امانوئل ماکرون یک زن را به رهبری دولت جدید فرانسه گماشت. الیزابت بورن در دولت قبلی وزارت کار را بر عهده داشت. بلافاصله بعد از اعلام خبر، دو جناح چپ رادیکال و راست افراطی انتقادهای خود را علیه ماکرون و الیزابت بورن آغاز کردند.
بعدازظهر دوشنبه ۱۶ مه/۲۶ اردیبهشت، کاخ الیزه نام نخستوزیر جدید فرانسه را اعلام کرد. طی سه هفتهای که از انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی امانوئل ماکرون گذشته، نام الیزابت بورن به عنوان نخستوزیر احتمالی بارها در رسانههای فرانسوی مطرح شده بود.
در هرصورت، احتمال این که یک زن به صدارت برسد بسیار زیاد توصیف میشد. از سال ۱٩٩۱ که ادیت کرسون به این مقام دست یافته بود، دیگر هیچ زنی نخستوزیر فرانسه نبوده است.
روز دوشنبه، ابتدا ژان کاستکس که به مدت ۲۲ ماه نخستوزیر بود، استعفای خود را به رئیسجمهوری تقدیم کرد. ساعتی بعد، کاخ الیزه با صدور اعلامیهای رسمی، نخستوزیر جدید را معرفی کرد.
خانم الیزابت بورن که یکی از “معتمدین” اصلی ماکرون محسوب میشود در دورۀ اول ریاست جمهوری وی پیوسته مسئولیتهای مهم داشت. او در پنج سال اخیر، وزیر ترابری، سپس وزیر محیط زیست و بالاخره وزیر کار بود. بدین ترتیب، تجربیات قبلی او دقیقاً با تعریف امانوئل ماکرون از “نخستوزیر ایدهآل” جور درمیآید. وی اخیراً گفته بود که نخستوزیر آینده باید در عرصۀ “محیط زیست، مسائل اجتماعی و تولید” خبره باشد.
الیزابت بورن که ۶۱ سال دارد، کاملاً برآمده از سنت و از تیرۀ فنسالاران فرانسوی است که با اتکاء به تحصیلات درخشان، از همان آغاز وارد خدمات دولتی میشوند. وی در مدرسۀ عالی پلیتکنیک پاریس و همچنین در مدرسۀ عالی “راه و پل” درس خوانده که هر دو از مشهورترین مدارس مهندسی فرانسه هستند. مدرسۀ عالی “راه و پل” که از زمان قاجاریه در ایران به مدرسۀ “طرق و شوارع” معروف بود، قبل ازانقلاب فرانسه، در سال ۱۷۴۷ پایهگذاری شده است.
الیزابت بورن از نظر سیاسی “چپتر” از امانوئل ماکرون توصیف میشود. به گفتۀ یکی از مسئولان سندیکایی “او یک زن بسیار فنی است که همۀ پروندهها را به خوبی میشناسد، اما نباید از او انتظار همدلی یا رفتارهای عاطفی داشت”.
دقایقی بعد از معرفی نخستوزیر جدید، دبیر اول حزب سوسیالیست گفت: “تنها نکتۀ مثبت در نخستوزیر تازه، زن بودنش است”.
جناح چپ رادیکال نیز بلافاصله گوشزد کرد که اولین طرح دولت آینده حتما بالا بردن سن بازنشستگی است. یکی از مسئولان حزب “فرانسۀ نافرمان” اعمال این نوع سیاستها را “سوءرفتار با مردم” توصیف کرد. رهبران حزب سبز هم گفتند که خانم بورن قبلا در مقام وزیر محیط زیست هیچ کار مفیدی نکرده است. و بالاخره در جناح راست افراطی گفته شد که “ماکرون یک نخستوزیر سوسیالیست انتخاب کرده… دوباره همه بدبختیها از نو شروع شد”.
نخستوزیر جدید فرانسه باید قبل از هرچیز برگزاری سالم انتخابات پارلمانی را تضمین کند که برای کمتر از یک ماه دیگر برنامهریزی شده است. در صورتی که جناح ماکرون اکثریت پارلمانی را از دست بدهد، قاعدتاً ناچار خواهد شد که نخستوزیر را عوض کند و شخص دیگری را از جناح مخالف برگزیند.
طبق آخرین خبرها، الیزابت بورن در ساعت هفت شب به وقت پاریس به کاخ نخستوزیری رفته و مورد استقبال سلف خود، ژان کاستکس قرار گرفته است.
خانم بورن قبل از آن که به حد وزارت برسد، مدتی رئیس متروی پاریس و همچنین مدیر بخش شهرسازی شهرداری پاریس بوده است. او که در مورد زندگی خصوصی خود بسیار رازدار و کمحرف است، پدر خود را در کودکی از دست داده و توسط مادرش که “بسیار کمدرآمد” بوده بزرگ شده. خانم بورن جایی گفته است که در دوران کودکی، ریاضیات را به عنوان یک “نقطۀ اتکاء و چیزی اطمینان بخش و عقلانی” کشف کرده بود.
اظهارات ژان لوک ملانشون
ژان لوک ملانشون بلافاصله در مورد نخست وزیر جدید اعلام موضع کرد و گفت: او تداوم سیاست رئیس جمهور جمهوری و نخست وزیران قبلی در دوره پنج ساله اول خواهد بود.
ملانشون گفت فصل جدیدی از سوء استفاده اجتماعی و زیست محیطی آغاز می شود. کار او از همان لحظات اول با نوعی تلاش برای فریب آغاز می شود. ملانشون گفت می گویند مادام بورن یک زن چپ است، اما ما این را نمی پذیریم. ما نمی توانیم فراموش کنیم که او شخصاً مسئول یک میلیون بیکار در چنین زمان دشواری است.
ملانشون در مورد نخست وزیر جدید گفت: او کسی است که از افزایش حداقل دستمزد در ژانویه گذشته امتناع کرد و موافق بازنشستگی در ۶۵ سالگی است.
ملانشون گفت: مادام بورن ادامه بدرفتاری اجتماعی و اکولوژیکی کل ماکرونیست دوره اول است. علاوه بر این، اگر بخواهیم آنچه را که در مطبوعات گفته شده باور کنیم، افراد زیادی نبودند که بخواهند این سمت را تصاحب کنند. و بدون شک دلیلی برای این تمایل وجود دارد.ایده ادامه دادن آنچه قبلاً با موفقیت اندک انجام شده است چندان مورد استقبال قرار نگرفته است.
ملانوشن خاطرنشان کرد: بنابراین، در واقع دور سوم وجود دارد و انتخابات قانونگذاری که در ۱۲ و ۱۹ ژوئن برگزار می شود، در آن جا باید تصمیم گیری شود. این امکان برای فرانسوی ها وجود دارد که مادام بورن را اخراج کنند و انتخاب دیگری داشته باشند. انتخابی که نامزدی من برای پست نخست وزیری است و توسط همه سازمان های شرکت کننده در اتحادیه نوین مردمی زیست محیطی و اجتماعی ارائه شده است.
اکنون بیَش از پیش، با توجه به اینکه مادام بورن کیست و نقشه راه او چیست، این نامزدی نه تنها حفظ، بلکه بدون شک تقویت می شود زیرا جایگزینی کامل برای آنچه پیشنهاد شده است می باشد. ملانشون گفت: به مادام بورن پیشنهاد می کنم، در صورت تمایل، یک بحث عمومی در مورد سیاست هایی که امکان اعمال آنها در فرانسه وجود دارد، داشته باشیم.
و به ویژه، این فرصتی خواهد بود تا در مورد نتایج دوره اول ریاست جمهوری خود و آقای مکرون صحبت کنیم. تا در نهایت باز هم بتوانیم مناظره ای را داشته باشیم که در زمان انتخابات ریاست جمهوری از آن محروم بودیم. شرایط بسیار خطرناک زندگی اروپا و جهان در این لحظه، مشکلاتی که با شدت قابل توجهی در حال بیشتر شدن هستند، خواه خشکسالی باشد، خواه نابرابری های اجتماعی، یا قیمت های سرسام آور زندگی را برای مردم بسیار دشوار می کند. انتقاداتی وجود دارد که باید به آن ها رسیدگی شود.
ملانشون گفت: این یک انتقاد شخصی نیست. من به نوبه خود از شایستگی و توانایی مادام بورن برای نخست وزیری انتقاد نمی کنم، اما وقتی این شرایط پیش آمده است ما وظیفه داریم بحث و انتخاب سیاسی داشته باشیم، زیرا چندین احتمال وجود دارد. و مادام بورن نماینده همه ی چیزهایی است که در ۲۰ سال گذشته و در ۵ سال گذشته حاکم بوده است. یعنی، خصوصی سازی خدمات عمومی، انواع محدودیت ها، و کاهش دستاوردهای اجتماعی کارگران.