رئیس جمهور ترکیه از اعزام سربازان این کشور به لیبی خبر داد. توافقنامه ای که اخیراً بین دو دولت لیبی و ترکیه به امضاء رسید به ترکیه این اجازه را داده است. بموجب این تواقفنامه ترکیه می تواند از استخراج و حمل و نقل محصولات نفتی در شرق مدیترانه بهره برداری کند . به نظر می رسد چند ماه است که ترکیه از وضعیت لیبی و بویژه عملیات نظامی مارشال “حفتر” نگران است.
در سفر اخیر نمایندگان پارلمان لیبی به استانبول توافقنامه همکاری نظامی – امنیتی بین دو دولت به امضاء رسید. این توافقنامه به هر دو طرف اجازه می دهد تا پرسنل ارتش و پلیس برای مأموریت های آموزشی به هر دو کشور اعزام شوند. رئیس جمهور ترکیه گفته است: “ثبات و امنیت لیبی، یعنی ثبات منطقه و مبارزه با تروریسم بین المللی. او همچنین در یک سفر ناگهانی به تونس با همتای تونسی خود، در مورد در گیریهای لیبی و تنش های منطقه ای بحث و گفتگو کرد. اردوغان در این باره گفت: “ما در مورد روشهای همکاری برای دستیابی به آتش بس در لیبی به عنوان بخشی از شروع مجدد روند سیاسی بحث و گفتگو کردیم. تأثیر تحولات منفی در لیبی به این کشور محدود نمی شود بلکه روی کشورهای همسایه از جمله تونس نیز تأثیر می گذارد.
روز بعد پارلمان ترکیه موافقتنامه ای مبنی بر اعزام نیروها به لیبی برای حمایت از دولت وحدت ملی در برابر نیروهای فرمانده نیروی شرق لیبی ژنرال “حفتر” را تصویب کرد. ژنرالی که از سوی عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی پشتیبانی می شود و حداقل از حمایت سیاسی علنی آنها و از حمایت غیر علنی ایالات متحده ، روسیه و حتی فرانسه برخوردار است.
قرارداد همکاری ترکیه و لیبی نشان دهنده حضور واقعی ترکیه در مدیترانه است. در سفرماه نوامبر رئیس جمهوری تونس به آنکارا، یک توافقنامه دریایی میان دو کشور امضاء شد که به ترکیه اجازه می دهد تا در مورد مناطق وسیعی در شرق مدیترانه مطالباتی را مطرح کند. منطقه دریائی وسیعی که در سالهای اخیر، ذخایر عظیم گاز در آن کشف شده است .
چندین کشتی ترکیه در حال حاضر به دنبال نفت و گاز در سواحل قبرس مستقر هستند. با این توافقنامه بی محدودیت، هر خط لوله گاز به اروپا لزوما از یک منطقه دریایی ترکیه عبور می کند. بنا براین به نظر نمیرسد که سرنوشت لیبیایی ها برای اردوغان مطرح و مهم باشد. ترکیه قدرتی منطقه ای را می خواهد بدست آورد تا سیاست خارجی مستقلی را پیاده کنند.
در ۱۵ دسامبر، اسرائیل اعلام کرد که “آنکارا آمادگی خود را برای مذاکره با بیت المقدس برای انتقال گاز اسرائیل به کشورهای اروپایی از طریق ترکیه ابراز کرده است.” موضوعی که روابط آنکارا و واشنگتن را گرم ترخواهد کرد. یونان به نوبه خود از سازمان ملل متحد خواست که توافقنامه ترکیه و لیبی را محکوم کند. در اوایل هفته جاری، وزیر امور خارجه یونان اعلام کرد که توافقنامه ای در مورد خط لوله” شرق مدیترانه ” بین یونان، قبرس و اسرائیل در آغاز سال ۲۰۲۰ به امضاء خواهد رسید. پروژه ای زیر بنایی بطور ۲ هزار کیلومتر و به ارزش ۷٫۳۶ میلیارد دلار، که هدف از آن انتقال گاز از مزارع اسرائیل و قبرس – از طریق قبرس و یونان- برای رسیدن به ترمینال ایتالیا است. واقعیت این است که اگر بخش نظامی توافقنامه طرابلس و آنکارا اجرا شود، ترکیه منطقه وسیعی از قلمرو “دولت ملی لیبی” را تحت کنترل خود خواهد گرفت. آیا این برای قدرتهای بزرگ جهان قابل قبول است؟
