تایید ورود کرونا به ایران و فوت چهارتن بر اثر این بیماری، شهر قم را که اکنون مرکز شیوع کرونا اعلام شده، نگران کرده و حضور در مکان های مذهبی و از جمله حرم و بوسیدن ضریح، احتمال واگیری کرونا را به یک چالش تبدیل کرده است.
روز گذشته با انتشار تصویری از حفاظهای گذاشتهشده مقابل ضریح حضرت فاطمه معصومه در قم، تصور شد این تدبیر برای جلوگیری از شیوع کرونا برای زائرانی که بر ضریح بوسه میزنند، انجام شده است. اما روابط عمومی حرم این خبر را به سرعت تکذیب و اعلام کرد: ضریح همواره و در برخی از شبها ضدعفونی میشود که در این ایام برای رعایت بیشتر بهداشت عمومی، تعداد آن افزایش یافته است. امروز نیز گرد ضریح به شکل موقت میلههایی قرار داده شد تا خادمان بارگاه حضرت، ضریح مطهر را ضدعفونی کنند و اکنون زائران به صورت عادی در حال زیارت ضریح هستند!
این تکذیب در حالی انجام شد که سخنگوی وزارت بهداشت با انتشار تصویر میلهها در گرد ضریح، به انتقاد از شیوه برخورد با خطر کرونا در آستان حضرت معصومه پرداخت و توییت کرد: «این به اصطلاح تمهیدات! در حرم، زیارتگاهها و بقاع متبرکه شهر قم و مسجد جمکران، به محدودیت انتشار و قطع زنجیره انتقال کمکی نخواهد کرد و ساده انگاریست.» وی درخواست کرد که رفتوآمد به این اماکن زیارتی محدود شود.
همزمان تصاویری از حرم عبدالعظیم در شهرری منتشر شده که ورود به اطراف ضریح هم ممنوع شده و مردم از بیرون به زیارت می پردازند.
در همین حال سید عباس صالحی، وزیر بهداشت، از مراجع، مدیران حوزه و تولیتهای مراکز مذهبی خواست در مواجهه با کرونا در مراکز تحت تدبیر، توصیههای وزارت بهداشت و درمان و علوم پزشکی را مبنا قرار دهند و از هرگونه تصمیم اختصاصی پرهیز کنند. وی این را هم متذکر شد که نباید بهانه دیگری برای دینگریزی و دینستیزی پدید آوریم.
برخی معتقدند تصمیمات آستانهای مقدس با مشورت مراجع تقلید انجام میشود و احتمالا درخواست وزیر ارشاد از مراجع هم در همین راستا بوده است.
سنت عتبهبوسی شیعیان، و معضل کرونا
بوسیدن ضریحهای مقدس امامان و امامزادگان مقرب و همچنین دست کشیدن بر در و دیوار حرم و بر صورت کشیدن دست، از سنتها و رسوم ریشهدار در شیعیان است.
این رویه که بسیاری از مراجع دینی آن را انجام داده و حتی بر کف حرم بوسه میزنند، از سوی تعدادی از مردم هم دنبال شده و آنها به قصد شفا دست خود را به حرم کشیده و بر صورت و چشم میمالند.
این سنت اکنون در شهرها و مراکز مذهبی به عامل مناسبی برای انتقال ویروس کرونا تبدیل شده است و مراجع دینی و حکومت مذهبی را به دلیل سال ها تبلیغ در مورد «محسنات» آن با یک چالش جدی مواجه کرده است.