وزیر خارجه عربستان سعودی، روز چهارشنبه، در اولین واکنش رسمی این کشور در باره ی امضای قرارداد میان اسرائیل و امارات متحد عربی، گفت ریاض روابط خود با کشور یهود را تا پیش از دستیابی به معاهده صلح میان اسرائیل و فلسطینیان عادی سازی نخواهد کرد.
عربستان سعودی در نخستین واکنش رسمی نسبت به عادی سازی روابط امارات متحده عربی با اسرائیل بسیار محتاط ظاهر شد و پس از یک هفته تاخیر عادی سازی روابط با اسرائیل را مشروط بر حل مسئله ی فلسطین خواند و وزیر خارجه این کشور تاکید کرد عربستان سعودی همچنان به مفاد طرح صلح اعراب وفادار خواهد ماند.
«فیصل بن فرحان آل سعود»، وزیر خارجه عربستان سعودی در کنفرانس مطبوعاتی در برلین با همتای آلمانی خود، هایکو ماس، گفت «در ۲۰۰۲، هنگامی که طرح صلح اعراب را مطرح کردیم، کاملا واقف بودیم که روابطی میان اسرائیل با تمامی کشورهای عربی برقرار خواهد شد، از جمله عربستان سعودی. اما از نقطه نظر ما، شرایط چنین چشم اندازی کاملا مسلم است: اول می بایست بر اساس معیارهای بین المللی میان اسرائیلی ها و فلسطینی ها صلح حاصل شود. اگر به هدف دست یافته شود، سپس هر چیزی ممکن خواهد بود.»
درسال ۲۰۰۲ در نشست اتحادیه عرب، کشورهای عضو اتحادیه، طرح عربستان سعودی برای حل بحران خاورمیانه را تایید کردند که براساس آن، اسرائیل باید به مرزهای قبل از جنگ سال ۱۹۶۷ برگردد. این به معنی تخلیه کرانه باختری رود اردن شامل شهر بیت المقدس است و به آوارگان فلسطینی اجازه بازگشت به این سرزمین را بدهد. در چنین صورتی، کشورهای عربی روابط عادی با اسرائیل برقرار خواهند کرد.
امارات متحد عربی نیز از امضاکنندگان طرح صلح اعراب است؛ توافق به عادی سازی روابط بدون تاسیس کشور فلسطینی، با طرح فوق در تضاد است. مقامات اماراتی گفته اند که توافق عادی سازی روابط با اسرائیل به منظور ممانعت از الحاق زمین هایی که فلسطینیان مالکیت آن را دارند، صورت پذیرفت. عربستان سعودی با استناد به همین موضوع می گوید: قرارداد امارات و اسرائیل را می توان مثبت ارزیابی کرد ولی شرط ریاض برای عادی کردن روابط با اسرائیل تشکیل دولت مستقل فلسطین و طرح صلح اعراب است.
قبل از شکست کشورهای عرب در جنگ سال ۱۹۶۷ بخش غربی بیت المقدس در اختیار اسرائیل و بخش شرقی بیت المقدس که شامل اماکن مقدس یهودیان و همچنین مسجد الاقصی است تحت نظر اردن بود که به تصرف اسرائیل درآمد. فلسطینیان معتقدند پایتخت آنان باید در این بخش از بیت المقدس ایجاد شود در حالیکه اسرائیل تاکید دارد که تمامی بیت المقدس (اورشلیم) پایتخت آن کشور است.
گرچه اسرائیل گفته است طرح الحاق ساحل غربی اردن را در راستای عادی سازی روابط با امارات به تعویق می اندازد، اما نتانیاهو تاکید کرده که این اقدام موقتی است و قرار نیست سیاست اسرائیل در زمینه الحاق این منطقه و ادامه شهرک سازی کنار گذاشته شود. بنا بر گزارش اسرائیل تایمز علیرغم اظهاراتی که طرح می شود، شرکت «آیر آمیم»، پروژه های عظیم زیربنایی در “کوریدور ای-۱ ” در نزدیکی اورشلیم همچنان پیش می برد که می تواند ایجاد یک کشور فلسطینی را با مانع روبرو کند.
هفته ی گذشته بعد از انتشار خبر عادی سازی روابط امارات با اسرائیل، رسانه های منطقه به نقل از مقامات تل آویو گزارش دادند که هیئتی برای ارزیابی و شناسایی محل مناسب برای سفارت اسرائیل به دوبی اعزام شده است.
همان طور که انتظار می رفت جمهوری اسلامی اقدام امارات متحده عربی را با شدیدترین لحنی محکوم کرد و امارات با فراخواندن کاردار جمهوری اسلامی در دوبی به وی گوشزد کرد که عادی سازی روابط امارات با اسرائیل علیه ایران نیست و جمهوری اسلامی نباید در امور این کشور دخالت کند. علاوه بر جمهوری اسلامی، ترکیه و سازمان های فلسطینی نیز با تصمیم امارات مخالفت کردند و آن را اقدامی “خائنانه” خواندند، اما سازمان ملل، اتحادیه اروپا و همچنین برخی کشورهای منطقه از جمله مصر، عمان، بحرین و اردن آن را گامی مثبت ارزیابی کردند.
روز چهارشنبه نخست وزیر فلسطین اعلام کرد در صوروت لغو طرح الحاق، تشکیلات خودگردان حاضر به آغاز گفتگویی سیاسی تحت نظارتی بین‌المللی با اسرائیل است.
