آموزش کودکان نباید به وضعیت طبقاتی و خانوادگی آنها گره بخورد. تامین هر گونه لوازم و وسایل و امکانات آموزشی در حد عالی برای همه‌ی کودکان با دولتهاست و عدول از این وظیفه ضمن زیر پا گذاردن حق اولیه‌ی کودکان، به عقب‌ماندگی فرهنگی جامعه دامن می‌زند
در هفته‌ی گذشته معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزشوپرورش جمهوری اسلامی، گفته است: «سه میلیون و ۲۲۵ هزار دانش‌آموز این مقطع، به جهت نداشتن تبلت یا گوشی هوشمند تلفن همراه، نتوانستند آموزش مجازی ببینند. وی از آمار چهار میلیون و ۸۱۷ هزار دانش‌آموز نیز نام برده که اصلاً عضو شبکه‌ی شاد نشدند و اگر این امکان وجود نداشته باشد که از فضای فناوری استفاده کنند، عملاً این خطر وجود دارد که آنها به جمع بازماندگان از تحصیل بپیوندند.» بیش از پانزده میلیون دانش‌آموز در سال تحصیلی جاری در کشور ثبت‌نام کرده‌اند، اما همان معاونت وزارت آموزش و پرورش پیش از شیوع بیماری کرونا و لزوم آموزش مجازی و… گفته بود: «آمار دقیقی از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل مشخص نیست.» و با توجه به اینکه نشانه‌هایی از افزایش اپیدمی کرونا در پاییز امسال و خطر بازگشایی مدارس برای دانش‌آموزان وجود دارد، احتمالاً آموزش مجازی در سال تحصیلی پیش رو نیز ادامه خواهد داشت؛ درحالیکه معاونت مذکور یکشنبه ۱۹ مرداد «پویش ملی تهیه‌ی تبلت» راه‌انداخته و گفته است در جلسه‌ای با حضور نمایندگان بانک‌ها، شرکت‌های پتروشیمی، بازرگانان و بنیادها پیشنهاداتی پیرامون «کاهش شکاف برخورداری از فضای مجازی» مطرح شد که امیدواریم نتیجه بخش باشد.(۱)
در دوران کنونی تاثیر تعیین‌کننده‌ی آموزش و پرورش کودکان بر اعتلای فرهنگی جامعه انکارناپذیر است و محرومیت از تحصیل، عقب‌ماندگی فرهنگی را تسهیل می‌کند؛ چرا که هم می‌تواند با گرفتن مهارت از دانش‌آموزانی که نیروی کار آینده را تشکیل می‌دهند، آنان را آسیب‌پذیر سازد و هم از آن‌رو که کیفیت فعالیت بازماندگان از تحصیل در آینده کاهش مییابد و آنان به حاشیه رانده می‌شوند، به شکاف طبقاتی بیش از پیش منجر خواهد شد. همچنین در صورت امکان جبران در آینده، هزینه‌ی گزافی به بازماندگان و بستگانشان تحمیل می‌شود که با منطق بهره‌وری و کسب سود حداکثری بازرگانان و بانک‌ها، شرکت‌ها و بنیادهای اقتصادی طرف مشورت و کمک وزارت آموزشوپرورش همخوانی ندارد.
علاوه بر آن‌که با آموزش خواندن و نوشتن و فراگیری علوم، امکان برقراری ارتباط انسانی در جامعه هرچه بیشترممکن می‌شود، فرهنگ، تاریخ، بهداشت و سلامتی و ارزش‌های جامعه با “پرورش” به کودکان و نوجوانان منتقل می‌شود. رشد فرهنگی و پروردن نسلی بالنده از دیگر وظایف آموزشوپرورش حقیقی و غیرایدئولوژیک است. چنین است که آموزشوپرورش حقیقی توان فرهنگ‌سازی و ارتقای فرهنگی جامعه را دارد.
کمک به اعتلای فرهنگی جامعه، یکی از هدف‌های کانون نویسندگان ایران است. چنانکه اشاره شد، مسئله‌ی آموزشوپرورش با اعتلای فرهنگی جامعه ارتباط مستقیم دارد و عدم دسترسی چهار میلیون و ۸۱۷ هزار دانش‌آموز (یعنی۲۵ درصد کودکان) در دوران ما به امکان آموزش مجازی، و بازماندن بیش از سه میلیون تن از آموزش ابتدایی، می‌تواند آسیب جدی و جبران ناپذیری بر آینده‌ی فرهنگ جامعه و آینده و اکنون این نسل وارد آورد. در نتیجه و با نظر گرفتن اینکه در اساسنامه‌ی کانون نویسندگان ایران بررسی مسائل روز در محدوده‌ی منشور کانون و اعلام نظر کانون درباره‌ی آنها همواره مورد توجه است، نمی‌توان نسبت به آینده و ضرورت‌های اعتلای فرهنگی جامعه بی تفاوت بود؛ اگر به هر دلیلی بخشی از افراد جامعه نتوانند همپا و همانند دیگران از آموزشوپرورش بهره‌مند شوند، رشد جامعه ناقص و ارتباط انسانی در آن الکن خواهد شد؛ ادبیات و فرهنگ منزوی شده و زمینه برای بروز انواع اشکال تبعیض و ستم بیشتر فراهم می‌شود. همچنان که سانسور و حذف فرهنگی و ممانعت از آزادی اندیشه و بیان جامعه را عقب‌نگه‌داشته و از رشد لازم و درخور بازداشته است، چنانچه بی‌عدالتی و بی‌توجهی به نیازهای دانش‌آموزان ادامه و تعداد بازماندگان از تحصیل افزایش یابد، فرهنگ جامعه آسیب‌های جدی‌تر می‌بیند.
این در حالی است که اصل سی‌ام قانون اساسی جمهوری اسلامی که دست‌نوشته‌ی حاکمان است تصریح دارد: «دولت موظف است وسائل آموزشوپرورش رایگان را برای همه‌ی ملت تا پایان دوره‌ی متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفائی کشور به طور رایگان گسترش دهد.»
پر واضح است که «وسائل آموزشوپرورش» در هر دوره با پیشرفت علم و اصول آموزشی، تغییر و تکامل مییابد و اگر امروزه بنا بر مقتضیات زمان، نیاز به استفاده از تبلت و گوشی هوشمند تلفن همراه برای آموزش دانش‌آموزان ضروری است، دولت «موظف است وسائل آموزش و پرورش رایگان را برای همه‌ی ملت» تهیه و توزیع کند.
کمتر از یک ماه به آغاز سال تحصیلی جدید باقی مانده و در حالیکه هنوز در بخش گسترده‌ای از کشور زیرساخت‌های مخابراتی ضعیف است، هنوز امکانات آموزشی تهیه نشده و مقامات به بیان «امیدواریم نتیجه بخش باشد» در جلسات متداول اداری مشغولند، هیچ طرح و برنامه‌ی مشخصی اعلام نشده و میلیون‌ها دانش‌آموز سرگردان و در معرض رهاشدگی آموزشی هستند.
آموزش کودکان نباید به وضعیت طبقاتی و خانوادگی آنها گره بخورد. تامین هر گونه لوازم و وسایل و امکانات آموزشی در حد عالی برای همه‌ی کودکان با دولتهاست و عدول از این وظیفه ضمن زیر پا گذاردن حق اولیه‌ی کودکان، به عقب‌ماندگی فرهنگی جامعه دامن می‌زند.
احمد زاهدی لنگرودی
منبع: کانون نویسندگان ایران
۱) منبع اخبار، آمار و نقل قول‌های رضوان حکیم‌زاده از خبرگزاری ایرنا است.
