دومین انفجار در نطنز بیانگر دو نکته است. اول اینکه اسراییل نگران مذاکرات وین، که قرار است ادامه پیدا بکند است و به احتمال زیاد امتیاز دادن به ایران توسط ۴ به علاوه ی۱ را تحمل نخواهد کرد و دوم این که اسراییل یک بار دیگر نشان داد توان برنده شدن در هر جبهه ای را دارد و ابایی از جمهوری اسلامی ندارد
مهر ماه سال ۱۳۸۹ اولین روزنامه نگار ایرانی بودم که در باره حمله کرم رایانه ای “استاکس نت” چند تا مطلب برای روزنامه الکترونیکی “روز آنلاین” نوشتم که با واکنش های عجیبی روبرو شد. سوم مهرماه همان سال مقامات سازمان انرژی اتمی و وزارت صنعت و وزارت ارتباطات به صورت تلویحی حمله استکاس نت به تاسیسات هسته ای بوشهر و شمار زیادی از مراکز صنعتی را تایید کردند و گفتند که دستکم ۳۰ هزار رایانه هسته ای و صنعتی کشور آلوده به کرم استاکس نت شده است.
اما نکته عجیب این بود که چنین حمله وسیع و گسترده ای را اتفاقی کم اهمیت و عادی جلوه می دادند در حالی که از همان ابتدا میلیاردها دلار خسارات به مراکز هسته ای و صنعتی کشور وارد شده بود، از جمله صنعت “برق”!
به عنوان یک روزنامه نگار از همان روزهای اول و از سر کنجکاوی پیگیر ماجرا شدم و رفتم سراغ منابع غربی. در مطالب بعدی که نوشتم مراجعه کردم به مطالبی که نیویورک تایمز ، لس آنجس تایمز ، رویترز ، واشینگتن پست و … منتشر کرده بودند و با شمار ی از کارشناسان انرژی هسته ای و نرم افزار های رایانه گفتگوهایی در این باره انجام داده بودند.
ماجرا به چند دلیل پیچیده بود و سوالات زیادی در پی داشت: اول اینکه ۱۲سال پیش کمتر کسی میدانست استاکس نت چیست. دو اینکه آیا این کرم رایانه ای یا این ابر ویروس خطرناک، صرفا یک ابزار خراب کاری است یا جاسوسی. سوم اینکه هزینه میلیاردی ساخت آن از کجا می آید؛ دولت ها پشت آن هستند یا حکرهای خرابکار . چهارم اینکه انگیزه حمله بوسیله این ابر ویروس رایانه ای سیاسی ست یا اقتصادی.
با بررسی های که انجام دادم به کمک منابع بالا به این جمع بندی رسیدم:
1.حکرهای خراب کار هیچ ربطی به این ماجرا ندارند
2. اسراییل، صنعت برق و توقف غنی سازی.
از همان ابتدای ماجرا مشخص شد که استاکس نت هم یک ابر ویروس جاسوسی می تواند باشد و هم یک ابزار خراب کاری. چرا که استاکس نت از یک مبدا نامشخص می آید، به رایانه های حمله میکند و ابتدا اطلاعات موجود را جمع و طبقه بندی می کند و به یک مقصد نامعلوم ارسال می کند و سیس کل سیستم را مختل می کند و در مراکز هسته قادر به قطع برق و ایجاد انفجارهای الکتریکی می باشد و این بدان معنا ست که این ابر ویروس هم ابزار “جاسوسی” و هم ابزار “خراب کاری” است.
اما قبل از ایران دو کشور هند و اندونزی مورد حملات مشابهی توسط استاکس نت قرار گرفته بودند. هندهای انگشت اتهام را به سمت پاکستان گرفتند و اندونزی هم بدون اتهام زدن به هیچ کشور اعلام کرد که در پی این حملات متحمل ۱۵ میلیارد دلار خسارت شده است.
همزمان برخی منابع غربی هم عنوان کرده بودند که اسراییل سال ۲۰۰۸ اقدام به ساخت این ابر ویروس کرده است و قدر مسلم هدف از ساخت آن مقابله با برنامه هسته ای ایران است. اولین حمله های استاکس نت از زمانی آغاز شد که مذاکرات هسته ای با ایران نتیجه نمی داد و این دامنه نگرانی های اسراییل را دو چندان کرده بود. سال 88 که احمدی نژاد دوباره ریس جمهوری اعلام شده بود تنش ها بر سر برنامه هسته ای هم به اوج رسیده بود . وی پیشتر اعلام کرده بود که ایران به تولید “کیک زرد” دست پیدا کرده است و اکنون دولت وی به دنبال نصب نسل جدیدی از سانتریفیوژها برای غنی سازی بیست درصدی است.
از آن پس صدور قطع نامه های شورای امنیت و تحریم های امریکا و اروپا شدت گرفت تا زمان امضای برجام. اما واقعیت آن بود در تمام این سال ها اسراییل با رضایت و اطلاع امریکا، مرتب به مراکز هسته ایران حمله سایبری می کرده است.
اسراییل هوشمندانه حملات سابیری بوسیله استاکس نت را تبدیل به مکمل سیاست های فشار و تحریم غربی ها علیه ایران کرد. از همان دوران ابتدایی دولت احمدی نژاد هر گاه مقامات ایران صحبت از اورانیم بیست درصدی و نصب نسل جدید سانتریفیوژها کرده اند یکی از مراکز هسته ای ایران دچار حادثه شده است.
ایران در مذاکره با ۵ به علاوه یک همواره از افزایش غنی سازی اورانیم با غلظت بالا به عنوان اهرم فشار برای گرفتن امتیاز یا حداقل لغو بخشی از تحریم ها استفاده کرده است اما واقعیت این است که اسراییل این اهرم فشار را به خوبی خنثی کرده است.
انفجار دو روز پیش در حالی رخ داد که مذاکرات وین در جریان بود و همزمان در تهران مقامات از داشتن ۵۵ کیلو گرم اورانیم بیست درصد حرف به میان آوردند و از نصب نسل جدید سانتریفیوژها برای ادامه غنی سازی با غلظت بیست درصدی خبر می دادند تا طبق نظر آیت الله خامنه ای هم راست آزمایی بکنند و هم لغو تمام تحریم های دوره ریاست جمهوری ترامپ ( ۱۵۰۰ مورد تحریم) را شرط بازگشت به برجام قرار دهند که نطنز برای دومین بار در یک سال گذشته خبر ساز شد. باز هم “انفجار الکتریکی در منبع تامین کننده برق”!
بحث و جدل های زیادی در رسانه های و شبکه های اجتماعی پیرامون این سوال در جریان است: آیا واقع بدون دخالت مستقیم عوامل انسانی انفجار الکتریکی تنها بوسیله حمله سایبری حالا با هر ویروسی که باشد امکان پذیر است یا نه؟
بله امکان پذیر است. چون بررسی های اولیه در ۱۲ سال گذشته همین را نشان می دهد اما این دلیل نمی شود که اسراییل برای پیشبرد اهداف خود در مراکز هسته ای ایران از عوامل انسانی وابسته به خود استفاده نکند، این نکته تقریبا غیرممکن به نظر می رسد. اسراییل بارها مستقیم و غیرمستقیم اعلام کرده است که مانع از رسیدن ایران به سلاح های هسته ای خواهد شد به هر قیمتی که شده و برای این کار اجازه غنی سازی بیست درصدی به ایران را نخواهد داد. و این مساله را متحدان غربی تل آویو هم تایید می کنند.
دومین انفجار در نطنز بیانگر دو نکته است. اول اینکه اسراییل نگران مذاکرات وین، که قرار است ادامه پیدا بکند است و به احتمال زیاد امتیاز دادن به ایران توسط ۴ به علاوه ی۱ را تحمل نخواهد کرد و دوم این که اسراییل یک بار دیگر نشان داد توان برنده شدن در هر جبهه ای را دارد و ابایی از جمهوری اسلامی ندارد.
در پایان ذکر این نکته در باره ابر ویروس استاکس نت را ضروری می دانم. مقامات سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ۱۱ سال پیش چندین بار ادعا کردند که به کمک کارشناسان و متخصان داخلی در تلاشند تا برای خنثا کردن حملات استاکس نت یک آنتی ویروس درست بکنند با این حال تا امروز موفق به درست کردن هیچ نوع آنتی ویروسی نشده اند. کارشناسان حوزه رایانه و انرژی هسته ای می گویند دست پیدا کردن به چیزی که بتواند استاکس نت را متوقف بکند تقریبا غیرممکن است چرا که نیاز به میلیاردها دلار بودجه و سال تحقیق و بررسی دارد.
سامناک آقایی
