کلانتری: طبیعت ایران در حال محو شدن است؛ جنگ آب از استان‌ها به روستاها می‌رسد

پیشنهاد هایی برای حل بحران آب در ایران
 
جواد علیزاده . کارشناس هیدرومکانیک سد و نیروگاه
 
file:///C:/Users/ASHIL-~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.png
Figure 2-40 is from Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (2015). Total renewable water resources per inhabitant in 2014 (m3/year). AQUASTAT Main Database. Retrieved August 2, 2017, from http://www.fao.org/nr/water/aquastat/maps/TRWR.Cap_eng.pdf. Reprinted with permission.
 
        به گزارش فائو (  FAO – AQUASTAT , 2015 ) ،
سرانه ی منابع آب در ایران ۱۷۰۰ تا ۵۰۰۰ متر مکعب در سال
وسرانه ی برداشت از منابع آب در ایران  ۸۰۰۰ متر مکعب در سال است .
 
و به استناد منابع داخلی ،
سهم هر یک از بخشهای اصلی مصرف کننده ، از منابع آب عبارتند از :
–       کشاورزی    ۹۲% – شرب ۶%   – صنعت و سایر ۲%
راندمان آبیاری :
–       آبیاری سنتی    ۳۵% – آبیاری بارانی ۷۰% و آبیاری قطره ای ۹۵%
     کشاورزی سنتی ، ( به استناد منابع فائو ) ، قادر به تامین غذا برای حد اکثر ۲ میلیارد نفر جمعیت انسانی جهان است ، در حالیکه اکنون ( سال ۱۳۹۸ شمسی – ۲۰۱۹ میلادی ) ، جمعیت جهان  ۷/۷ میلیارد نفر و در حال افزایش است .
    کار آیی آب :
    کارایی آب در کشور‌های پیشرفته بیشتر از ۳ کیلوگرم بر متر مکعب است. بدین معنا که از هر متر مکعب آب می‌توان سه کیلوگرم محصول کشاورزی تولید کرد. در حالی که راندمان مصرف آب در ایران به یک کیلوگرم بر مترمکعب نیز نمی‌رسد .
اولویت های پژوهشی وزارت نیرو در زمینه ی آب :
نگاهی به اولویت های پژوهشی وزارت نیرو در زمینه ی آب ، در ۵ سال اخیر ،
نشان میدهد که:
–       طرحهای بسیار اندکی که در زمینه ی آب تعریف شده ، در محدوده ی فرایندهای
–       کیفی و طرح پژوهشی قابل کار برای افراد یا حد کثر موسسات  تحقیقاتی بوده است.
–       در حالیکه ، برای حل بحران آب در ایران ، قبل از طرح پژوهشی ، نیاز به اقدامات ملی است ، که در زیر به بعضی از آنها اشاره میشود .
 
درس هایی که از داده های فوق الذکر می آموزیم :
۱-   با ادامه ی روال فعلی ، ایران به زودی مواجه با فاجعه ی زیست محیطی
و متعاقبا اجتماعی خواهد شد .
۲-   بحران آب در ایران ، در بخش کشاورزی است ، نه در بخش آب شرب و صنعت .
۳-   کشاورزی سنتی ، باید سریعا به کشاورزی مدرن تبدیل شود .
۴-   سیستم آبیاری سنتی ، باید در اسرع وقت ممکن ، به سیستم های مدرن ( از جمله بارانی در بخش زراعی و قطره ای در بخش باغات ) تبدیل شود .
۵-   وزارت نیرو ، لازم است ، در زمینه ی آب ، وظایفی بزرگتر از وظایف فعلی
     به عهده گیرد ( از جمله آموزش کشاورزان ) .
 و برای این منظور ، بودجه و توانایی سازمانی این وزارتخانه ، متناسبا ، توسط دولت افزایش یابد .
پیشنهاداتی برای حل بحران آب در ایران :
۱-   راه اندازی کارزار ( Campaign  ) ملی آب ایران ، در فضای مجازی ،
و راه اندازی «  طوفان فکری Brainstorming  » در این کمپین ، برای عموم .
۲-    راه اندازی گفتمان (Forum  )  تخصصی آب ،کشاورزی ،امنیت غذا ، تجارت داخلی آب مجازی ، تجارت خارجی آب مجازی ،در فضای مجازی.
۳-   در این گفتمان ، کلیه ی مقالات پژوهشی و نظریه ها ، و طرح های اجرا شده ، نقد و فرا تحلیل (Meta-Analysis   ) شوند .
 و برای حل خلاقانه ی مساله
Creative   Problem Solving (CPS)
راه اندازی طوفان فکری ( Brainstorming  ) درگفتمان. 
    
۴-   پیشنهاد میشود ، وزارت نیرو ، در هیات دولت ، مطرح نماید ، لایحه ای با عنوان ( آب و کشاورزی ) ، شامل بندهایی از جمله ( – آبیاری مدرن بجای سنتی در کشاورزی – آموزش کشاورزان – کشاورزی مدرن بجای سنتی )،
تدوین و به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود .
۵-   صدا و سیما ، برنامه های آموزشی و فرهنگ سازی ، حول محور آب و کشاورزی ، تدوین و به اجرا بگذارد .( این برنامه ها میتواند در فرم گفتگو با کارشناسان ذیربط از مهندسین مشاور صنعت آب ، وزارت کشاورزی ،
سازمان مدیریت منابع آب ،خانه ی آب ، جمعیت ناجیان آب و نمایندگان وزارت نیرو ، باشد ) .
۶-   شناسایی ، طرح ، اجرا و پایش پایلوت کشاورزی هیدرو پونیک با استفاده از پرلیت .
۷-   شناسایی و ارزیابی چاه های فلمن موجود و شناسایی ، طرح ،اجرا و پایش پایلوت چاه های فلمن جدید ( در سواحل شمال ، سواحل جنوب و حاشیه ی رودخانه ها )
۸-   طرح ، اجرا و پایش پایلوت مزارع نمونه ی کشاورزی هوشمند .
۹-   مطالعات اقتصادی – اجتماعی – سیاسی ، آب مجازی ، تجارت داخلی آب مجازی ، تجارت خارجی آب مجازی .
۱۰-      مطالعه و ارزیابی ، آب آبی ، آب سبز ، آب خاکستری .
۱۱-      استفاده از IOT  (  Internet of Things)
،  IIOT Internet of Things )   Industrial     ( 
، پایگاه داده های فائو (     FAO – AQUASTAT )
و ماهواره ها ، در :
 مدیریت منابع آبی ، کشاورزی ، کسب اطلاع از شرایط و تغییرات اقلیمی ، کشاورزی هوشمند ، تجارت آب مجازی ، پیش بینی ، محیط زیست ،
ارزیابی منابع آب های زیرزمینی ایران ،نظارت بر منابع آبی و زمینی،
پایش منابع آب ،پایش اراضی کشاورزی،بررسی تأثیر روند تغییرات کاربری اراضی/ پوشش زمین .
جمع بندی :
پتانسیل اقدامات عملی برای حل مساله ی آب ایران ، در مهندسین مشاور صنعت
آب ، دارای رتبه بندی ۱ و ۲ ، ازجمله « شرکت مهندسی مشاور طوس آب )
به خوبی وجود دارد . و پیشنهاد میشود ، علاوه بر شرکت در کار زار
    (  Campaign  )   و گفتمان ( Forum   ) ، پروژه هایی در رابطه با موضوع ( از جمله آموزش کشاورزان )   را تعریف و به وزارت نیرو تقدیم کنند . وزارت نیرو ، متقابلا پروژه های منتخب را برای طرح و اجرا ، به مهندسین مشاور ذیصلاح واگذار نماید .
 
                                                                 جواد علیزاده ( ۷/۱۰/۹۸ )                   
                                                              کارشناس هیدرومکانیک سد و نیروگاه