ادعای جاسوسی ویلی برانت تازه نیست. تابستان سال ۲۰۱۶ اشپیگل با تکیه بر اسناد موجود نوشت، شایعاتی که در دهه هفتاد در مورد ویلی برانت، صدراعظم سابق آلمان رایج بود حقیقت دارد. به رغم انکار این سیاستمدار سوسیال‌دمکرات، از سال ۱۹۵۰ پرداخت پول به او آغاز شده بود.
ویلی برانت تا زنده بود اتهام گرفتن پول از آمریکا در قبال خبرچینی را تکذیب می کرد، آن را تبلیغات سراپا دروغ می خواند و می گفت: «من هیچ پولی را در هیچ زمانی نه به نفع حزب خود و نه برای هیچ مقصود دیگری دریافت نکرده‌ام.»
حالا هفته نامه آلمانی اشپیکل دوباره سراغ ویلی برانت صدر اعظم سابق آلمان فدرال و ماجرای اتهام “جاسوسی” وی رفته و با استناد به گزارش مورخ نظامی آمریکایی، توماس بوگارت نوشته است که اسناد محرمانه نشان می دهد ویلی برانت یک خبرچین پولی برای سرویس اطلاعاتی ارتش آمریکا بوده و بین سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۲ با افسران اطلاعاتی این کشور کار کرده ولی از آن به بعد سندی مبنی بر همکاری برانت با CIC وجود ندارد. طبق این گزارس در اسناد سرویس اطلاعاتی ارتش آمریکا، برانت دارای شماره ثبت “O-35-VIII” بود.
اشپیگل در گزارش خود نوشته است: اسناد نشان می دهد که بیش از ۲۰۰ ملاقات با افسران اطلاعاتی انجام شده است. اینها ظاهراً بسیار مثمر ثمر بودند، زیرا آمریکایی‌ها برانت را به عنوان «معمولاً قابل اعتماد» طبقه‌بندی کردند. برانت اطلاعاتی را در مورد آنچه در منطقه اشغال شوروی می گذشت در اختیار آمریکایی ها قرار داد.
برانت علاوه بر گزارش هایی در مورد حزب ایالتی جمهوری دموکراتیک آلمان SED، سازمان جوانان FDJ و زندانیان سیاسی در زندان باوتزن در زاکسن، اطلاعاتی درباره وضعیت اقتصادی در آلمان شرقی، وضعیت در کشتی‌سازی‌ها و کارخانه‌ها و راه‌آهن و تاسیسات شوروی‌ها در درون خاک آلمان شرقی نیز ارائه کرد. اینها ظاهراً از دفتر شرقی SPD آمده است. با این حال، مشخص نیست که آیا برانت در هماهنگی با رهبری حزب سوسیال دمکرات آلمان SPD عمل کرده است یا خیر.
بنابر این گزارش ویلی برانت در ازای خدمات جاسوسی، ابتدا سیگار، شکر یا قهوه دریافت میکرد؛ در اوایل دهه ۱۹۵۰، ماهیانه ۲۵۰ مارک D-Mark دریافت میکرد که با میانگین درآمد ماهانه کارمندان آلمان غربی مطابقت داشت.
ویلی برانت از سال ۱۹۴۹ یکی از اعضای اولین بوندستاگ آلمان بود. یک سال بعد، این سوسیال دمکرات زاده ی شهر لوبک، به مجلس نمایندگان برلین هم انتخاب شد. برانت بعد از پایان جنگ جهانی دوم و تشکیل دولت آلمان فدرال اولین صدراعظم سوسیال دموکرات بود و از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۴ این کشور را اداره کرد. با این حال، ویلی برانت زمانی که مشخص شد مشاور او در امور حزب، گونتر گیوم، برای جمهوری دمکراتیک آلمان شرقی جاسوسی کرده است، از سمت خود استعفا داد و جای او را هلموت اشمیت گرفت.
ویلی برانت سال ۱۹۷۱، دو سال پس از انتخاب شدن به مقام صدراعظمی آلمان به پاس خدماتی که در زمینه ی تنش‌زدایی میان شرق و غرب، تدارک پیمان جمعی کشورهای اروپایی از جمله اتحاد شوروی به عدم توسل به جنگ و فرونشاندن جنگ سرد انجام داده بود جایزه صلح نوبل را گرفت. در بیانیه هیئت ژوری نوبل در این باره آمده صدراعظم آلمان به نام مردم این کشور دست‌اش را برای برقراری آشتی میان کشورهای متخاصم قدیمی دراز کرد. سیاستی که در دوران جنگ سرد از تنش‌ها میان شرق و غرب کاست.
ویلی برانت در سال ۱۹۷۶ به ریاست اینترناسیونال سوسیالیستی انتخاب شد. برانت در این سمت از جمله با فیدل کاسترو، یاسر عرفات و گورباچف دیدار و گفت‌و‌گو کرد. او سبب شد که اینترناسیونال سوسیالیستی بار دیگر وزنه‌ای در سیاست جهان شود.
هفته نامه دی تسایت (Die Zeit): ویلی برانت به کسی آسیب نزد
ترجمه: جمشید خون‌جوش
هفته نامه دی تسایت (Die Zeit) در آخرین شماره امسال خود که پنجشنبه گذشته منتشر شد، مصاحبه‌ای با برند راتر، عضو ارشد بنیاد ویلی برانت، انجام داده که توضیحات روشنگرانه مهمی در مورد گزارش اشپیگل و در باره شرایط تاریخی آن دوره داده است.
بر اساس اطلاعات جدید، ویلی برانت خبرچین سرویس اطلاعاتی ارتش آمریکا بوده است. آیا این وجهه او را خراب می کند؟ مورخ برند روتر می گوید نه!
تسایت: آقای روتر، مورخ نظامی آمریکایی، توماس بوگارت، شواهدی پیدا کرده است که نشان می دهند ویلی برانت صدراعظم گذشته آلمان فدرال از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۲ برای سرویس اطلاعاتی ارتش آمریکا CIC کار می کرده است. اشپیگل پیشاپیش از آن گزارش داده است. آیا این یک افشاگری است؟
روتر: من از افشاگری صحبت نمی کنم، بلکه یک خبر جدید.
سایت: برانت اطلاعاتی را که از دفتر شرقی حزب سوسیال دمکرات آلمان (SPD) درباره اوضاع منطقه تحت اشغال شوروی دریافت کرده بود، برای آمریکایی‌ها ارسال میکرد. این دفتر برای چه هدفی تاسیس شده بود؟
روتر: دفتر شرقی SPD توسط سوسیال دمکرات‌هایی اداره می شد که پس از اتحاد اجباری حزبشان با حزب کمونیست آلمان (KPD) به غرب گریخته بودند (مترجم: نتیجه این “اتحاد” تشکیل حزب واحد سوسیالیستی آلمان در آپریل ۱۹۴۶ بود و بعداً حزب حاکم جمهوری دمکراتیک آلمان شد که در منطقه تحت اشغال شوروی تأسیس شد). اعضایی از SPD که در برابر این اتحاد اجباری سر خم نکرده بودند، در منطقه تحت اشغال شوروی مورد آزار و اذیت سیاسی قرار می گرفتند و تعداد زیادی دستگیر شدند. این دفتر با رفقای SPD در شرق در تماس بود و اطلاعاتی از آنها در باره آنچه در منطقه تحت اشغال شوروی و بعداً جمهوری دمکرات آلمان (DDR) می گذشت, دریافت میکرد. سرویس های مخفی نیز به این موضوع علاقه داشتند. گزارش های برانت نابود شده‌اند. با این حال، بوگارت شواهدی را در پرونده‌های CIC کشف کرده که نشان می‌دهند این گزارش‌ها طیف وسیعی از موضوعات، از سرنوشت زندانیان سیاسی تا مسائل اقتصادی، را در بر می گیرند.
تسایت: آیا برانت کار مخفی این دفتر را به شکلی به خطر می‌انداخت؟
روتر: هیچ نشانی در این مورد وجود ندارد، نه در خاطرات رئیس سابق دفتر سی آی ای در برلین غربی، پیتر سیشل، که در اشپیگل در این باره اظهار نظر کرده است، و نه در کتاب بوگارت در مورد فعالیت های CIC در آلمان که به زودی منتشر خواهد شد. همه چیز نشان می دهد که برانت فوق‌العاده با احتیاط عمل کرده است. او احتمالاً هیچ چیز داخلی را فاش نکرده بود و با هماهنگی با دفتر شرقی SPD عمل کرده بود.
تسایت: برانت می باید یک بار گفته باشد که هرگز از یک سرویس مخفی پول نپذیرفته است. آیا این حالا رد شده است؟
راتر: نه. دستمزدی که برانت از CIC دریافت کرد به جیب او نرفت. او از آن برای حمایت از کار دفتر شرقی SPD استفاده کرد و بدین طریق آن را تقویت کرد.
تسایت: بنابراین یافته‌های بوگارت باعث ایجاد شک و تردید در مورد صداقت برانت نمیشوند، بلکه بیشتر بر آن تأکید می‌کنند؟راتر: می توان این طور گفت. و به نوعی نویسنده مقاله اشپیگل، کلاوس ویگرفه نیز به این نتیجه رسیده. در واقع او سرانجام سوال اولیه تحریک آمیز خود، مبنی بر اینکه آیا برانت “به طور موقت به دو ارباب خدمت کرده است”، را انکار می کند. و اینکه اینکار را در جهت منافع حزبش انجام داده است.
تسایت: آیا این تعجب آور است که برانت سوسیال دموکرات در آن زمان با آمریکایی ها کار می کرد؟
راتر: این فقط می تواند برای کسانی شگفت آور باشد که ویلی برانت را فقط از سال ۱۹۶۹ به بعد به عنوان سیاستمدار تنش زدایی می شناسند. در دوران حضور برانت در برلین، مثالا به عنوان شهردار از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۶، او به اعتراف خودش یک “جنگجوی سرد” بود، اگرچه محافظه کاران علاقه داشتند به او اتهام “کمونیست” بزنند. همین چند سال پیش آشکار شد که ایالات متحده آمریکا از بودجه طرح مارشال جهت حمایت از نشریات SPD در برلین که برای پیوند جمهوری فدرال آلمان با غرب و علیه SED (حزب متحد سوسیالیستی آلمان) مبارزه می کرد، استفاده کرده‌اند.
تسایت: آیا سیاستمداران احزاب دیگر نیز در آن زمان با سرویس های اطلاعاتی ایالات متحده کار می کردند؟
روتر: البته، سیاستمداران CDU نیز این کار را انجام دادند و این فقط یک “مشکل” SPD نبود، دستکم در دوره قبل از تأسیس دولت فدرال در سال ۱۹۴۹، زمانی که هیچ اقتدار مرکزی وجود نداشت، بلکه فقط قدرت های اشغالگر جداگانه. همچنین، در دهه ۱۹۵۰ همکاری بین آژانس‌های آلمانی و سرویس‌های مخفی بسیار نزدیک‌تر بود از آنچه امروز می‌توانیم تصور کنیم.
تسایت: این همکاری چگونه بود؟
راتر: بیشتر اوقات بسیار غیر هیجان‌انگیز بود. همیشه نباید به جیمز باند فکر کرد که مخفیانه از اسناد عکس می گیرد یا به افشای اسرار دولتی می‌پردازد. معمولا، آنها جلسات اطلاع رسانی سیاسی بودند. سرویس های مخفی می خواستند به روز نگه داشته شوند و ارزیابی ها را بشنوند. در هر جایی که سرویس‌های مخفی حضور دارند، لزوما یک “افشاگری” هیجان انگیز در جریان نیست.
*برند راتر عضو ارشد بنیاد ویلی برانت است. در سال ۲۰۲۱ کتاب او به نام «سوسیال دموکراسی جهانی» منتشر شد.
