در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد محیط زیست و توسعه که در شهر ریودژانیرو، برزیل، در ژوئن ۱۹۹۲ برگزار گردید، پیشنهاد شد که روز ۲۲ مارس (دوم فروردین) بهعنوان روز جهانی آب در نظر گرفته شود و در دسامبر همان سال این پیشنهاد از سوی مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید.
طبق گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) 2،۲ میلیارد نفر بدون دسترسی به آب آشامیدنی زندگی میکنند و حداقل نیمی از جمعیت جهان در بخشی از سال با کمبود شدید آب مواجهاند.
تحقیقات فاش میکنند که سیارۀ ما ۷۰درصد از آب تشکیل شده است، اما تنها ۳،۵درصد از آن آب شیرین و ۰،۵۲۵درصد از آن قابل شرب است. با توجه به تأثیری که کمبود آب بر زندگی میگذارد، صرفهجویی و استفادۀ منطقی از آن ضروری میشود.
علل کمبود آب
گزارش جهانی سازمان ملل متحد در مورد توسعۀ منابع آب در سال ۲۰۲۰ مطرح میکند که تغییرات آبوهوایی، پیامدهای شدیدتری (طوفانها، گردبادها و غیره) و همچنین خشکسالیهای گسترده و امواج گرما را بههمراه دارد.
افزایش دمای کرۀ زمین باعث ذوب شدن یخچالها و خاکهای منجمد شده است که قرنها منبع آب بودهاند.
علت دیگر آلودگی آبهای زیاد، نشت زبالههای صنعتی، معدنی، شیمیایی، نفت و غیره است که همراه با قطع بیرویۀ درختان، به خشک شدن رودخانهها و دریاچهها کمک میکند.
از سوی دیگر، در فعالیتهای متعددی مانند تولید برخی کالاها یا مدیریت شهرکهای مسکونی (بهویژه در جوامع مصرفی)، اتلاف یا استفادۀ بیش از حد از آب مشاهده میشود.
پیامدها
سازمان بهداشت جهانی تخمین میزند که سالانه بیش از ۵۰۲۰۰۰ مرگومیر رخ میدهد که ناشی از مصرف آب آلوده است که میتواند باعث بیماریهایی مانند اسهال، وبا و یا فلج اطفال شود، یا به مصرف محدود آب منجر میشود که بهنوبۀخود کمآبی بدن و سایر عوارض پیامدهای آن است.
کمبود آب بر کشاورزی، دامداری و صنعت (حوزههای مرتبط با تولید غذا) تأثیر میگذارد و از اینرو در زمینۀ تغذیه، موجب ناامنی و گرسنگی میشود. همچنین باعث ناپدید شدن گونههای گیاهی میشود و تأثیر متناظر بر روی گونههای جانوری دارد که منبع غذایی خود را در گیاهان مییابند و همینطور سبب افزایش فقر و درگیری میشود.
پیامد دیگر، مهاجرت دستهجمعی است. سالها پیش، مؤسسۀ جهانی آب تخمین زد که بهدلیل کمبود شدید آب ممکن است تا سال ۲۰۳۰ بین ۲۴ تا ۷۰۰ میلیون نفر در جنوب صحرای افریقا آواره گردند.
بر اساس گزارش مؤسسۀ منابع جهانی (WRI)، در حال حاضر بیش از یک میلیارد نفر در منطقههایی با کمبود آب زندگی میکنند و تا سال ۲۰۲۵ تا ۳،۵ میلیارد نفر ممکن است از کمبود آب رنج ببرند.
مؤسسۀ منابع جهانی خاطرنشان میکند که کشورهایی که بیش از همه در معرض تأثیر این مشکل قرار گرفتهاند در خاورمیانه و شمال افریقا هستند و در بین پنج کشور اول، کویت، بحرین، امارات متحدۀ عربی، مصر و قطر قرار دارند. سازمان ملل هر سال یادآوری میکند که این بهعهدۀ ماست که این منبع گرانبهای زندگی را هدر ندهیم و آگاهیهای زیستمحیطی را برای مراقبت از آن و به ارثیه گذاشتن آن برای نسلهای آینده ارتقا دهیم.
منبع: Telesur