آمریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا روز سه‌شنبه پس از آنکه روسیه استقلال جمهوری‌های جدایی طلب اوکراین را به رسمیت شناخت و نیروهای نظامی خود را برای آنچه که آن را ماموریت «صلح‌بانی» خواند وارد خاک همسایه شرقی کرد، دست به اعمال تحریم‌های تازه‌ای علیه مسکو زدند.
به گزارش یورو نیوز، رویترز در گزارشی به قلم دو خبرنگار خود تامی ویلکز و جان مک‌رانک به بررسی این تحریمها پرداخته و مهمترین اهداف آنها را بانک‌های روسی و قابلیت آنها در ادامه فعالیت در سطح بین‌المللی پس از مواجه شدن با مجازات‌ها عنوان کرده است.
نویسندگان گزارش مدعی هستند که تاثیر تحریم‌های تازه حداقلی خواهد بود و دولت‌های غربی در حال حاضر ترجیح می‌دهند که بسته‌های تحریمی بزرگ‌تری را که پیش‌تر برنامه‌ریزی کرده‌اند در صورت تشدید بحران جاری علیه مسکو به اجرا بگذارند.
خبرنگاران رویترز سپس تاکید میکنند: «این بدان معنی است که بانکداران روسی و همتاهای غربی آنها که با این کشور در ارتباط هستند خواب زیادی را از دست نمی‌دهند.»
در این گزارش سپس با استناد به اظهارات سه مدیر اجرایی آشنا با تفکرات صنعتی آمده است که بانک‌های آمریکایی انتظار ندارند که تحریم‌های جهانی تاثیر عمده‌ای بر کسب و کار‌های بانکی ایالات متحده بگذارد یا سبب سرایت این خطر به بخش‌های صنعت و تجارت شود زیرا وام دهندگان با اقتصاد روسیه در تعامل زیادی نیستند.
در این گزارش همچنین به نحوه هدف قرار گرفتن بانک‌های روسی و اقداماتی که می‌تواند بیشترین ضربه را به این بخش از اقتصاد روسیه بزند، پرداخته شده است.
آنچه تاکنون اعلام شده است
وزرای امور خارجه اروپا با تحریم ۲۷ فرد و نهاد از جمله بانک‌هایی که به تصمیم‌گیرندگان و مجریان عملیات روسیه در مناطق جدایی‌طلب کمک مالی میکنند، موافقت کرده‌اند.
این بسته تحریمی همچنین شامل اعضای مجلس سفلیِ پارلمان روسیه می‌شود که به طرح پیشنهادی برای به رسمیت شناختن استقلال مناطق جدایی طلب رای مثبت دادند.
بریتانیا همچنین تحریم‌هایی علیه گنادی تیمچنکو، تاجر سرشناس روس و دو میلیاردر دیگر این کشور که با ولادیمیر پوتین ارتباط نزدیکی دارند اعمال کرده است.
پنج بانک روسیه با نام‌های «آی‌اس بانک»، «بانک روسیه»، «ژن‌بانک»، «پرومسویاز بانک» و «بانک توسعه دریای سیاه» که گفته شده موسسات بانکی و وام‌دهندگان کوچک این کشور هستند نیز تحت تحریم بریتانیا قرار گرفته‌اند.
در میان این بانک‌ها ظاهرا تنها «پرومسویاز بانک» در فهرست موسسات اعتباری مهم بانک مرکزی روسیه قرار گرفته است.
«بانک روسیه» دیگر موسسه مالی هدف قرار گرفته از سوی بریتانیا پیش‌تر نیز از سال ۲۰۱۴ به این سو پس از الحاق منطقه کریمه به خاک روسیه به دلیل ارتباط نزدیک با مقامات کرملین تحت تحریم ایالات متحده قرار گرفته بود.
علاوه بر بریتانیا، ایالات متحده آمریکا نیز پس از اقدامات تازه روسیه در اوکراین دست به مجازات بانکی این کشور زد و دو بانک «پرومسویاز بانک» و «وینشیکنوم‌بانک (بانک توسعه فدراسیون روسیه)» را تحت تحریم قرار داد.
ایالات متحده همچنین ممنوعیت‌های مرتبط با بدهی‌های دولتی روسیه را تشدید کرده است، مسئله‌ای که به گفته جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا سبب محرومیت کامل دولت روسیه از تامین مالی غرب خواهد شد.
وزارت خزانه داری ایالات متحده می‌گوید که قصد دارد ممنوعیت های فعلی را برای تاثیر‌گذاری بر مشارکت در بازار ثانویه اوراق قرضه بانک مرکزی روسیه و سایر نهادهای این کشور تمدید کند.
کارشناسان با این حال این اقدامات را حداقلی قلمداد کرده‌اند. پل فلدبرگ، کارشناس امور تحریم ها و مشاور شرکت حقوقی «جِنِر اند بلاک» با اعلام اینکه «این یک شروع محدود و هدفمند است» می‌افزاید ولادیمیر پوتین دغدغه چندانی از این بابت نخواهد داشت.
تاثیر تحریمها تا چه میزان است؟
به گزارش رویترز تاثیر تحریم‌های اعمال شده از سوی غرب بر سیستم بانکی روسیه در حال حاضر حداقلی است.
در این گزارش می‌خوانیم که «تحریم‌های جدید بیشتر بر وام دهندگان کوچک‌تر متمرکز شده است» و اینکه تحریم‌های بزرگ‌تر ممکن است تبعاتی در فراسوی روسیه داشته باشد.
نویسندگان گزارش در این خصوص آورده‌اند: بانک‌های بزرگ روسیه عمیقا با سیستم مالی جهانی ادغام شده‌اند، به این معنی که تحریمها علیه مؤسسات بزرگ‌تر می‌تواند فراتر از مرزهای این کشور بازتاب پیدا کند.
مجازات‌هایی که بانک‌ها را هدف قرار می‌دهند، هنوز به وسعت و شدت اقداماتی نیست که پس از الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ علیه این کشور اعمال شد، اگرچه بسیاری از این تحریمها هنوز پابرجا هستند.
غرب افراد خاصی را در فهرست سیاه خود قرار داده و تلاش کرده است دسترسی موسسات مالی دولتی روسیه به بازارهای سرمایه غربی را محدود کند، وام دهندگان بزرگ‌تر دولتی راهدف قرار دهد و محدودیت‌های گسترده‌ای بر تجارت فناوری اعمال کند.
اقدامات تنبیهی تازه بریتانیا علیه روسیه اما بنا به این گزارش هنوز مانع از تحمیل محدودیت بر بانک‌های بزرگ دولتی و قطع کامل سرمایه شرکت‌های روس است و اخراج سایرِ به اصطلاح «الیگارش‌های روس» از بریتانیا را در دستور کار ندارد.
در این گزارش همچنین تاکید شده است که سهام «اسبربانک» و «وی‌تی‌بی بانک» بزرگ‌ترین بانک‌های روسیه پس از آنکه گروه‌های مالی تحت کنترل دولت از تحریمها در امان ماندند سیر صعودی پیدا کرد.
تحلیلگران می گویند موسسات روسی نسبت به هشت سال پیش بهتر می توانند تحریم های محدود را پشت سر بگذارند و بانک های دولتی روسیه نیز خود را کم‌تر در معرض بازارهای غربی قرار دادهاند.
بر اساس گزارش ماه ژانویه موسسه مالی بین‌المللی، روسیه از سال ۲۰۱۴ به این سو با فاصله گرفتن از خزانه‌داری و دلار آمریکا دست به تنوع بخشی در ذخایر مالی و ارزی خود زده است، به نحوی که اکنون یورو و طلا به نسبتِ دلار سهم بیشتری از ذخایر روسیه را به خود اختصاص دادهاند.
روسیه همچنین از پشتوانه‌های بسیار قوی در اقتصاد کلان بهره می‌برد. رویترز در این زمینه به خصوص به ذخایر ارزی فراوان ۶۳۵ میلیارد دلاری، بهره‌مندی از بهای ۱۰۰ دلاری نفت به ازای هر بشکه و نسبت پایین ۱۸ درصدی بدهی به تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۱ اشاره کرده است.
اقدامات بعدی چیست؟
اتحادیه اروپا می‌گوید که آماده است «خسارات سنگینی» را بر اقتصاد روسیه تحمیل کند، اما همچنین هشدار داده است که با توجه به روابط نزدیک کشورهای عضو اتحادیه و روسیه در زمینه تجارت و انرژی در حال حاضر قصد دارد این تحریمها را به صورت مرحله‌ای به اجرا بگذارد.
تحریمها و مجازات‌هایی که روز سه‌شنبه از سوی مقامات اتحادیه اروپا علیه روسیه اعلام شد مرحله نخست این اقدامات تلقی می‌شود.
جدا از تحریم موسسات مالی و وام‌دهندگانی که مستقیما با مناطق جدایی طلب اوکراین تجارت میکنند هنوز مشخص نیست که اتحادیه اروپا آیا قصد اقدام علیه بانک‌های دولتی بزرگ روسیه را دارد یا خیر؟ و اینکه اگر چنین قصدی وجود دارد این تحریمها چه زمانی اعمال خواهد شد؟
بنا به این گزارش، منابعی هفته گذشته به رویترز گفته‌اند که واشنگتن مجموعه‌ای از اقدامات تازه را علیه روسیه تدارک دیده است که منع پردازش تراکنش‌های بانک های بزرگ روسیه از سوی موسسات مالی ایالات متحده از جمله آنها است.
غیرفعال کردن پرداخت های بین المللی ضربه سختی به سیستم بانکی و در نهایت اقتصاد و تجارت روسیه خواهد زذ؛ با این حال گفته می‌شود که این اقدامات هنوز در مرحله اجرا قرار نگرفته و تنها احتمال اعمال آن مد نظر واقع شده است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا به خبرنگاران گفت اگر مسکو به تهاجم خود به اوکراین ادامه دهد، دو بانک بزرگ روسیه یعنی «اسبربانک» و «وی‌تی‌بی بانک» نیز تحت تحریم‌های ایالات متحده قرار خواهند گرفت.
واشنگتن همچنین می‌تواند با استفاده از قوی‌‌ترین ابزار مجازات خود علیه افراد و شرکت‌های روس، آنها را در فهرست ویژه تعیین شده برای اعمال تحریمها قرار دهد.
فرشته نجاتی به نام چین!
ایرنا نیز در گزارشی به نقل از رویترز نوشته است: آمارهای دادوستد و صادرات نفت، گاز و دیگر فراورده‌های مهم روسیههمچنین افزایش دادوستد مسکو-پکن نشان می‌دهد معلوم نیست حتی سلسله‌ای از تحریم‌های هدفمند و متحد بتواند فشاری بر این کشور وارد آورد.
بنابر این گزارش، واشنگتن با تشدید بحران اوکراین و به رسمیت‌شناخته‌شدن جمهوری‌های مردمی لوگانسک و دونتسک توسط روسیه دور جدیدی از تحریمها علیه مسکو را شروع کرده است؛ اما آمریکا و متحدانش هرگز تلاش نکرده بودند اقتصاد یک ونیم هزار میلیارد دلاری را از چرخه تجارت جهانی خارج کنند و معلوم نیست حتی تحریم‌های متحد غرب بتواند فشاری بر مسکو وارد آورد.
برآوردی از آمار بانک جهانی و سازمان ملل متحد نشان می‌دهد چین از زمان دور قبلی تنش‌های روسیه و غرب در سال ۲۰۱۴ به مهمترین مقصد صادرات روسیه تبدیل شده است. هری برودمن، مسئولی در بانک جهانی و از مقامات پیشین مذاکره‌کننده تجاری آمریکا، می گوید: تحریم‌های جدید می‌تواند روسیه را به تعمیق روابط تجاری غیردلاری خود با چین وادارد.
وی می افزاید: مشکل اعمال تحریم به‌ویژه در مورد یک کشور تولیدکننده نفت مانند روسیه ناموفق بودن آن با ایجاد حفره در کل سیستم است. ممکن است چین بگوید ما می‌خواهیم نفت را از بازار آزاد بخریم و اگر نفت روسیه هم باشد؛ مشکلی ندارد.
سهم روسیه از کل تجارت جهانی
بایدن در اعلام اولین دور تحریمها علیه روسیه، ضمنا تهدید کرد کاری میکند مسکو فشار تحریمها را احساس کند؛ اما تنها گفتن این حرف آسان است. روسیه جزء صادرکنندگان اول نفت، گاز طبیعی، مس، آلومینیوم، پالادیوم و دیگر فراورده‌های بسیار مهم است. قیمت نفت دیروز به بشکه‌ای ۱۰۰ دلار نزدیک شد، رقمی که از سال ۲۰۱۴ تاکنون بی‌سابقه است.
بر اساس آمار بانک جهانی روسیه ۱.۹ کل تجارت جهانی را در سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص داده است، این رقم در سال ۲۰۱۳ حدود ۲.۸ درصد بود و رتبه یازدهم را در تولید ناخالص داخلی دارد؛ بین برزیل و کره جنوبی. بازخوانی آمار پایگاه تجارت جهانی وابسته به بانک جهانی نشان می‌دهد وابستگی اقتصاد روسیه به تجارت طی ۲۰ سال گذشته کاهش یافته است.
همچنین مقاصد صادراتی روسیه تغییر کرده است. هلند یکی از مقاصد مهم صادرات نفت این کشور ۱۰ سال قبل بود اما امروز چین جایگزین هلند شده است. خرید نفت آلمان و انگلیس از روسیه تقریبا ثابت مانده است ولی واردات بلاروس افزایش یافته است.
چین مهمترین وارد کننده به روسیه است و محصولات تولید این کشور شامل گوشی‌های تلفن همراه، رایانه، وسایل ارتباط از راه دور، اسباب‌بازی، منسوجات و قطعات الکترونیکی بیشترین محصولاتی است که از پکن راهی مسکو می‌شوند. سهم چین از واردات به روسیه از سال ۲۰۱۴ افزایش یافته؛ در حالیکه واردات روسیه از آلمان کاهش یافته است. صادرات اوکراین به چین طی یک دهه قبل به شدت کم شده و میزان صادرات بلاروس به روسیه با اندکی تغیر همراه بوده است. مهم ترین محصول صادراتی اوکراین به روسیه در سال ۲۰۲۰ آلومینیوم اکسید، تجهیزات راه‌آهن، زغال سنگ، اورانیوم و مس بوده است.
“تا ابله در جهانه ارقه در نمیمانه”.
از سال ۱۹۴۱ تا کنون سیاست خارجی آمریکا مبنی بر تفرقه انداز و حکومت کن و تسلط بر جهان و سعی در احتراز از دخالت مستقیم در گرفتاری ها بوده است. در سال ۱۹۴۱ هری ترومن سناتور – و بعدا رییس جمهور – آمریکا اعلام کرد که “اگر ببینیم آلمان برنده جنگ است باید به روسیه, و اگر دیدیم که روسیه برنده است باید به آلمان کمک کنیم و بگذاریم تا آنجا که ممکن است آنها یکدیگر را بکشند”.
در سال ۱۹۹۲ اصل سیاسی ولفوویتز Wolfowitz Doctrine اعلان کرد که “اولین هدف و منظور امریکا جلوگیری از ظهور رقیب جدید در سرزمین روسیه و یا هر نقطه دیگری دنیاست”.
بی جهت نیست که آمریکا حدود ۸۰۰ پایگاه نظامی در دنیا دارد که مهمترین آنها در آلمان و ژاپن, کشور های اشغال شده بعد از جنگ جهانی دوم اند و تا آنجا که بتواند ناتو را “چوب دهان سگ” میکند و در خاور دور ژاپن و استرالیا و کره جنوبی و هند را در برابر چین علم نموده و با آتش افروزی, اسلحه میفروشد. و ابلهان بخاطر اختلافات مذهبی, نژادی, تاریخی, ملی گرائی و غیره و غیره بهم در افتاده و منویات آمریکا را اجرا میکنند.
این برداشت شخصی من از مقاله زیر است:
https://www.counterpunch.org/2022/02/23/wwii-redux-the-endpoint-of-u-s-policy-from-ukraine-to-taiwan/
قبل از اینکه پاسخ شما را بنویسم، اول این نکته را عرض می کنم : در مورد جنایات و حمایات آمریکا از بعداز جنگ جهانی اول که در تقسیم غنائم با فرانسه و انگلیس شریک بود و شاهکارش بمب های اتمی بر سر مردم ژاپن در جنگ جهانی دوم بود شک و تردیدی نیست. ولی چرا باید با توجه به تمام دلایل که شما بخشی از آن را نوشتی باید اجازه داد که مسبب جنایت ها و جنگ ها کشور دیگری معرفی شود؟
اما پاسخ من به جنابعالی: :
جنگ جهانی اول آلمان :
علت جنگ اختلاف منافع قدرتها در غارت جهان بود و آلمان ، خلافت عثمانی و ارتش و چند کشور قراضه دیگر می خواستند روی کفتار پیر استعمار انگلیس و فرانسه و.. را کم کنند. تنیجه نگرفتند بعد اپیدمی و تورم و بحران جهانی و افسردگی زمینه برای ظهور فاشیسم
جنگ جهانی دوم آلمان :
فاشیسم هیتلری بیشتر کشور های اروپا را اشغال کرد تا شوری هم رفت . موسولینی ایتالیا شمال آفریقا را اشغال کرد قسمتی از قبل در تصرف دیکتاتور اسپانیا فرانکو بود. ژاپن وارد کشور چین شد تا استرالیا رفت . در آمریکا و کانادا منتظر بمبارانها ژاپن بودند. وارد این بحث نمی شوم که ترومن فلان یا بهمان را در باره ی آلمان و شوروی گفت . ولی حضور آلمان ، ایتالیا ، اسپانیا ، ژاپن در سراسر جهان یک واقعیت بزرگ بود که نمی توانست با شوروی مقایسه شود که خودش به اشغال قوای نازی در آمده بود به قول معروف «شنونده باید عاقل باشد» که «باد» هوای ترومن را اهمیت ندهد.
بهر جهت ، باوجود کارنامه سیاه استعمارگران جهان و در راس آنها انگلیس ، فرانسه ، اسپانیا ، روسیه ، ایتالیا، بلژیک، هلند، پرتقال و…. جنگ جهانی با حماقت یاحرص و طمع آلمان و خلافت عثمانی و.. در جنگ اول و با خباثت و خصائل و نگاه بربرمنشانه و فاشیستی هیتلر ، موسولینی ، فرانکو و ژاپن کلید خورد و میلیونها نفر از بین رفتند و میلیاردها دلار نابود شد .
باردیگر اختلاف منافع و تحریکات و تبعیضات و مثل همیشه ضعیف تر ها را جلو میاندازند و بهنظر میرسد بهر دلیل پوتین و روسیه در حال اجرای اهداف قدرتهای جهان اند و تردید نیست که روسیه مانند آلمان در دو جنگ جهانی ، خلافت عثمانی در جنگ جهانی اول ، اتریش ، ایتالیا ، ژاپن و….. شکست خواهد خورد و کشور های دیگری نیز صدمه خواهند خورد.
با این وجود حزب توده در اعلامیه ۲۶ بهمن در مورد خطر احتمالی جنگ اوکرائین به بیراهه رفت:
«امپریالیسم آمریکا آن طور که امیدوار بود، دیگر تنها قدرت بزرگ جهانی نیست. معاهدهٔ راهبردی اخیر دربارهٔ دوستی جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه که روز ۴ فوریه (۱۵ بهمن) در ملاقات رهبران دو کشور در پکن رسمیت یافت، نشان می‌دهد که آمریکا دیگر نمی‌تواند مطابق میل خودش در همهٔ جهان جولان بدهد و شلتاق کند.»
با این تحلیل از جهان معلوم ست که همان اشتباهات همیشگی تکرار خواهد شد.
جناب فروتن,
با تشکر, به طور خلاصه “تا ابله در جهانه ارقه (حیله گر، هوشیار، زرنگ) در نمیمانه”. من نمیدانم که آیا آمریکا در ایجاد اختلافات بین کشور های جنگ های جهانی اول و دوم نقشی داشت یا نه, ولی مطمئنم زمانی که این کشور ها همدیگر را کوبیدند “دزد سوم خرشان را زد و برد”؛ “حال «شنونده باید عاقل باشد» که «باد» هوای ترومن را اهمیت ندهد” و یا بدهد.
از طرف دیگر این حرص و طمع کورپوریشن ها ست که سیاست آمریکا را دیکته میکند و زمانی که تخریب جهان کامل شد, بیاد ناصر و خسرو خواهد افتاد که “چون نیک نگه کرد و پر خویش بر او دید, گفتا ز که نالیم که از ماست که بر ماست”. با عرض معذرت نمیتوانم از این خلاصه تر کنم. حال حزب توده در این میان چه میکند بنده اطلاعی ندارم.
تحریم های اروپا و آمریکا بجز تحریم های بانک های بزرگ روسیه ظاهرا تاثیر چندانی بر اقتصاد روسیه ندارد، ولی عکس العمل بورس در این چند روزه ظاهرا عظیم بوده است.
گاز پروم با تعداد سهامی حدود ۱۲ میلیارد، روی هر سهام ۲ € ضرر داشته است و ادامه دارد ،یعنی حدود ۲۴ میلیارد € .