نویسنده: یک فعال حقوق زنان از زاهدان
بیدارزنی: پس از گذشت حدود پنجاه روز از شروع انقلاب ۱۴۰۱ و چهل روز از کشتار جمعه خونین زاهدان،اولین بیانیه جوانان محلات زاهدان، برای دعوت به گردهمایی منتشر شد. متنی شگفت‌انگیز که توجه به نکات مندرج در آن در فضای کنونی اهمیت بسیار دارد؛ نکاتی که بسی فراتر از سهل‌انگاری به نظر می‌آید.
برای همین لازم دانستم به عنوان یک زاهدانی، توضیحی بر آن متن بدهم، چراکه کوچکترین اشتباهی می‌تواند ما را به بیراهه ببرد (به گواه تاریخ و آنچه در ۵۷ تجربه کردیم).
۱-مهمترین و آشکارترین قسمت حیرت‌انگیز این بیانیه آنجاست که با رمز ژینا و در راستای سایر اعتراضات کشور شعار #نان_کار_آزادی را جایگزین #زن_زندگی_آزادی و به عنوان شعار تجمع زاهدان معرفی می کند.
در مورد شعار زن، زندگی،آزادی و بی‌نیازی این شعار به ادامه یا تغییر آن مطالب بسیار ارزنده‌ای نگاشته شده. ولی لازم می‌دانم تاکید کنم که با توجه به مردسالاری مضاعف در این نقطه از سرزمین‌مان که به دلیل پیچیدگی مسائل قومیتی، بی‌عدالتی‌های اقتصادی، فرهنگی و آموزشی و… تا مغز استخوان زندگی رسوخ کرده است، الزام شعار زن، زندگی، آزادی بیشتر احساس می‌شود. کما اینکه بسیاری از زنان بلوچ با نوشته‌ها و فیلم‌های ارسالی خود درخواست برابری جنسیتی و شکسته شدن حصارهای مردسالاری را با صدای رسا اعلام کرده‌اند.
بدون شک منظور از آزادی در شعار «نان، کار، آزادی» آزادی انسانهاست. ولی در فرهنگ جاری واقعیت این است که وسعت دنیای انسانی به نوع مذکر می‌رسد و زن‌ها تلویحا فاقد حقوق و توانایی‌ها تلقی و در بسیاری موارد از گردونه‌ی انسانی حذف می‌شوند. شعار زن، زندگی، آزادی در واقع وسعت دادن معنای انسان است فارغ از جنس، قوم یا نژاد و جامعه ما شدیدا نیازمند این انقلاب اجتماعی و فرهنگی‌ست.
از طرفی وقتی در این انقلاب تاکید بر این است که از شعارهای سکسیستی و جنسیت‌زده استفاده نشود، نشان‌دهنده اهمیت و حساسیت شعارها در این پروسه است. پس تغییر شعار نه تنها هیچ توجیهی ندارد که خطرناک است.
۲-نکته دوم در این بیانیه درخواست حمایت از «برادران بلوچ» است که سالها مورد سرکوب و خفقان بوده‌اند.
در شرایط فعلی که در یک انقلاب زنانه هستیم بکار بردن لفظ «برادران بلوچ» به جای «مردم بلوچ» یا«زنان و مردان بلوچ» قابل چشم‌پوشی نیست.
در جمعه خونین زاهدان زنان، مردان و کودکان بسیاری به شهادت رسیدند یا زخمی شدند، ظلم سالهاست که بر دوش همه‌ی این مردم است. استفاده از ترکیب «برادران بلوچ»، تغییر شعار زن، زندگی، آزادی را هدفمند و ناامید کننده جلوه می‌دهد.
۳- واما نکته سوم -که شاید اگر دو مورد قبلی نبود قابل اغماض و چشم‌پوشی بود- محل گردهمایی مردمی در روز جمعه و بعد از نماز جمعه اهل سنت در عیدگاه است.
نماز جمعه یک آیین دینی و مذهبی‌ست و عیدگاه اهل سنت هم یک محل دینی و مذهبی محسوب می‌شود. جامعه ایران در حال حاضر در انقلابی بر علیه حکومت دینی قیام کرده و خواستار جدایی دین از سیاست و در نظر گرفته شدن دین به عنوان یک امر شخصی‌ست. به همین دلیل صلاح آنست که تجمعات در مکان‌هایی که رنگ و بوی دینی و مذهبی ندارند شکل بگیرد (تا کنون در زاهدان محل برگزاری اکثر تجمعات در جلوی دانشگاه‌ها بوده).
حضور در یک مکان و زمان که دربردارنده‌ی ارزش دینی است می‌تواند تامل برانگیز باشد. قطعا حق همشهریان مسلمان سنی ماست که بعد از نماز جمعه تجمع کنند. ولی حداقل توقع از نویسندگان این بیانیه این است که تجمعات را به یک مکان سوم هدایت کنند. تا نقطه تلاقی اعتراضات شود و اتحاد اجتماعات به وجود آید.
در پایان نکته‌ای را لازم می‌دانم اضافه کنم. کافی‌ست نگاهی دقیق‌تر به آنچه بر گذشتگان‌مان رفته است بیاندازیم تا بدانیم چرا کوچکترین الفاظ و شعارها و مکان‌های گردهمایی مهم به نظر می‌آید. چرا افرادی که در رژیم پهلوی برای انقلاب ۵۷ زندان رفتند و شکنجه شدند، در رژیم ج.ا اعدام شدند؟ باید بدانیم «احترام به عقاید دیگران» با «در خدمت عقاید دیگران قرار گرفتن» تفاوت دارد.
و خطاب به همشهریان بلوچ خود می‌گویم کشته‌شدگان جمعه سیاه انسان‌های بیگناه بودند و ما هم داغداریم. ما همدرد شماییم، نه فقط برای جمعه خونین، برای تمام این سالها ظلم و تبعیض. و اکنون ما همراه شماییم برای دادخواهی و احترام به حقوق‌مان. اما نباید بگذاریم به بهانه اتحاد از آرمانهای اصلی انقلابمان لحظه‌ای دور شویم.
متن بیانیه مورد نقد نیز ضمیمه شده است:
«بیانیه شماره ۱ جوانان محلات زاهدان
بنام آزادی
رمز ما ژیناست و صدای ما خدانور
ما جوانان زاهدانی از ظلم و جور موجود به تنگ آماده و فریاد آزادی سر می دهیم.
ما جوانان محلات زاهدان در حمایت از برادران بلوچ و یک صدا با ایرانمان ندای آزادی سر می دهیم.
ما زاهدانی ها نخواهیم گذاشت که خون خدانور و اسارت فائزه بی صدا بماند
ما در حمایت از این انقلاب آزادی، ندای نان، کار، آزادی را در زاهدان طنین انداز خواهیم کرد،تا شاید سرکوب برادران بلوچ مان که سالها مورد سرکوب و خفقان بودند را سبک‌تر کنیم.
زمان برپایی اعتراضات جمعه بعد از نماز جمعه برادران بلوچ
مکان:خروجی عیدگاه به طرف فلکه شرکت نفت
از تمام خواهران و برادران محلات زاهدانی تقاضای حضور با قدرت را خواستاریم.»
در یک نمایش جدید، حاکم مطلق حکومت آخوندی بخشی از افراد بیگناهی را که در زاهدان دستگیر شده اند مورد عفو قرار داده آزاد کرده اند و قرار است تعدادی دیگر آزاد شوند، باید هشیار بود و مردم فریب این ترفندهای فریبکارانه شیاد جماران را نخورند!