مرکز آمار ایران، نرخهای رسمی تورم در شهریورماه را اعلام کرده است؛ نرخهایی که قطعا تمام رنجهای مردمان فرودست از محل گرانیها از جمله گرانی اجاره خانه و هزینههای مسکن و درمان را دربرنمیگیرد
آمارهای رسمی و تقلیل یافته نشان میدهد که «بازهم» نرخ تورم در شهریورماه رکورد زده است و نمودارهای صعودی تورم که از ابتدای سال با سرعت بالا پیشتازی میکردند، هنوز بر همان منوال ماههای قبل در حال افزایش و صعود هستند:
به گزارش ایلنا, مرکز آمار ایران اعلام کرد نرخ تورم نقطهای در شهریور ماه ۱۴۰۰ به عدد ۴۳.۷ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۴۳.۷ درصد بیشتر از شهریور ۱۳۹۹ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردهاند. نرخ تورم نقطهای شهریور ماه ۱۴۰۰ در مقایسه با ماه قبل ۰.۵ واحد درصد افزایش یافته است. در واقع تورم نقطهای در شهریورماه امسال، یک رکورد جدید حداقل در چند سال اخیر به ثبت رسانده است. نرخ تورم نقطهای گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» با افزایش ۳.۲ واحد درصدی به ۶۱.۶ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش ۰.۷ واحد درصدی به ۳۵.۴ درصد رسیده است.
روزهای ابتدایی شهریورماه؛ وزیر کار با بیان اینکه از میزان دستمزد کارگران و حقوق بازنشستگان باخبر است، تاکید کرد برای آنکه دخل و خرج کارگران و بازنشستگان با هم بخواند و سفره آنها رنگینتر شود باید «کاهش و کنترل نرخ تورم» اتفاق بیفتد. اما چند رویست که مرکز آمار ایران، «نرخهای رسمی تورم» در شهریورماه را اعلام کرده است؛ نرخهایی که قطعا تمام رنجهای مردمان فرودست از محل گرانیها از جمله گرانی اجاره خانه و هزینههای مسکن و درمان را دربرنمیگیرد.
اما نگران کنندهترین مولفه تورمی شهریورماه «افزایش قیمتها به خصوص در بخش خوراکیها در یک ماه» است؛ در ماه شهریور، اقلام اساسی زندگی مردم به شدت گران شده اند؛ در ماه پایانی تابستان، نان و غلات ۵.۲ درصد، گوشت قرمز، سفید و فرآوردههای آنها ۱.۲ درصد، گوشت قرمز و گوشت ماکیان ۰.۸ درصد، ماهیها و صدفداران ۴.۲ درصد افزایش قیمت داشته است. همچنین شیر، پنیر و تخممرغ ۱۰ درصد، روغنها و چربیها ۱.۹ درصد، میوه و خشکبار ۵.۷ درصد و سبزیجات (سبزیها و حبوبات) ۹.۹ درصد افزایش قیمت داشته است. جدول زیر، پراکندگی گرانیها در بخش خوراکیها را نشان میدهد؛ براین اساس، شیر، پنیر و تخم مرغ، رکورددار گرانی بودهاند و در عرض فقط یک ماه، ده درصد گران شدهاند! بعد از آن، سبزیجات قرار دارند که ۹.۹ درصد گرانی را تجربه کردهاند.
حذف لبنیات و تخم مرغ را میتوان آخرین مرحله از حذف اقلام مفید سفرهها دانست؛ از ابتدای ۹۷ به دلیل شوک درمانیهای ارزی، اقلام باکیفیت و پروتئینی شروع به غیب شدن از سفرههای فرودستان کردند؛ اول، گوشت قرمز، بعد گوشت سفید و در مرحله بعد، برنجی که امروز هر کیلو ۵۰ هزار تومان است، حذف شدند و امروز لبنیات و تخم مرغ نیز در حال پرکشیدن از سفرهها هستند؛ به طوریکه یک املت ساده با یک کاسه ماست، غذایی لاکچری است، یک املت با پنج عدد تخم مرغ و نان، در کمترین حالت ۱۵ یا ۱۶ هزار تومان هزینه دارد (گوجه فرنگی را هم حذف میکنیم) و یک کیلو ماست نیز ۱۵ هزار تومان است، بنابراین یک املتِ بدون گوجه و یک کاسه ماست برای یک خانواده کوچک سه نفره، لااقل ۳۰ هزار تومان آب میخورد!
یک کارگر شهرداری مریوان در این رابطه میگوید: گوشت قرمز ماههاست نخوردهایم؛ ماست و شیر هم همیشه نمیخریم؛ یعنی ماست را فقط وقتی مهمان داریم یا میخواهیم ولخرجی کنیم، میخریم؛ اما شیر برای بچههایم لازم است؛ میخریم ولی نمیتوانیم به اندازه کافی به بچهها بدهیم، مجبوریم در مصرف شیر هم صرفهجویی کنیم؛ یک زمانی املت گوجه یا املت سیبزمینی، غذایی بود که هفتهای چند بار میخوردیم، حالا تخم مرغ آنقدر گران شده که دیگر گاهی سیبزمینی سرخ کرده یا آب پز میخوریم و از خیر گذاشتن تخم مرغ کنارش میگذریم!
او نگران است؛ نگران اینکه اگر کاری برای گرانیها نکنند، چند وقت دیگر همان نان خالی هم در سفرههای کارگران پیدا نشود؛ میگوید: یادش بخیر همین چند سال پیش با حقوق کارگری لااقل شکممان که سیر میشد…
یک بازنشسته کارگری ساکن مشهد نیز از شرمساری بازنشستگان مقابل فرزندان و نوهها میگوید: بزرگ خانواده باید سفرهاش مدام پهن باشد و بچهها دورش را بگیرند، اما وقتی «نداریم» چه کنیم؛ وقتی از مستمری ۴ میلیون تومانی، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را اجاره خانه میدهیم، چطور بچهها و نوهها را دعوت کنیم؛ نان خالی مقابلشان بگذاریم؟
زهرا، زنی دستفروش در متروی تهران است؛ او به عنوان یک سرپرست خانواده و نان آور، مدتهاست که گوشت قرمز و سفید نخریده؛ میگوید: غذای همیشگی ما تخم مرغ بود که آنهم به شدت گران شده؛ چهار دانه تخم مرغ، شده ده هزار تومان؛ قبلاً مردم به طعنه میگفتند «نان و ماستی در منزل هست و با هم میخوریم» حالا همان ماست هم دیگر در منزل نیست؛ یک کیلو ماست زیر ۲۰ هزار تومان پیدا نمیشود!
او میگوید: اجاره خانه و هزینههای اجباری را مجبوریم بدهیم؛ مجبورم برای دخترم دفتر و مداد بخرم؛ مجبورم پول قبضها را بدهم؛ اینها را اجبار دارم و میپردازم اما ناچاراً از هزینههای سفره و غذا کم میکنم؛ دیگر کیفیت غذا اهمیتی ندارد فقط چیزی میخوریم که زنده بمانیم و کار کنیم، هر چیزی که ارزانتر باشد!
فقط پایینترین لایههای مزدی نیستند که از این وضعیت رنج میبرند؛ طبقه متوسط مزدبگیران نیز با این گرانیها در حال سقوط به زیر خط فقر و از دست دادن جایگاه طبقاتی خود هستند؛ علی جوشکار فنی که در پروژههای جنوب کار میکند و ماهی ۱۵ میلیون تومان درآمد دارد؛ میگوید:
ما هم از سر و ته سفرههایمان زدهایم؛ اگر مسافرت نرویم؛ لباس و تفریح نداشته باشیم؛ کرایه خانه را که بپردازیم، میتوانیم برای ماه یکی دو کیلو گوشت و یک شانه تخم مرغ بخریم؛ ما هم دیگر مثل سابق زندگی نمیکنیم، چه میکشند آنهایی که فقط ۴ میلیون حقوق میگیرند و مستاجرند و یکی دو تا فرزند محصل در خانه دارند؛ در این سالها زندگیِ همه سختتر شده، سال ۹۳، حقوق من ۲ میلیون تومان بود اما زندگیام از الان خیلی بهتر بود؛ وقتی فروشگاه میرفتیم، دست و دلمان نمیلرزید!
اینها حرفهای مردم است؛ مردم مدتهاست که به طعنه میگویند «شب میخوابیم و صبح که بیدار میشویم، باز همه چیز گران شده»؛
فشار هزینهها بر سفره ضعیفترها
شاخص مهم دیگر به روند نرخ تورم در ۳ شاخص تورم کل، تورم خوراکیها و آشامیدنیها و دخانیات و تورم غیرخوراکیها و خدمات در بین دهکهای مختلف مربوط میشود که براساس دادههای مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطهبهنقطه نشان میدهد که این نرخ در شهریور نسبت به مردادماه امسال برای ۸ دهک نخست افزایش داشته و برای ۲ دهک نهم و دهم روند کاهشی را تجربه کرده است. با این حال نرخ تورم نقطهبهنقطه گروه کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات برای همه دهکها از فقیر و متوسط گرفته تا ثروتمند در فاصله مرداد تا شهریور ۱۴۰۰ صعودی بوده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطهبهنقطه کالاهای غیرخوراکی و خدمات روند متفاوتی را در پیش گرفته و برای دهکهای اول تا سوم افزایش و برای سایر دهکهای متوسط تا ثروتمند کاهش یافته است.