افرادی که از جنگ اوکراین به لهستان فرار می کنند می توانند آزادانه در این کشور رفت و آمد کنند. سایر پناهندگان در آنجا در کمپ های نگهداری گیر افتاده اند
در روز جمعه قبل از پنطیکاست (عید پنجاهه در آلمان)، ۲۲۳۰۰ نفر از اوکراین برای فرار از حمله ی روسیه، به لهستان آمدند. از آغاز جنگ، ۳.۸۲ میلیون نفر از اوکراینی ها وارد لهستان شده اند. آنها در رفت و آمد و کار آزادند، داوطلبان و دولت برایشان مسکن فراهم می کنند. کسانی که در لهستان پناهنده می شوند، میتوانند از گوشیهای هوشمند خود برای درخواست کمک از آژانس پناهندگان سازمان ملل، معادل ۵۴۴ یورو در ماه برای یک خانواده چهار نفره، استفاده کنند.
برای همه اما اینطور نیست. روز شنبه، گارد مرزی لهستان از ۱۴ “تلاش برای عبور از مرز” از بلاروس، افرادی از آفریقا و آسیا خبر داد. آنها معمولاً به مدت چندین ماه به یکی از ده اردوگاه لهستانی در سراسر کشور برده می شوند. رفتاری نابرابرتر از ان که با آن ها می شود به سختی قابل باور است.
میلاد از ایران در گفت و گوی تلفنی با نشریه ی آلمانی تاتس می گوید: با ما مثل حیوانات رفتار می کنند. او ماههاست که در بازداشتگاه لزنولا در ۵۰ کیلومتری جنوب ورشو به سر میبرد. در اوایل ماه مه، ۲۳ نفر در اینجا دست به اعتصاب غذا زدند. روز دوشنبه، ۳۵ روز بعد، ۱۰ نفر از آنها – سه کرد از ترکیه، هفت نفر از عراق – هنوز از خوردن غذا خودداری می کنند. آنها به شرایط بازداشت اعتراض دارند و خواستار آزادی خود هستند. آن ها هفت ماه است که در کمپ بوده اند و پاییز گذشته از طریق بلاروس آمده اند. میلاد سخنگوی آنهاست.
از پاییز گذشته، کمپ ها با حدود ۲۰۰۰ نفر کاملاً مملو از جمعیت بوده است. بنابراین زندانیان بارها و بارها و اخیراً در تعداد زیادی دست به اعتصاب غذا زدند. در پایان ماه مه، مجله لهستانی OKO.press از یک “موج” صحبت کرد و با اعتصاب کنندگان چهار اردوگاه: پرزمیشل، ودرزین، کروسنو اودرزانسکی و لزنولا ارتباط برقرار کرد. سازمان های امدادی مانند شبکه NGO Grupa Granica هشدار می دهند که اعتصاب کنندگان اکنون در خطر مرگ قرار دارند.
حداقل دو متر مربع فضای مورد نیاز برای هر نفر
کمپ در لزنولا، با کمک بودجه اروپایی، در ابتدا برای ۷۳ نفر طراحی شده بود. اما از آنجایی که از سپتامبر ۲۰۲۱ افراد بیشتری به طور ناگهانی وارد لهستان شدند، مقامات این کشور حداقل فضای رسمی مورد نیاز برای هر نفر را از سه متر به دو متر کاهش دادند. شورای اروپا می گوید هر نفر به چهار متر مربع “فضای زندگی شخصی” در این بازداشت گاه ها نیاز دارد.
اکنون تا شش نفر در سلول های دو نفره زندگی می کنند. میلاد میگوید «آزادی وجود ندارد» و نگهبانها «به هر چیزی که بخواهیم نه میگویند». وقتی او به اینجا آمد، وزنش ۸۵ کیلوگرم بود، حالا ۶۵ کیلوگرم شده است. «مردم برای زندگی بهتر به اینجا آمدند» و اکنون زندگی او در زندان می گذرد.
اعتصاب کنندگان در نظر داشتند که از نوشیدن نیز خودداری کنند، اما به توصیه سازمان های امدادرسان منصرف شدند. به گزارش میلاد، هیچ تلاشی برای تغذیه اجباری صورت نمی گیرد: «نگهبان ها هیچ کاری نمی کنند، برایشان مهم نیست. می گویند: اگر چیزی نخوری، می میری.» اعتصاب کنندگان الان خیلی ضعیف شده اند.
یک اعتصاب کننده سهشنبه شب به اورژانس بیمارستان در گرویچ منتقل شد. میلاد می گوید سایر اعتصاب کنندگان از وضعیت او اطلاعی ندارند. سازمانهای غیردولتی و توماس آنیسکو، نماینده حزب سبز نیز گزارش میدهند که هیچ اطلاعاتی در مورد وضعیت این فرد دریافت نکردند.
بدون گوشی هوشمند و بدون بازدید برای پناهندگان
گوشی های هوشمند از زندانیان کمپ گرفته می شود. تنها می توان تلفن همراه بدون دوربین داشت. میلاد از یک موسسه خیریه لهستانی یکی از این گوشی ها را گرفته است. امدادگران قاعدتا اجازه ملاقات با افراد در کمپ ها را ندارند، اما مجاز به ارسال بسته هستند. به این ترتیب، میلاد می تواند با خانواده خود در ایران ارتباط برقرار کند و اطلاعات مربوط به اعتصاب را به او منتقل کند.
متقاضیان پناهندگی می توانند تا شش ماه در لهستان کارآموزی کنند. مقامات تقریباً همیشه از این قانون استفاده می کنند. اگر تا آن زمان روند پناهندگی قطعی نشده باشد، با تصمیم قضایی می توان دستور تمدید ان را صادر کرد. در صورت رد تقاضا، حبس تا اخراج احتمالی قابل تمدید است.
وقتی روسیه به اوکراین حمله کرد، همه اعتصاب کنندگان لزنولولا در کمپ بودند. میلاد میگوید: با این حال، آنها از رویدادها مطلع هستند: در اتاق مشترک یک تلویزیون “فقط با دو کانال لهستانی” وجود دارد. تعداد انگشت شماری کامپیوتر نیز وجود دارد که حدود ۲۰۰ نفر باید مشترکا از آن ها استفاده کنند. به گفته میلاد، بسیاری از سایت ها مسدود هستند.
اما دسترسی اندک به اطلاعات کافی است تا تصوری از نحوه برخورد لهستان با اوکراینی های ورودی در سه ماه گذشته داشته باشید. میلاد می پرسد: فرق آنها با ما چیست؟ “چرا ما مستحق همین رفتار نیستیم؟ این چه توجیهی دارد؟ این چیزی است که همه اینجا از خود می پرسند.”
رفتار “غیرانسانی” توسط نگهبانان
تا اواسط سال گذشته، لهستان از نظر پناهندگی عملاً یک نقطه سفید در نقشه بود. در سال ۲۰۲۰، تنها ۱۴۹۰ نفر در آنجا درخواست پناهندگی دادند. ۹۲ درصد رد شدند. نسبت در حال حاضر باید مشابه همان سال باشد. هر کس در مورد رد درخواست تجدید نظر کند با شش ماه زندان دیگر روبرو می شود.
عفو بینالملل گزارشی از وضعیت اردوگاههای لهستان بر اساس مصاحبههای تلفنی در اواسط آوریل منتشر کرد. پاسخ دهندگان از لزنولا گفتند که رفتار نگهبانان با آن ها “غیر انسانی” است.
طبق گزارش عفو بینالملل، کارکنان پناهندگان را به جای نام، فقط با شماره پرونده خطاب قرار می دهند و برای درخواستهای ساده مانند حوله یا غذای بیشتر «مجازات بیش از حد، از جمله سلول «انفرادی» را به اجر می گذارند». «تقریباً همه پاسخدهندگان به طور مداوم به عفو بین الملل رفتارهای توهینآمیز و بیاحترامی، زبان نژادپرستانه و سایر اعمالی را گزارش کردند که نشاندهنده آزار روانی است».
میلاد از اظهار نظر تلفنی در مورد نگهبانان خودداری می کند. “برخی خوب هستند، برخی از آنها نیستند. من شخصاً آن ها را مقصر نمی دانم. آنها مطابق دستورات عمل می کنند.”
اقدام به خودکشی و مراقبت ناکافی
توماس آنیسکو، نماینده سبزها درخواست کرده به روانشناسان مستقل اجازه داده شود تا به کمپ لزنولا بروند و با اعتصاب غذاکنندگان صحبت کنند. مقامات امتناع کردند و گفتند زندانیان مراقبت های پزشکی و روانی “بهینه” را در کمپ دریافت می کردند. با این حال، شبکه NGO Grupa Granica از اقدام به خودکشی در میان زندانیان و مراقبت های کاملاً ناکافی گزارش می دهد.
در پایان ماه مه، یک سوری از اردوگاه لزنولا آزاد شد. این مرد “علیرغم درد مداوم لگن، مشکلات قابل مشاهده در راه رفتن و درخواست های مکرر برای کمک چیزی به غیر از مسکن های قوی دریافت نکرد”. بر اساس گزارش گروه گرانیکا، اسکن MRI این مرد پس از آزادی نشان داد که او از شکستگی لگن و نکروز استخوان در نتیجه خشونت نگهبانان رنج می برد.
در مرز با بلاروس به دلیل درگیری در اوکراین «وضعیت فوق العاده» اعلام شده و احتمالا تا پایان سال تمدید می شود. در نتیجه ناظران و سازمان های امدادی اجازه ورود به منطقه را ندارند. روز شنبه جسد یک زن ۵۰ ساله سوری در نوار مرزی پیدا شد که قبلاً توسط مقامات لهستانی بازگردانده شده بود. از پاییز گذشته، دهها پناهجو در جنگلها جان باختهاند.
گارد مرزی لهستان، آشکارا گزارش می دهد که آنها عملاً و به طور دائم مردم را به بلاروس برمی گردانند. در ۲۷ مه بود که دادگاه اداری Voivodeship در ورشو دوباره حکم داد که بازگرداندن پناهندگان – در مورد یک یمنی و یک عراقی در نوامبر گذشته – غیرقانونی بوده است. در همین حال، لهستان امیدوار است که در آینده مرز را غیر قابل عبور کند. اولین بخش حصار ۴۰۰ کیلومتری در مرز با بلاروس تکمیل شده است.
منبع: تاتس