انتقال قدرت از دونالد ترامپ به جو بایدن چهل و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در رسانه ها و محافل سیاسی آلمان با بیم و امید دنبال می شود. آلمانی ها تصور می کنند فرانسه و آمریکا بیش از همیشه به هم نزدیک می شوند و این سبب افزایش نفوذ فرانسه در اروپا خواهد شد.
مناسبات آلمان و آمریکا در دوران ترامپ با چالش های زیادی روبرو شد. انزواطلبی واشنگتن، بستن عوارض گمرکی بر صادرات آلمان و اروپا، دخالت های ریچارد کرنل سفیر پیشین آمریکا در امور داخلی آلمان و در نهایت تحریم خط لوله گاز نورداستریم ۲ به بدبینی برلین نسبت به واشنگتن در چهار سال گذشته دامن زد.
اکنون، بیشتر رسانه ها و محافل سیاسی امیدوارند که مناسبات دو کشور بتواند در دوران بایدن به وضعیت دوران اوباما بازگردد که سرشار از تفاهم و همکاری بود. در عین حال، نخستین سخنان وزیرخارجه پیشنهادی جوبایدن در کنگره، این نگرانی را ایجاد کرده که سیاست آمریکا دست کم در زمینه تحریم خط لوله گاز نورد استریم ۲ در دوران بایدن نیز تغییر چندانی نکند.
تهدیدهای نامزد وزارت خارجه بایدن
آنتونی بلینکن، سیاستمداری که جوبایدن به عنوان نامزد وزارت خارجه آمریکا پیشنهاد کرده است، یک روز پیش از سوگند یادکردن بایدن در نشست کنگره آمریکا به صراحت اعلام کرد که واشنگتن در دوران بایدن هم به فشار برای جلوگیری از به کار افتادن خط لوله گاز نورداستریم ادامه خواهد داد. از احداث این خط لوله ۱۲٠٠ کیلومتری میان روسیه و آلمان تنها حدود صد کیلومتر باقی مانده، اما عملیات ساختمانی آن از سال ۲٠۱٩ به خاطر تحریم های آمریکا متوقف شده است.
آنتونی بلینکن همزمان ترکیه را نیز به خاطر خرید سیستم دفاع موشکی اس-۴٠٠ از روسیه و نزدیکی با مسکو به باد انتقاد گرفت و از این کشور با طعنه به عنوان “شریک به اصطلاح استراتژیک” نام برد. آمریکا در دوران ترامپ تحریم هائی را علیه سازمانها و فرماندهان نظامی ترکیه اعمال کرده است. بلینکن، نه تنها وعده ای برای تجدید نظر در این مورد نداد، بلکه تهدید کرد که این تحریم ها در دولت بایدن تقویت خواهند شد.
به این ترتیب، همزمان با ورود جو بایدن به کاخ سفید، به رغم گزارش ها و تفسیرهای خوشبینانه ای که در رسانه ها منتشر شده، این نگرانی نیز بازتاب یافته که دست کم در زمینه انتقال گاز روسیه به اروپا و برخورد با روسیه و ترکیه میان برلین و واشنگتن اختلاف نظر جدی وجود خواهد داشت.
دوشنبه این هفته، ۱٨ ژانویه/۲٩ دیماه، هایکو ماس وزیرخارجه آلمان به آنکارا سفر کرد تا زمینه های بهبود مناسبات ترکیه با یونان و اتحادیه اروپا را فراهم آورد. از سوی دیگر، اوایل ماه جاری سخنگوی دولت آلمان اعلام کرد که آنگلا مرکل و ولادیمیر پوتین در یک گفت و گوی تلفنی آمادگی متقابل خود را برای همکاری در زمینه تولید مشترک یک واکسن جدید کرونا اعلام کرده اند.
دولت آلمان تا آخرین روزهای حضور ترامپ در کاخ سفید واشنگتن اعلام کرده است که حاضر به عقب نشینی در مورد خط لوله گاز نورداستریم ۲ نیست و به همکاری با روسیه در این زمینه ادامه می دهد. با پایان این خط لوله، اروپا که در حال حاضر وابسته به گاز آمریکا است می تواند سوخت خود را با هزینه‌ای کمتر از روسیه تامین کند.
“پتر بیر”، مسئول امور ایالات متحده در دولت آلمان، حتی پیش از انتشار اظهارات آنتونی بلینکن در یک مصاحبه مطبوعاتی احتمال داده است که دولت جوبایدن نیز مثل دولت ترامپ روی تحریم خط لوله نورداستریم ۲ پای فشاری کند، زیرا بهره برداری از آن منافع آمریکا را در اروپا به خطر می اندازد. البته بهانه ظاهری آمریکا از مخالفت با نورداستریم ۲ این است که بهره برداری از آن اروپا را به لحاظ انرژی به روسیه وابسته تر می کند.
خوش بینی رسانه های آلمانی
به رغم این نگرانی ها، نگاهی به عناوین مهمترین روزنامه ها و هفته نامه های آلمان نشان می دهد که آن ها همچنان تحولات واشنگتن را با خوش بینی دنبال می کنند. اشپیگل آنلاین در گزارشی با عنوان “اتحادیه اروپا انعفاد یک پیمان همکاری نو را به بایدن پیشنهاد داده است” می نویسد که این اتحادیه به خاطر انتقال قدرت در آمریکا نفس تازه می کند. در دوران ترامپ مجموع مناسبات بد شدند. اما اکنون رئیس شورای اروپا پیشنهاد یک آغاز نو را با جو بایدن در میان نهاده است”.
اشپیگل آنلاین در گزارش ها و مقاله های متعدد دیگری از “خوش بینی” محافل سیاسی آلمان و اروپا می نویسد. از جمله در یکی از تفسیرهای این رسانه می‌خوانیم: “با خداحافظی ترامپ از کاخ سفید و آغاز کار جو بایدن، ملت مغرور آمریکا سرانجام از کابوس چهار ساله بیدار می شود. تغییر در بالا می تواند ساعتی تلخ برای میلیون ها هوادار ترامپ باشد، اما با بایدن ایالات متحده آمریکا دارای یک شانس واقعی برای آغازی نو شده است. هیچکس نباید این سرزمین را دست کم بگیرد. بازگشت بزرگ امکان پذیر است. آدم در خارج می تواند به خاطر هجوم تخریبی به کنگره، یا به خاطر شکست دولت در مهار کرونا سر تکان دهد. اما آمریکا همچنان یک غول است و همواره در این موقعیت بوده که خودش را در پی هر بحرانی دوباره بیابد”.
همین نشریه در گزارشی دیگر می نویسد که جو بایدن بلافاصله پس از به دست گرفتن قدرت پانزده فرمان را امضا می کند که برخی از آن ها باعث نقض تصمیمات سلف او دونالد ترامپ است. برنامه های مربوط به مبارزه با کرونا و بازگشت به پیمان محیط زیست پاریس از جمله این فرمان ها هستند.
تقویت نقش فرانسه در اروپا
زیگمار گابریل وزیرخارجه پیشین آلمان و رئیس فعلی نهاد “پل آتلانتیک” پیش تر در مقاله ای برای “تاگس اشپیگل” جای یک سیاستمدار برجسته نزدیک به آلمان را در میان اعضای تاکنون معرفی شده کابینه جو بایدن خالی یافته و نوشته است: “فرانسه بیش از همه کشورهای اروپائی می تواند از ترکیب کابینه بایدن خرسند باشد، زیرا وزرای خارجه و دارائی پیشنهادی بایدن قلبشان برای فرانسه می تپد. اما جایگاه آلمان کجا است”؟
در مورد بلینکن، نامزد وزارت خارجه آمریکا گابریل حق دارد. روزنامه های آلمانی می نویسند که بلینکن فرانسه را بدون لهجه و بسیار روان حرف می زند و پیش از حضور در کنگره از اروپا به عنوان “یک شریک بسیار مهم برای آمریکا” نام برده است.
قائم مقام پیشین صدراعظم آلمان در مقاله خود افزوده است: “… برای آلمان خبر خوشی است. دولت آمریکا از نخستین روز آغاز ماموریت بایدن قابل محاسبه‌تر است. به ویژه برای نوسازی رابطه با اروپا”.
گابریل معتقد است که با ورود بایدن به کاخ سفید، نزدیکی واشنگتن و پاریس سبب خواهد شد که فرانسه در اروپا نقش برتری به عهده بگیرد، در حالی که آلمان مجبور است برای دوستی با آمریکا بیشتر تلاش کند.
دولتی پرتنوع تر از دولت اوباما
رسانه های آلمانی این نظریه را که دولت بایدن سومین دوره باراک اوباما خواهد بود رد می کنند. دی تسایت می نویسد: “با این که برخی از اعضای پیش بینی شده تیم بایدن در دوره اوباما هم ایفای نقش کرده اند، دولت بایدن به سادگی تیم دیگری خواهد بود، زیرا با شرایط زمانی کاملا متفاوتی نسبت به دوره اوباما روبرو است”.
در این تحلیل استدلال شده است که در دوران اوباما تنها رئیس جمهور تجسم بخش ملت آمریکا بود، اما در مورد بایدن چنین نیست و این تیم او است که باید چنین نقشی را ایفا کند.
جنگ برتری طلبانه چین و آمریکا
از نظر کارشناسان آلمانی، روابط آمریکا و چین در دوران بایدن هم با چالش های تازه ای روبرو خواهد شد. این چالش بیش از هر چیز بر سر برتری در فن‌آوری اینفورماتیک خواهد بود.
“مارتین شالبروخ” کارشناس شرکت های فن آوری اینفورماتیک در مدرسه عالی مدیریت و تکنولوژی اروپا در برلین پیش بینی کرده است که چین و آمریکا وارد جنگی همه جانبه بر سر تکنولوژی شده اند و این روند ادامه خواهد یافت.
منبع: ار. آی. اف
