ویروس کرونا نشان می‌دهد که چرا کار باید دموکراتیک شود – نانسی فریزر، شانتال موف، توماس پیکتی و دیگران

بدون واژگون نمودن نظام موجود اجتماعی، تغییر به نفع کارگر و زحمتکش – بشریت- غیر ممکن شده است!
درنویسنده ی شریف ما ( مقاله زیر) به باور من، روح اوئن، فوریه و سن سیمون آن انسان های شریف و طرفدار سرمایه خوب و بی ضرر و حتی جامعه ی کمونیستی بدون جنگ طبقات و پیروزی طبقه کارگر حلول نموده است.
کسانی که بر این باور بودند که جامعه خوب و حتا کمونیسم را نه بر اساس مبارزه ی طبقاتی و ادامه آن تا دیکتاتوری پرولتاریا و با استفاده از آن و لغو نظام موجود اجتماعی می توان بر قرار نمود، بلکه با صلح و دوستی و یا نشان دادن اینکه چه خوب است و چه بد و با یاری دولت خوب و با دموکراسی برای همه می توان زمینه آن را فراهم نمود و دل سرمایه داران، هئیت های مدیره شرکت های غول پیکر را به رحم آورد و ضرورت با هم بودن و با هم تصمیم گرفتن و مفید بودن چنین کاری را به آنها یادآوری نمود و موافقت آنها را جلب نمود و دست آخر اگر نشد با یاری همین دم و دستگاه دولتی آنها را قانع و مجبور کرد که دموکراسی برای همه خوب است، همه کارگران، کارکنان در کارخانه و مؤسسه و شرکت حق دارند که در تصمیمات شریک باشند، در تولید شریک باشند واین به نفع همه است و آنها را ترغیب و وادار به اجرای آن نمود!
البته، تاریخ مبارزه طبقاتی در دوران سرمایه داری ، یعنی این ۳ صده، کاملا عبث بودن این نگاه را به اثبات رسانده است، ولی باز هم در اشکال دیگر و مخصوصا در عصر ما، عصر حاکمیت بی عقلی ، عصر حاکمیت دیوانگان بر عاقلان، عصر ستمگر و رهبر، عصر دو باره چیره گی یافتن ایده بر ماده، عصر همه نادانی ها و پدر سوختگی ها حیله گرانه و عکس مار را به جای مار نشان دادن و تده ها منگ کردن، عصر پیغمبرانی که با خدا صحبت می کنند و رئیس جمهور بزرگترین اقتصاد جهان و حامی دموکراسی! مثل ترامپ، خامنه ای، اردوغان وغیره نیز، هستند، دو باره سر و کله های مصلحان اجتماعی و تولیدات توده ایشان هم به وفور پیدا شده است.

این نوع نگاه به جامعه بشری را مارکس و انگلس در آثارشان به نقد کشیده اند و نشان داد ه اند که جامعه کنونی، جامعه ای طبقاتی است و تمامی ارگان های تصمیم گیرنده و اجرائی نیز طبقاتی عمل می کنند و بویژه دولت وسیله، زور سازمان یافته ی یک طبقه – طبقه حاکم، برای سرکوب طبقه و یا طبقات دیگر – طبقات محکوم است و نمی توان از دولت به جز این انتظاری داشت.
اشکال و درجه این سرکوب، ممکن است که کم و یا زیاد شود، البته با توجه به توازن قوا و حتی خود دولت می تواند نام های مختلف داشته باشد، با شیوه های مختلف موجودیت یافته باشد، ولی در نهایت چیزی از اینکه دولت وسیله و دیکتاتوری طبقاتی است را، کم نمی کند. این را ما هر روز در خیابانها، میادین و کارخانه ها و محلات، در بمباران ها و کشتارهای دسته جمعی و فردی می بینیم!
بنا براین، برای اینکه جامعه ای داشته باشیم که در آن مخصوصا تولید کنندگان کالا، توزیع کنندگان آن، خدمات رسانان به نیازمندان و تیمار دهندگان و آموزش دهندگان انسان که می تواند شامل همه ی افراد قادر به فعالیت مفید اجتماع بشری باشد، همه کاره جامعه شوند، باید نخست جامعه یا بدرستی گفته شود، نظام حاکم را زیر و رو ” واژگون نمود”، مالکیت خصوصی سرمایه دارانه و کار مزدوری را بر چید و کلا از این طریق دولت را بیکار نمود و به زوالش کشاند.
این هم مسیر نیست، مگر اینکه در مرتبه اول دولت اقلیت بیکاره و مفت خور یعنی طبقه سرمایه دار، دولت موجود را درهم شکست و دستگاه های نظامی و پلیسی و اداره ای آن، قانونگزاری و مجری قوانین اش یعنی قوه مجری، قوه مقننن و قوه قضائیه و نیر دستگاه سرکوب ذهنی مانند مذهب، ایدئولوژی سازی، مجالس کنونی، دادگستری و زندان و زندان بانان را نابود و دست کلیسا و مسجد و کنیسه و تمپل و غیره را از سر توده ی کارگر و زحمتکش کوتاه نمود.
باید دانست که این ها همه شدنی هستند، ولی با انقلاب قهری کمونیستی، انقلاب همراه با زور و قهر و جبر توسط کارگران و زحمتکشان سازمان یافته، متحد شده، مصصم و مسلح شده و نه با پیشنهاد دادن برای زیاد کردن و کم کردن دموکراسی حاضر، با یاری دولت کنونی، با صلح و صفا اجتماعی، سازش طبقاتی و غیره.
به باور من، سوسیالیست ها و کمونیست های ماقبل مارکس و انگلس مانند اوئن، فوریه، سیمون و… انسان های شریفی بودند، می خواستند انسان به سعادت رسد، انسان از ظلم ستم انسان دیگر نجات یابد، طبقات دارا و نادار نباشند، مثلا همین سن سیمون آزادی جامعه را با آزادی زنان می سنجید و هم او بود که برای اولین بار نوشت که ، جامعه کمونیستی جامعه ای است که این شعار بر تارک آن حک شده است : ” از هر کس به اندازه نیروی کار – فعالیت- به هر کس به اندازه نیاز” و یا اوئن در کارخانه هایش کارگران را در سود کارخانه شریک واقعی نمود و … ولی درجه رشد نیروهای مولده زمان شان و نقش طبقات مختلف و نادانی عمومی موجود، حاکمیت برداشت های ایده آلیست از جهان به آنها اجازه نمی داد که مبارزه جاری و گاهی آشکار و گاهی پنهان، گاهی شدید، گاهی آرام بین طبقات را دیده و بتوانند بر اساس آنها، ایده های انسانی خود را به جامعه ارائه دهند و بر اساس نیروی طبقه کارگر مستحکم کنند. آنها شکست سختی را متحمل شدند!
اما، آیا می توان؛ کسانی مثل نویسنده این مقاله را هم نادان به وجود طبقات، منافع طبقات، تضاد آشتی ناپذیر طبقات، مبارزه طبقات ناشی از این منافع متضاد و کلا تناقضات موجود در جامعه و نقش دولت دانست؟ جواب مثبت دادن به این سئوال سخت، ولی غیرممکن نیست، زیرا که طبقه حاکمه یعنی سرمایه دار امپریالیستی زمان ما، خاصه در کشورهای بزرگ و پیشرفته سرمایه داری که بر همه چیز جامعه چنگ انداخته اند، این قدر قدرت پیدا کرده اند که همه چیز را وارونه نمایند، افراد را منکوب منافع خویش سازند که بر سود و باز هم سود بیشتر و بیشتر متکی است.
من بارها فاکت های زیر را آورده ام و باز هم می آورم، زیرا که احساس می کنم، ضروری اند.
چرائی انقلاب : ” انقلاب ضروری است نه فقط بدین سبب که طبقۀ حاکم به شیوه دیگری سرنگون نتواند شد، بلکه بدین سبب نیز که طبقه سرنگون کننده – طبقه انقلابی ( طبقه پرولتار – کارگر – من) تنها در انقلاب می تواند به خلاص کردن خود از تمامی پلیدی های اعصار موفق شود و قابلیت تأسیس جامعه نوین را کسب کند..” ایدئولوژی آلمانی – مارکس و انگلس – ۱۸۴۶.
شکل انقلاب و شیوه انقلاب : ” طبقه کارگر در سیر تکاملی خود، سازمانی را جانشین جامعه کهنه بورژوایی خواهد ساخت که فاقد طبقات و اختلافات آن ها است و دیگر در واقع قهر سیاسی ای وجود نخواهد داشت، زیرا درست همین قهر است که مظهر رسمی اختلافات طبقاتی در درون جامعه بورژوائی است.
در این فاصله، آنتاگونیسم بین پرولتاریا و بورژوازی، مبارزه یک طبقه علیه طبقه دیگر است مبارزه ای است که عالی ترین تجلی آن، یک انقلاب کامل است.
در ضمن آیا جای تعجب است که جامعه ای که براساس اختلافات طبقاتی بنیان گذاری شده است، به تضاد بی رحمانه ای که نتیجه غائی آن تصادم تن به تن است، منتهی گردد؟
نباید گفته شود که جنبش اجتماعی در برگیرنده جنبش سیاسی نیست. هیچ جنبش سیاسی ای وجود نداشته است که در عین حال یک جنبش اجتماعی نیز نبوده باشد.
در نظامی که طبقات و اختلافات طبقاتی در آن وجود نداشته باشد، رفورم های اجتماعی، دیگر انقلابات سیاسی نخواهند بود. تا وقتی که این زمان فرا برسد، در آستانه هر تغییر شکل کلیِ جدید جامعه، آخرین جمله علم الاجتماع همواره چنین خواهد بود:
« یا مرگ یا مبارزه، جنگ خونین یا نیستی، مسئله به صورت سرسختانه مطرح است. » (ژرژ ساید) ص ۱۸۹- کارل مارکس فقر فلسفه. ” رنگ آمیزی از من است. پایان فقر فلسفه – کارل مارکس ۱۸۴۷
لنین ” بدون انقلاب قهری پرولتری تعویض دولت بورژوائی به دولت پرولتری غیر ممکن است. مرگ دولت پرولتری، بطور مرگ هر گونه دولتی، جز از راه زوال ممکن نیست! ” دولت و انقلاب- ۱۹۱۸
وسیله انقلاب و یا وسیله ی آماده کننده پرولتارها برای به سرانجام – به پیروزی رساندن انقلاب قهری : [ “؛ دو :
_ با توجه به این که پرولتاریا به عنوان طبقه، فقط در صورتى مى‌تواند علیه قهر دسته جمعى طبقات مالک وارد عمل شود که در حزب سیاسى مجزاى خویش‏، در تخالف با همه‌ى اشکال قدیمى احزاب طبقات مالک، متشکل گردد؛ _ با توجه به اینکه تشکل پرولتاریا در حزب سیاسى‌اش‏ براى تضمین پیروزى انقلاب اجتماعى و هدف نهایى آن، نابودى طبقات، ضرورى است؛ _ با توجه به این که باید وحدت نیروهاى طبقه‌ى کارگر، که از قبل در مبارزات اقتصادى تحقق یافته، به عنوان اهرم توده هاى این طبقه در مبارزه علیه اقتدار سیاسى استثمار کنندگانشان به کار آید؛ کنفرانس‏ به اعضاى انترناسیونال خاطرنشان مى‌سازد که در جریان مبارزه‌ى طبقه‌ى کارگر، فعالیت اقتصادى و فعالیت سیاسى این طبقه به طرزى ناگسستنى با هم پیوند دارند.
(تلخیص‏ از قطعنامه‌ى کنفرانس‏ لندن انجمن بین المللى کارگران _ انترناسیونال _ سپتامبر ۱۸۷۱، به نقل از همان ماخذ.)] کارل مارکس.
– اگر کارگران آلمان بدون گذر کامل از یک پروسۀ رشد طولانی انقلابی قادر به گرفتن قدرت سیاسی و اجرای کامل منافع طبقاتی خودشان نیستند، …ولی، آنها باید با درک روشنی از منافع طبقاتی خود، با اتخاذ هر چه سریعتر موضع مستقل حزبی خود، و با بستن راه عبارات سالوسانه خرده بورژوازی دمکرات، مبنی بر عدم نیاز به تشکیلات مستقل حزبی پرولتاریا، بخش عظیمی از پیروزی نهائی شان را خود به سرانجام برسانند. ندای جنگ آنها باید این باشد: “انقلاب مداوم”. ( لندن، مارس ۱۸۵۰ مارکس- انگلس کلیات آثار مارکس- انگلس به انگلیسی، جلد ۱۰، صفحات ۲۷۷-۲۸۷-]- ۱۸۵۰

دولت بر خاسته از این انقلاب : “: ” دیکتاتوری قدرتیست که مستقیما متکی به اعمال قهری است و بهیچ قانونی وابسته نیست. دیکتاتوری انقلابی پرولتاریا قدرتیست که با اعمال قهر پرولتاریا علیه بورژوازی بچنگ آمده و پشتیبانی می گردد و قدرتیست که بهیچ قانونی وابسته نیست.”
و یا باز هم، لنین از زبان مارکس و انگلس :
[ مارکس… “اگر کارگران دیکتاتوری انقلابی خود را جایگزین دیکتاتوری بورژوازی می نمایند… تا مقاومت بورژوازی را درهم شکنند… بدولت شکل انقلابی و گذرنده می دهند.”…
انگلس…” حزب پیروزمند» (در انقلاب) «بالضروره» ناچاراست سیادت خود را از طریق رعب و هراسی که سلاح وی در دلهای مرتجعین ایجاد می کند، حفظ نماید. اگر کمون پاریس به اتوریته مردم مسلح علیه بورژوازی متکی نبود؛ مگر ممکن بود بیش ازیک روز دوام آورد؟ آیا ما محق نیستیم اگر بالعکس کمون را، به علت اینکه از اتوریته خیلی کم استفاده کرده است، سرزنش نمائیم”…
هم او میگوید: ” از آنجا که دولت فقط مؤسسه گذرنده ایست که در مبارزه و انقلاب باید ازآن استفاده کرد، تا دشمنان خود را قهرا سرکوب ساخت، لذا سخن گفتن در بارۀ دولت خلقی آزاد خام فکری خالص است. مادامکه پرولتاریا هنوز به دولت نیازمند است، این نیازمندی از لحاظ مصالح آزادی نبوده، بلکه بمنظور سرکوب دشمنان خویش است و هنگامی که سخن گفتن در بارۀ آزادی ممکن می گردد، آنگاه دولت بمعنای اخص کلمه دیگر موجودیت خود را از دست می دهد”…] ، لنین – انقلاب پرولتری و کائوتسکی مرتد.
– کارل مارکس در نقدی بر برنامۀ گوتا : « اما این کمبودها در فاز نخست جامعۀ کمونیستى، هنگامى که این جامعه تازه پس از دردهاى طولانى زایمان از شکم جامعۀ سرمایه دارى سر برآورده، اجتناب ناپذیرند. حق هرگز نمى تواند بالاتر از ساختار اقتصادى جامعه و تکامل فرهنگى اى که مشروط به آن ساختار است، باشد.
در فاز بالاتر جامعۀ کمونیستى، پس از ناپدید شدن تبعیت برده ساز فرد از تقسیم کار و همراه با آن تضاد بین کار ذهنى و کار بدنى، پس از تبدیل شدن کار از صرفا وسیله اى براى زندگى به نیاز اصلى زندگى، پس از افزایش نیروهاى مولد همراه با تکامل همه جانبۀ فرد و فوران همۀ چشمه هاى ثروت تعاونى، آرى تنها در آن زمان مى توان از افق تنگ حق بورژوایى در تمامیت آن فراگذشت و جامعه خواهد توانست بر پرچم خود چنین نقش کند: از هرکس برحسب توانائى اش و به هرکس برحسب نیازهایش!

بین جامعۀ سرمایه دارى و جامعۀ کمونیستى یک دورۀ تحول انقلابى از اولى به دومى وجود دارد. متناظر این دورۀ تحول، یک دورۀ گذار سیاسى نیز هست که دولت در آن چیزى نمى تواند باشد جز دیکتاتورى انقلابى پرولتاریا.
اکنون برنامه [گوتا] نه به این آخرى مى پردازد و نه به سرشت دولت در جامعۀ کمونیستى.»، ترجمۀ سهراب شباهنگ. ] رنگ آمیزی از من است.

هدف انقلاب : [۲- پرولتارها و کمونیستها
قدرت حاکمه سیاسی بمعنای خاص کلمه عبارت است از اعمال زور متشکل ( دیکتاتوری – من) یک طبقه برای سرکوب طبقه دیگر، هنگامیکه پرولتاریا بر ضد بورژوازی ناگزیر بصورت طبقه ای متحد گردد، و از راه یک انقلاب ( انقلاب مسلحانه – من) ، خویش را به طبقه حاکمه مبدل کند و بعنوان طبقه حاکمه مناسبات کهن تولید را ( استثمار گرانه که بر مالکیت خصوصی و کار مزدوری پرولتاریا متکی است – من) از طریق اعمال جبر ( دیکتاتوری طبقاتی – انقلابی پرولتاریای مسلح- من) ملغی سازد، آنگاه همراه این مناسبات تولیدی شرایط وجود تضاد طبقاتی را نابود کرده و نیز شرایط وجود طبقات بطور کلی* و در عین حال سیادت خود را هم بعنوان یک طبقه از بین میبرد.
بجای جامعه کهن بورژوازی، با طبقات و تناقضات طبقاتیش، اجتماعی از افراد پدید میآید که در آن تکامل آزادانه هر فرد شرط تکامل آزادانه همگان است. »،
فصل ۴ – ” کمونیستها عار دارند که مقاصد و نظریات خود را پنهان سازند. آنها آشکارا اعلام میکنند که تنها از طریق واژگون ساختن همه نظام اجتماعی موجود، از راه جبر، ( یعنی بکارگیری قهر، یعنی با استفاده از قدرت کارگران مسلح و… حمید قربانی) وصول. به هدفهایشان میسر است. بگذار طبقات حاکمه در مقابل انقلاب کمونیستی بر خود بلرزند. پرولتارها در این میان چیزی جز زنجیر خود را از دست نمیدهند، ولی جهانی را بدست خواهند آورد
پرولتارهای سراسر جهان، متحد شوید ! “، پایان مانیفست سال ۱۸۴۸.].
– جامعه کمونیستی : ” کارل مارکس در نقدی بر برنامۀ گوتا : « اما این کمبودها در فاز نخست جامعۀ کمونیستى، هنگامى که این جامعه تازه پس از دردهاى طولانى زایمان از شکم جامعۀ سرمایه دارى سر برآورده، اجتناب ناپذیرند. حق هرگز نمى تواند بالاتر از ساختار اقتصادى جامعه و تکامل فرهنگى اى که مشروط به آن ساختار است، باشد.
در فاز بالاتر جامعۀ کمونیستى، پس از ناپدید شدن تبعیت برده ساز فرد از تقسیم کار و همراه با آن تضاد بین کار ذهنى و کار بدنى، پس از تبدیل شدن کار از صرفا وسیله اى براى زندگى به نیاز اصلى زندگى، پس از افزایش نیروهاى مولد همراه با تکامل همه جانبۀ فرد و فوران همۀ چشمه هاى ثروت تعاونى، آرى تنها در آن زمان مى توان از افق تنگ حق بورژوایى در تمامیت آن فراگذشت و جامعه خواهد توانست بر پرچم خود چنین نقش کند: از هرکس برحسب توانائى اش و به هرکس برحسب نیازهایش! ” رنک آمیزی از من.
بنا براین، در شرایط کنونی که بحران اقتصادی سیاسی و بویژه با شیوع بیماری کشنده ی کووید ۱۹- ویروس کرونا – سر تا پای جامعه را در بر گرفته است و با طبقه ی هار شده ای طرف هستیم، کسی می تواند، در دنیای واقعی و نه در ذهن خویش، واقعا خواهان یک جامعه ای باشد که در آن از استثمار انسان از انسان خبری نباشد، حاکمین جامعه خود آحاد زنده آن جامعه باشند، و نه عده ای که اتفاقا در تولید جامعه حاضر هیچ نقشی ندارند، باید بر خود گذراندن این مراحل را تحمیل کند.
ما نمی توانیم، مدافع انسانیت باشیم، ولی در عصر و جامعه ای که نیروهای سرکوب گر دولت سرمایه داران هر صدای مخالفی را در گلو با گلوله سربی خفه می کنند، روزانه ده ها و بلکه صدها و حتا هزاران انسان را به کام مرگ، بوسیله جنگ های غارتگرانه و استثمارگرانه خویش می فرستند وبوسیله ی تحمیل گرسنگی و نداری به قتل می رسانند، خود را انسان مخالف قهر سازمان یافته طبقه مقابل طبقه سرمایه دار و دولت اش ، یعنی، پرولتارها باشیم و سرمان را زیر برف کنیم و یا با گفتن ” گربه حیوان خوش خط و خالی است فکرآزار جوجه هرگز نیست” خود را سرگرم نمائیم و از دولتی که وسیله سرکوب مان است، انتظار داشته باشیم که شرایطی را موجودیت دهد که ما کارگران و زحمتکشان در آن، نقش تصمیم گیرنده و تعیین کننده ای داشته باشیم.
این به نظر من، یک توهم و تخیل، راهِ حل ؟ خیلی خطرناک است که یا از نادانی گوینده، نویسنده، پیشنهاد دهنده و… سر چشمه می گیرد و یا انسان می خواهد که منافع طبقاتی را بپوشاند و به ادامه این وضعیت یاری رساند و در لباس بدل خود را بپوشاند، یعنی اپورتونیسم، لابی گری برای سرمایه داران و دشمنی با و خیانت و جنایت نسبت به کارگران و توده های زحمتکش که مدعی دفاع از آنها هست! به قول برشت :
” آنکس که حقیقت را نمی داند، بیشعور است، ولی آنکس که حقیقت را می داند و آنرا دروغ می پندارد، جنایت کار است. “