رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، جمعه ۳۱ تیر، در گفتوگو با روزنامه اسپانیایی «ال پائیس» گفت که برنامه اتمی ایران به سرعت پیش میرود و آژانس «دید بسیار کمی» بر آنچه در حال وقوع است، دارد.
به گزارش العربیه، ایران در ماه ژوئن در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس که به این کشور توصیه میکرد به تعهدات خود بازگشته و با پاسخ به سوالات آژانس، همکاری خود را از سربگیرد، بخش بزرگی از تجهیزات اساسی و نظارتی آژانس که بر اساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با قدرتهای جهانی نصب شده بود، را از مدار خارج کرد.
گروسی در آن زمان گفت که این اقدام ایران میتواند «ضربه مهلکی» به شانس احیای توافق وارد کند. او تاکید کرد برای انعقاد هرگونه توافقی، آژانس باید دقیقا بداند که برنامه هستهای ایران تا کجا پیش رفته و میزان ذخایر اورانیوم غنیشده این کشور به چه سطحی رسیده است.
او با اشاره به از کار انداختن دوربینهای نظارتی آژانس توسط ایران اظهار داشت: «نکته اصلی این است که تقریباً پنج هفته است که من نظارت بسیار محدودی بر برنامه هستهای ایران که با سرعت پیش میرود داشتهام، و بنابراین، با وجود این دوره نابینایی اجباری، اگر توافقی وجود داشته باشد، بازسازی پازل این موضوع برای من بسیار دشوار خواهد بود.»
مدیر کل آژانس در ماه ژوئن به ایران هشدار داده بود که اگر وقفهای که این کشور در نظارت آژانس ایجاد کرده بیش از سه تا چهار هفته طول بکشد، این نهاد دیدبان دیگر نخواهد توانست از جهت فنی، گزارش دقیقی از روند برنامه هستهای ایران بهدست دهد.
قدرتهای غربی هشدار میدهند که ایران بهسرعت در حال نزدیکتر شدن به ساختن سلاح هستهای است. ایران این تمایل را رد می کند.
گروسی در ادامه تاکید کرد «آژانس نیاز به بازسازی یک دیتابیس دارد که بدون آن هر توافقی بسیار شکننده خواهد بود، چراکه اگر ما ندانیم چه چیزی وجود دارد، چگونه میتوانیم تعیین کنیم که چه مقدار از مواد را باید خارج کنیم، و چه تعداد سانتریفیوژ را بدون استفاده باقی بگذاریم؟»
آمریکا: اگر خامنهای توافق هستهای را نپذیرد فشارهای بیشتری اعمال میکنیم
در همین حال، ویکتوریا نولاند، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی در اظهاراتی هشدار داد، اگر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی توافق روی میز مذاکرات هستهای را نپذیرد، آمریکا فشارهای بیشتری علیه ایران اعمال خواهد کرد.
به گزارش «فاکسنیوز»، نولاند، جمعه ۲۲ ژوئیه، بهوقت محلی، در کنفرانس امنیتی «اسپن» با برشماری برخی منافع ایران از امکان نهاییشدن توافق هستهای گفت، مقامات تهران هنوز تصمیمی درباره پذیرش این توافق اتخاذ نکردهاند.
او در این زمینه تصریح کرد: «اگر مقامات ایران بخواهند، توافقی روی میز برای انعقاد وجود دارد.»
نولاند در ادامه افزود، این توافق «نفت آنها را به بازار باز میگرداند. [همچنین] برخی از تحریمها علیه آنها را لغو میکند، اما تاکنون آنها این مسیر را انتخاب نکردهاند.»
معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی با اشاره به افزایش تورم و قیمت کالاها در ایران گفت، مردم ایران بهای عملکرد مقامات این کشور را میپردازند.
عدم تمایل خامنهای برای دستیابی به توافق
ریچارد مور، رئیس سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا پیشتر در کنفرانس امنیتی اسپن گفته بود، او به رغم «ماراتن مذاکرات» تردید دارد که علی خامنهای بخواهد کشورش به توافق هستهای ۲۰۱۵ موسوم به «برجام» بازگردد.
مور با اشاره به تصمیم مشترک مقامات حکومتی ایران در اینباره گفت: «فکر نمیکنم رهبر ایران بخواهد توافقی را انجام دهد؛ ایرانیها نیز نمیخواهند مذاکرات را پایان دهند؛ آنها فقط برای مدت کوتاهی به دویدن خود ادامه خواهند داد.»
با این وجود مور افزود، اگر مذاکرات به توافقی منتهی شود، بهدلیل «اقدامات بیثباتکننده [ایران] اطراف منطقه ما» باز هم «کارهای زیادی» برای انجام در این زمینه وجود دارد.
مور با اشاره به اقدامات ایران در عراق، سوریه و یمن تصریح کرد: «آنها هنوز مخالفان را ترور کرده و یا برای بهدام انداختن آنها در خارج از کشور تلاش میکنند. بنابراین کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.»
مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا که با وساطت اتحادیه اروپا در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد، در اواخر ماه ژوئن متوقف گردید.
به گفته واشینگتن، این مذاکرات «هیچ پیشرفتی» برای احیای برجام به همراه نداشت.