخابات آزاد و رفراندم و مذاکره ایجاد می کنند تا از بروز اتقلاب و خونریزی جلوگیری شود. بحران های اقتصادی فرصت ریاضت های اقتصادی و مبارزه با فساد اقتصادی و بسته های یپشنهادی  را برای مردم به همراه می آورد و غیره و حالا بحران بیولوژیکی و گرمایشی که فرصت اجماع جهانی را پیش آورده است قبل از آنکه کرونا با موج دوم و سوم به کمک گرمایش کرده زمین و تغییرات اقلیمی به فاجعه بینجامد.

 پاسخ ممکن است سخت باشد و البته که سخت است اما باید در نظر داشت که بین بحران و فاجعه یک فاصله زمانی هست به این معنی که یک بحران تا تبدیل شدن به یک فاجعه مسیر مشخصی را باید طی بکند و طی کردن این مسیر زمان می برد. این زمان به ما این فرصت را می دهد تا نه تنها به عنوان فرد از خودمان مواظبت بکنیم بلکه از بروز فاجعه برای جمع هم جلوگیری بکنیم. کرونا متوقف نشود دامن سلامتی و اقتصاد که هیچ بلکه قدرت آن را دارد که هر آنچه که انسان درصد سال اخیر بدست آورد را ناکار کند.

چاپ کن