جو بایدن و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری آمریکا و روسیه روز پنجشنبه ۳۰ دسامبر (۹ دی) در گفت‌وگوی ۵۰ دقیقه‌ای تلفنی درباره بحران‌های اخیر صحبت کردند.
به گزارش یورو نیوز، پیش از این تماس، پوتین پیامی همراه با تبریک سال نو و کریسمس برای بایدن ارسال کرد که در روز پنجشنبه به همراه سایر پیام‌های سال جدید برای رهبران جهان در سایت کرملین منتشر شد.
پوتین در متن پیام خود گفته بود که «معتقدم که برای پیشرفت توافق‌های اجلاس ماه ژوئن در ژنو و تماس‌های بعد از آن، می‌توانیم به جلو حرکت کنیم و یک گفت‌وگوی موثر روسی-آمریکایی را بر اساس احترام متقابل و در نظر گرفتن منافع ملی یکدیگر ایجاد کنیم.»
به گفته یک مقام کاخ سفید، بایدن در این گفت‌وگو تاکید کرد که ایالات متحده به شدت نگران حضور ده‌ها هزار سرباز روس در مرز با اوکراین است و در صورت آغاز هر تهاجمی، آنها آماده پاسخ خواهند بود.
روسیه به صراحت اعلام کرده که خواهد تعهد کتبی مبنی بر این است که اوکراین هرگز اجازه نخواهد داشت به ناتو بپیوندد و تجهیزات نظامی این ائتلاف در کشورهای شوروی سابق مستقر نخواهند شد.
کاخ سفید پیش از این تماس در بیانیه‌ای گفت که بایدن به پوتین می‌گوید با وجود انتقال حدود ۱۰۰ هزار نیروی روس به سمت اوکراین، مسیر دیپلماتیک همچنان باز است.
خواسته‌های دو طرف قرار است در جریان مذاکرات ژنو مورد بحث قرار گیرد اما هنوز مشخص نیست بایدن برای حل بحران چه پیشنهادی به پوتین می‌دهد.
مسکو اخیرا پیش‌نویس یکسری اسناد امنیتی را منتشر کرده است که طبق آنها از ناتو خواسته شده است که با عضویت اوکراین و دیگر کشورها شوروی سابق مخالفت کند و استقرار نظامی خود را در اروپای مرکز و شرقی متوقف سازد.
ایالات متحده آمریکا و متحدانش با استناد به اصل ناتو مبنی بر اینکه عضویت برای هر کشور واجد شرایطی آزاد است، از ارائه این نوع تضمین‌ها خودداری کرده‌اند. با این حال آنها موافقت کرده‌اند که درباره نگرانی‌های مسکو گفت‌وگو کنند.
از سوی دیگر اعضای اصلی ناتو تاکید کرده‌اند که هیچ تمایلی برای گسترش این ائتلاف در آینده نزدیک ندارند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «هدف گفت‌وگو روشن است و آن ادامه بحث درباره موضوعاتی است که در گفت‌وگوی هفت دسامبر از طریق ویدئو کنفرانس در دستور کار بود.»
گفت‌وگوی هفت دسامبر پوتین و بایدن بر تحرکات نیروهای روسیه متمرکز بود که باعث نگرانی اوکراین و دیگر متحدان اروپایی شده بود. از سوی دیگر بحث تضمین‌های امنیتی مسکو نیز بین دو رهبر مطرح شد.
پسکوف گفت که پس از آن تماس، مسکو پیشنهادات امنیتی خود را به مقامات آمریکایی و اروپایی ارائه کرد و اکنون « از دیدگاه ٰرئیس جمهور پوتین، نیاز به یک مکالمه تلفنی دیگر وجود دارد که مقدمه مذاکرات آتی باشد.»
خبرگزاری روسی اسپوتینک تصویر دیگری از این گفتگو ارایه داده است. به گزارش این خبرگزاری یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهور روسیه، جزئیات گفتگوی تلفنی ولادیمیر پوتین و همتای او، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا را اعلام کرد.
رهبران دو کشور در گفت وگوی خود موضوعات مختلفی از جمله وضعیت اوکراین و خطر قطع کامل همکاری ها بین روسیه و ایالات متحده را مورد بررسی قرار دادند.در این گفتگو، بایدن به همتای روس خود هشدار داد که در صورت ادامه تشدید تنش در مرز اوکراین، غرب “تحریم‌های گسترده و بی‌سابقه‌ای” را در حوزه‌های اقتصادی و نظامی علیه روسیه اعمال خواهد کرد.
در پاسخ، پوتین تهدید کرد که در صورت اعمال چنین تحریم هایی روابط دو کشور را قطع کند. علاوه بر این، پوتین تحریم های احتمالی علیه روسیه را یک اشتباه بزرگ خواند. او از جمله خاطرنشان کرد که اخلاف ما این اقدام را اینگونه تفسیر خواهند کرد.
اوشاکوف در پایان گفت: “در ۳۰ سال گذشته بسیاری از چنین اشتباهاتی رخ داده اند و بنابراین بهتر است در این شرایط، دیگر چنین اشتباهاتی انجام نشود”.
روز ۲۴ دسامبر، کامالا هریس معاون رئیس جمهور ایالات متحده، اظهار داشته بود که روسیه ممکن است به دلیل وضعیت در مرز اوکراین با “شدیدترین تحریم ها” روبرو شود. او در مصاحبه با سی بی اس، به سوالی درباره احتمال وقوع “جنگ داغ در اروپا” در آینده نزدیک را پاسخ نداد اما قول داد که واشنگتن ضرورت حفظ حاکمیت اوکراین را به مسکو توضیح دهد.
بایدن پیشتر در یک گفتگوی تلفنی به پوتین قول داد که ایالات متحده تسلیحات تهاجمی را در اوکراین مستقر نخواهد کرد. این یک نکته کلیدی برای طرف روسی است که توسط وزارت خارجه روسیه در اسناد منتشره درباره تضمین های امنیتی مورد تاکید قرار گرفته است. پیش نویس توافقات با ناتو و ایالات متحده در این زمینه در ۱۷ دسامبر توسط روسیه ارائه شد. آنها حاوی تقاضاهایی در اینباره هستند که کشورهای غربی روسیه را به عنوان دشمن تلقی نکنند، تهدیدی برای تشدید تنش نظامی ایجاد نکنند و ناتو را به شرق گسترش ندهند.
