“حس مالکیت” که منشا آن چریک و زندان سیاسی دوران شاه، بودن است، یکی ازدلایل ادامه رفتارهای سیاسی اقتدارآمیز در هر دو جریان اقلیت و اکثریت از گذشته تاکنون بوده است. به دلایل “حس مالکیت”، رفتارهای سیاسی اقتدارآمیز، ممانعت از مشارکت افراد دگراندیش، جلوگیری ازشکل گیری ایده ها، ابتکارات و خلاقیت های سیاسی جدید و وجود رهبران دائمی در جریا ن های فدائی، در طول این چهل سال انشعابات متعددی رخ داده است. انشعاب جدید نیز ادامه همان راه است
مقدمه
مباحثات علنی بهروز خلیق از حزب چپ (فدائیان خلق) و احمد فرهادی از سازمان اکثریت در سایت اخبار روز به معنی اعلام انشعابی جدید در صفوف فدائیان خلق است. انشعاب در جریان فدائی موضوع تازه ای نیست، در بیش از پنجاه سال عمر این جریان، انشعابات بی شماری رخ داده است.
هدف این نوشته این است که با استفاده از رهیافت نظری” تله بنیانگذار(ان)”، یکی از دلایل این انشعابات مورد بحث قرار گیرد.
رهیافت نظری تله بنیانگذار(ان)
هر سازمان و یا سیستم در رابطه با توسعه و تکامل خود، مراحل مختلفی از تاسیس، کودکی، رشد، بلوغ، فرسودگی و فروپاشی را پشت سر می گذارد.
تله بنیانگذار(ان) در اصلاح به وضعیتی گفته می شود که سازمان یا سیستم در مراحل رشد خود، ناتوان از رهائی از وابستگی به بنیانگذاران و ذهنیت های بجا گذاشته از آنان باشد.
سازمان های سیاسی نیز به مثابه یک سیستم هوشمند مراحلی چون تاسیس، کودکی، رشد، بلوغ، فرسودگی و فروپاشی دارند، عبور از هر مرحله به مرحله دیکر یک دوران گذاراست، دوره گذاری که می تواند با مشکلات و بحران ها همراه باشد.
تجربه نشان می دهد که گذار سازمان های سیاسی در مرحله رشد سریع و بلوغ، همراه با تعارضاتی میان اعضا و هوداران با بنیانگذاران و یا ادامه دهندگان راه آنها است، در مواردی به دلیل غلبه ذهنیت بنیانگذران و یا ادامه دهندگان راه آنها، سازمان های سیاسی توانائی تصمیم گیری صحیح را ندارند، نتیجه این وضعیت ورود سازمان در تله بنیانگذار(ان) است.
تله بنیانگذار(ان) که حاوی پیش فرض های ذهنی است، در این مرحله نه تنها شامل بنیانگذاران است، بلکه به پیروان آنها نیز سرایت می کند. چنانچه بنیانگذران و یا ادامه دهندگان راه آنها، باور مطلق به همه آرا و افکار خود داشته باشند و یا اینکه نگران از دست دادن اقتدار خود باشند، اجازه بروز و ظهور آرای دیگر را نمی دهند و همچنین مانع مشارکت دیگران می شوند.
فدائیان خلق و تله بنیانگذار( ان)
بزنگاه تاریخی انقلاب، همراه با رشد سریع فدائیان خلق بود. در شرایط بعد از انقلاب نیازها و شرایط جدیدی مطرح بود. بنیانگذاران و یا ادامه دهندگان راه آن ها، در مجموع توانائی پاسخ گویی و همچنین تصمیم گیری در این شرایط جدید را نداشتند. غلبه فرهنگ سیاسی اقتدارآمیز مشی چریکی نیز مانع ازشکل گیری ایده ها، ابتکارات و خلاقیت های سیاسی جدید و همچنین بستر سازی برای انتخاب بهتر و کار آمدتر بود، از این رو منازعات و در گیری های درونی شدت گرفت.
نتیجه این تناقضات اولین انشعاب در جریان فدائی و تشکیل دو سازمان اقلیت و اکثریت بود، این زمان را می توان نقطه آغاز ورود این دو سازمان در “تله بنیانگذار(ان)” قلمداد نمود.
نتیجه مهم ورود در تله بنیانگذار(ان)، ایجاد “حس مالکیت” بنیانگذاران و یا ادامه دهندگان راه انها است و در همین رابطه است که می توان “حس مالکیت” بنیانگذاران و یا ادامه دهندگان راه آن ها درهر دو جریان اکثریت و اقلیت را توضیح داد.
“حس مالکیت” که منشا آن چریک و زندان سیاسی دوران شاه، بودن است، یکی ازدلایل ادامه رفتارهای سیاسی اقتدارآمیز در هر دو جریان اقلیت و اکثریت از گذشته تاکنون بوده است. به دلایل “حس مالکیت”، رفتارهای سیاسی اقتدارآمیز، ممانعت از مشارکت افراد دگراندیش، جلوگیری ازشکل گیری ایده ها، ابتکارات و خلاقیت های سیاسی جدید و وجود رهبران دائمی در جریا ن های فدائی، در طول این چهل سال انشعابات متعددی رخ داده است. انشعاب جدید نیز ادامه همان راه است.
به جرئت و با قطعیت نسبی می توان گفت، که این انشعاب مراحل آخرین فرسودگی و فروپاشی جریان فدائی است.
“حس مالکیت” فدایی چه برای چریک چه برای زندانی سیاسی فقط فرضیه ذهنی نویسنده است، نه اثبات شده و نه حتی توضیح داده شده.
انشعاب به خودی خود لزوما” تله بنیانگذاران نیست (منشویک ها و بلشویک های روسیه، سوسیال دموکرات ها و رویزیونیست های آلمان). بخودی خود هم دلیلی برای فرسودگی و فروپاشی نیست، دهها علت و دلیل دارد و نیاز به تحلیل فکت محور و جامع.
آنچه انشعابات فدایی را نامفهوم می سازد عدم صداقت همیشگی در توضیح علت یا علل انشعاب (بخصوص از سوی جریانی که اکثریت را دارد) است، بعنوان نمونه اکثریت علت انشعاب اقلیت یا ۱۶ آذر را به دروغی مطلقا” عاری از حقیقت نسبت داد. (موضوع دفاع از اقلیت یا ۱۶ آذر نیست)
بار سیاسی هیچ انشعابی در فداییان حتی قابل مقایسه با مثلا” انشعاب خلیل ملکی از حزب توده نبوده است، معمولا” موضوع بر سر ایده ئولوژی دیکتاتوری، تصرف سازمان و ضدیت نهادینه با دموکراسی است، سوسیال دموکراسی و پرنسیپ هایش که هیچ!
اینطور که من شنیدم ، انشعابات در احزاب بد از حمله و اختناق یک پدیده عمومی و عادی است .
خدا نکند مدیریت اخبارروز از کسی خوشش بیاید.
تمامی حرف آقای هاشمی با همه-ی اشتباهاتش درباره انشعابات پیش و پس از انقلاب در جنبش فدائی را میتوان در یک پاراگراف خلاصه کرد.
این یک پاراگراف را بهتر آنست که ایشان در توئیتر جای دهد.
اما درباره موضوعی که سالیان سال است دور از چشم آقای هاشمی نه در سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) بل در تمامی جریانهای سیاسی ایران از مادون راست تا ماورای چپ درگیر آن هستند همانا عدم بازتولید خویش است. که متآسفانه راه برون رفتی از آن هیچکدام نمی یابند. ضمن آنکه نباید فراموش کرد که آنها ماهیهای بیرون افتاده از آب (بستر اجتماعی ایران) هستند.
آنچه آقای هاشمی بعنوان کشف جدید رو کرده است، جدید نیست! نسل جدید ایران اساساً باوری به اینگونه سیاست ورزی! که تاکنون این سازمانها و احزاب نموده اند ندارند. و البته خود نیز در این زمینه چیزی در چنته ندارند. و این شرایط همان راز بقای جمهوری اسلامی-ست، که علیرغم بی کفایتی تام و تمام و دد منشی و دیو صفتی، هنوز و همچنان بر سریر قدرت است.
اگر قرار است آقای قلم آقای هاشمی اقدام به کشفی نماید همانا آن کشف در خروج از این شرایط سترون است نه در بازگو کردن واقعیاتی که همه خود میدانند.
عدم انتخابات دمکراتیک در احزاب ، انحصار طلبی و برتری جویی مرض اکثر تشکلات موجود است.
اعتماد به یکدیگر و جستجوی را کار های عملی برای اتحاد در عمل به جرات و تجربه سیاسی دارد که امید است در شرایط سخت کنونی به آن دست یابیم.