نازک بین- یادم می آید تیم ملی فوتبال ترکیه در یورو ۲۰۰۸ در لحظات پایانی بازیهای خود ،بازی را با برد و یا کشاندن بازی به وقت های اضافی و ضربات پنالتی دیدار با حریف را تمام می کرد. ترکیه در آن دوره در گروه سخت،پرتغال، سوئیس و جمهوری چک قرار داشت. ترکیه با شیوه ای که کرواسی اینک در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر صعود کرده، به مرحله یک چهارم نهائی صعود کرد و در آنجا تیم کرواسی را پس از تساوی ۱بر ۱ در وقت های اضافی، در ضربات پنالتی شکست داد و به نیمه نهائی رفت. کرواسی گل اول را در دقیقه ۱۱۹ به ثمر رساند و تصور می کرد که یکدقیقه بعد بازی تمام می شود. اما، چنین نشد و در سی ثانیه از وقت اضافه این نیمه ترکیه گل تساوی را زد و بازی به پنالتی کشیده شد که ترکیه برنده آن جدال بود. آلمان در نیمه نهائی حریف ترکیه شد و در یک بازی دراماتیک، ترک ها این بازی را ۳ بر ۲ باختند و موفق به به راهیابی به فینال نشدند. در آن سال ضرب المثلی در رسانه های اروپایی و بر سر زبان های هواداران فوتبال افتاد بدین مضمون: “یک مسابقه را نمی توان تمام شده دانست مگر اینکه ترک ها سوار اتوبوس شوند.”
اینک این وضعیت در باره مراکش هم صدق می کند. مراکش چند غول فوتبال اروپا را که از منظر تاریخی و سیاسی چندین دهه است با آنان منازعات سیاسی و جغرافیائی داشته ، حذف کرد. بلژیک، اسپانیا و پرتغال. سه کشوری که در مقاطعی از تاریخ مراکش زیر سلطه آنان قرار داشته است. در بازخوانی تاریخ، مراکش در ۴ قرن اخیر به دلیل موقعیت استراتژیک و همجواری با کشورهای اروپایی از دیرباز کانون جاهطلبیهای کشورهای استعمارگر بوده است. در سال ۱۹۱۲، پس از شورش برخی از قبایل علیه سلطان عبدالحفیظ بنالحسن علوی، خلیفه وقت این کشور، فرانسویها فرصت را مناسب دیدند و با حمله نظامی به شهر فاس که پایتخت آن زمان مراکش بود، استعمارشان را بر این کشور شمال آفریقا آغاز کردند. بر اساس معاهده فاس، مراکش به سه منطقه تحت الحمایه تقسیم شد، منطقه شمالی و منطقه بیابانی در جنوب تحت حمایت اسپانیا و منطقه مرکزی تحت حمایت فرانسه و منطقه سوم شهر طنجه که تحت حمایت بینالمللی بین فرانسه، انگلستان، آلمان و اسپانیا بود. به این ترتیب، اسپانیا و فرانسه که بیش از یک قرن مانور میدادند تا مراکش را تحت سلطه خود درآورند، رقابتشان منجر به تقسیم این کشور به مناطق اشغالی در شمال و جنوب بین آنان شد. در دوم مارس ۱۹۵۶ فرانسه تحت فشارمبارزات ضد استعماری مردم و دخالت برخی از دولتها، با استقلال مناطق تحت تصرف خود در مغرب، موافقت نمود و پس از این عمل فرانسه، اسپانیا نیز به این مساله تن داد و حکومت محمدابن یوسف با عنوان سلطان محمد پنجم رسمیت یافت . مراکش ،در زبان عربی به آن «المملکه المغربیه» می گویند. اما نام کشورمغرب در میان اعراب از دیرباز مرسوم بوده است. تقریبا نامی قدیمی و باستانی است . در سازمان ملل و کشورهای غیر عربی با همین نام شناخته می شود. Maroc یا Morocco (مراکش از نام شهر مراکش برگرفته شده است، که واژهای بربر است، معنای «سرزمین خدا دارد). واژه مغرب، مفهوم گسترده «مغرب بزرگ» (شامل کشورهای الجزایر، تونس و مراکش) را در بر گرفته.
فوتبال در مراکش از سال ۱۹۳۵ تاکنون نقش قابل توجهی در رویدادهای اجتماعی و سیاسی این کشور داشته است. باشگاههای متعددی در این کشور ، به کانون تمرکز هزاران هوادار خواهان آزادی، عدالت و کسب رفاه اجتماعی در لباس فوتبال و در روی سکوها تبدیل شده. در سالهای گذشته، هواداران تیم فوتبال رجاء (امید) از کازابلانکای مراکش به دلیل سر دادن سرودهای اجتماعی در مسابقات فوتبال و پرداختن به موضوعاتی مانند فلسطین، فقر، اختلافات طبقاتی و فساد حکومتی، در قاره آفریقا و آسیا فراگیر شده است. اجرا سرود «فی بلادی ظلمونی» توسط هواداران رجاء، از سکوهای کازابلانکا به ورزشگاههای کشورهای دیگری نیز راه یافته است. در این ترانه سیاسی-اجتماعی می خوانند «ما در این کشور زیر ابر تاریکی زندگی میکنیم … شما ثروت ما را سرقت کرده و آن را با خارجیها تقسیم کردهاید. شما یک نسل را به تمامی نابود کردید، ما با شمع همه جا را روشن می کنیم. اینجا سرزمین حقارته که در اشک غرق شده و…
شیرهای اطلس در دور نیمهنهایی چهارشنبه شب به مصاف فرانسه خواهند رفت و امید اول مراکشیها برای تقابل با فرانسه همچون تمامی دیدارهای این تورنمنت، حکیم زیاش است. ستاره ۲۹ سالهای که بخت با او یار بود تا مسافر قطر شود و حالا به خوبی نشان داده چرا شایستگی بر تن کردن پیراهن کشورش و حضور در تمامی دیدارهای این تیم را دارد. او چه از لحاظ فنی و چه از لحاظ الهامبخشی خارج از مستطیل سبز، یک چهره تمام عیار است. زیاش که سال ۲۰۲۰، از آژاکس به چلسی پیوست و امیدوار بود در جامجهانی قطر خوش بدرخشد، طی یک تصمیم نهچندان غیرمنتظره پس از به مشکل خوردن با سرمربی پیشین تیم ملی مراکش در چارچوب دیدارهای پیش از جام ملتهای آفریقا، فوریه ۲۰۲۲ تصمیم به خداحافظی از تیم ملی در ۲۸ سالگی گرفت و به همراه نصیر مزرویی، دعوت سرمربی برای حضور در مقدماتی جامجهانی قاره آفریقا را رد کردند. تغییر سرمربی تیم ملی به تبع اخراج وخید خالیخوجیچ و انتخاب ولید رگراکی به عنوان سرمربی جدید مراکش، باعث شد زیاش از ماه سپتامبر به تیم ملی بازگردد. مصطفی هاجی، اسطوره تیم ملی مراکش که در کودکی در فرانسه بزرگ شده به RMC گفت: «فوتبال مردم را کنار هم قرار میدهد و باید یک مهمانی در نظر گرفته شود. فرانسه یک کشور برادر برای من است. همیشه بوده. فرانسه در قلب و خون ماست و برادر دوقلوی ما محسوب میشود. پیشبینی برنده؟ قطعا ترجیح میدهم مراکش برنده شود».
مهاجرین وطنی
۱۴بازیکن در تیم ۲۶ نفره مراکش، در کشور دیگری متولد شده اند. جالب اینجاست که تعداد زیادی از آنان، عضو کشورهایی هستند که در این دوره از جام در قطر حضور داشتند. به لطف درخشش همین ستاره ها بود که مراکش توانست در مرحله یک چهارم نهایی از سد اسپانیا و پرتغال گذشته و به عنوان اولین تیم در تاریخ افریقا، راهی مرحله نیمه نهایی شود. یاسین بونو، دروازهبان کاناداییالاصل مراکش تنها یک گل در این تورنمنت دریافت کرده و اشرف حکیمی، ستاره شیرهای اطلس در سمت راست، متولد مادرید اسپانیاست. امرابات که متولد هلند است، یکی از مهره های مهم مراکش در خط میانی است. در سمت چپ این تیم نیز، بوفال را داریم که متولد فرانسه است. ستارگانی چون اشرف حکیمی، عبدالحمید صابیری و سفیان بوفال تصمیم گرفتند به ریشه مادری خود پایبند مانده و با پیراهن مراکش در میادین بینالمللی ملی حضور پیدا کنند.در این زمینه، محمد یاسین، روزنامهنگار و محقق مراکشی در مصاحبهای با الجزیره نت اظهار داشت: “بخش بزرگی از پیوستن این نامهای برجسته به سرزمین مادریشان عمدتاً به دلیل تربیت آنها در یک محیط ۱۰۰ درصد مراکشی است، حتی اگر آنها در کشور دیگری به دنیا آمده باشند.”او افزود: “خانواده های مراکشی در اروپا و جاهای دیگر، علیرغم شرایط زندگی و لزوم هماهنگی با فرهنگ کشور محل اقامت، به پایبندی به سنت ها و ریشه ها و اشتیاق فراوان برای آموزش این امر به فرزندان خود معروف هستند.” مقامات مراکشی برخلاف گذشته، به صورت کاملا سیستماتیک به دنبال یافتن استعدادهایی از سایر کشورها هستند. آنها بدون تکرار روشهای نامنظم قبلی، این روزها روی کشورهایی مثل هلند، بلژیک، فرانسه، آلمان و ایتالیا تمرکز بیشتری دارند تا پیراهن تیم ملی مراکش را به تن استعدادهای خارجنشین بپوشانند. پیش از شروع این برنامه و تا جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، جای استعدادهای مهاجر در ترکیب این تیم خالی بود.جامعه مراکشی با تعداد تخمینی ۵ میلیون نفر، یکی از بزرگترین جوامع مهاجر در اروپاست. آنها اما روابط بسیار نزدیکی با کشور خود دارند. طبق یافته های یک مطالعه که توسط رویترز انجام شده بود، ۶۱ درصد از مراکشیهای مقیم اروپا – بین سنین ۱۸ تا ۳۵ سال – هر ساله از این کشور دیدن می کنند.
نکات آماری
فرانسه در مرحله گروهی این جام جهانی به تونس باخت. تاکنون در تاریخ جام جهانی هیچ تیمی در یک دوره به دو تیم آفریقایی نباخته است.
این هفتمین حضور فرانسه در نیمه نهایی جام جهانی است که در سه دوره گذشته (۹۸، ۰۶ و ۱۸) به فینال رسیدند.
حضور مراکش در نیمه نهایی، اولین حضور یک تیم آفریقایی در این مرحله از جام جهانی است.
هیچ بازیکنی در جام جهانی ۲۰۲۲ موفق نشده دروازه مراکش را باز کند و گلی که آنها مقابل کانادا دریافت کردند، گلبهخودی بود.
مراکش تا اینجای جام، ۴ بار کلینشیت کرده است. آخرین تیمهایی که موفق شدند ۵ کلینشیت انجام دهند، قهرمان جهان شدند (ایتالیای ۲۰۰۶ و اسپانیای ۲۰۱۰).
آرژانتین 3 کرواسی ۰
یونل اسکالونی، سرمربی آرژانتین که در دیدارهای قبل سیستمهای متفاوتی را مقابل رقبای خود انتخاب کرده بود، با تغییر چینش ۲-۵-۳ بازی با هلند، امشب تیمش را با آرایش ۲-۴-۴ به مصاف تیم کرواسی میفرستد.امیلیانو مارتینز مطابق انتظار درون چارچوب دروازه آرژانتین است؛ کریستین رومرو و نیکلاس اوتامندی در قلب خط دفاعی آلبی سلسته بازی میکنند و مدافعان راست و چپ این تیم را ناهوئل مولینا و نیکلاس تاگلیافیکو تشکیل میدهند.ئاندرو پاردس در بازگشت به ترکیب آرژانتین، در کنار انزو فرناندز بهعنوان هافبکهای دفاعی انتخاب شدهاند و جلوتر از آنها رودریگو دیپائول و الکسیس مکآلیستر به ترتیب وینگرهای راست و چپ این تیم برابر کرواسی هستند.لیونل مسی، فوق ستاره آرژانتین به همراه خولیان آلوارز در خط حمله این تیم مقابل کرواسی دیده میشوند و امیدهای اصلی گلزنی برابر کرواسی هستند.مارکوس آکونیا، مدافع چپ آرژانتین به دلیل دریافت کارت زرد مقابل هلند و محرومیت، دیدار امشب برابر کرواسی را از دست داده تا نیکلاس تاگلیافیکو جانشین او شود و امیلیانو مارتینز هم جای خود را به لئاندرو پاردس داده بود.گزارش این دیدار را در زیر میخوانید:
آرژانتین ۳ – کرواسی صفر
داور: دنیله اورساتو (ایتالیا)
ورزشگاه: لوسیل
گل: لیونل مسی و خولین آلوارس (۲ گل)
کارت زرد: لیواکوویچ و کوواچیچ از کرواسی، کریستین رومرو و نیکلاس اوتامندی از آرژانتین
کارت قرمز: مانزوکیچ (مربی) از کرواسی
ترکیب آرژانتین: امیلیانو مارتینس (دروازهبان)، نیکولاس اوتامندی، کریستین رومرو، ناهیل مولینا، نیکولاس تاگلیافیکو، پارادس، انسو فرناندس، الکسیس مکآلیستر، خولین آلوارس، رودریگو دیپائول و لیونل مسی.
ترکیب کرواسی: دومنیک لیواکوویچ (دروازهبان)، ایوان پرشیچ، دیان لاورن، آندره کراماریچ، لوکا مودریچ، مارسلو بروزوویچ، پاشالیچ، برنا سوسا، یاسکو گواردیول و جوزپ یورانوویچ.
نیمه نخست
ساعت ۲۲:۳۰ بازی با سوت داور ایتالیایی آغاز شد.
بازی در ۲۰ دقیقه ابتدایی متعادل دنبال شد و دو تیم سعی در باز کردن قفل دروازه یکدیگر داشتند.
نخستین موقعیت جدی بازی در دقیقه ۲۵ ایجاد شد که شوت پشت محوطه جریمه انسو فرناندس را لیواکوویچ مهار کرد.
در دقیقه ۳۳، خولیان آلوارس پشت محوطه جریمه با لیواکوویچ تک به تک شد که دروازهبان کرواسی روی او مرتکب خطا شد و داور به سود آلبیسلسته اعلام پنالتی کرد. مسی پشت توپ قرار گرفت و ضربه محکمش به تور دروازه کرواسی چسبید و نتیجه یک بر صفر شد.
در دقیقه ۳۹، ضدحمله زیبای آرژانتینیها با حرکت آلوارس همراه شد تا او با اشتباههای عجیب یورانوویچ و سوسا با لیواکوویچ تک به تک شود و گل دوم تیمش را وارد دروازه کرواتها کرد.
در دقیقه ۴۳، ارسال کرنر از سمت راست با ضربه سر مکآلیستر همراه شد که دروازهبان کرواسی توپ را به کرنر فرستاد.
در دقیقه ۴۵، ارسال یووانوویچ از سمت راست در حالی که در حال گل شدن بود، با واکنش مارتینس به کرنر رفت.
نیمه دوم
نیمه دوم دیدار با سوت دنیله اورساتو آغاز شد.
در دقیقه ۴۹، شوت محکم پارادس را لیواکوویچ به زیبایی مهار کرد.
در دقیقه ۵۷، یک و دوی مسی با فرناندس، او را با لیواکوویچ تک به تک کرد که ضربه کاپیتان آرژانتین را دروازهبان کرواسی برگشت داد.
در دقیقه ۶۹، حرکت انفجاری لیونل مسی با عبور او از مدافعان کرواسی همراه شد و پاس کاتبک او به آلوارس سبب شد تا مهاجم آرژانتینی گل دوم خود و گل سوم تیمش را به ثمر برساند و حکم صعود آرژانتین به فینال را امضا کند.
در دقیقه ۷۲، ضربه استگاهی محکم پرشیچ را مارتینس جمع کرد.
در دقیقه ۸۲، پاس زیبای دیبالا در محوطه جریمه به مکآلیستر رسید و او در موقعیتی مناسب ضربه والی را به توپ زد که این فرصت به شکلی خطرناک از کنار دروازه به بیرون رفت.
آرژانتین در نیمه دوم سه بار دیگر می توانست به تعداد گلهای اش اضافه کند. امابازیکنان این تیم موقعیت های طلائی را هدر دادند. لیونل مسی نشان داد که هنوز بهترین بازیکن جهان است. چراغ سبزی که مسی و آرژانتین روشن کرد فقط با کسب جام خاموش خواهد شد. از بازی جوانمردانه بازیکنان کرواسی هم باید ستایش کرد که برتری فنی آرژانتین را پذیرفتند! داور ایتالیائی هم قضاوت منصفانه و خوبی داشت و تماشاگران و بینندگان تلویزیونی نیز یک بازی با کیفیت را تماشا کردند.
