عفو بین الملل: محمد قبادلو، جوان ۲۲ ساله با سابقه طولانی اختلالات روانی، در معرض خطر اعدام است. دو حکم اعدام علیه وی صادر شده است که در ارتباط با مرگ یکی از مأموران نیروی انتظامی است که به گفته مقامات در نتیجه زیرگرفته شدن با خودرو توسط محمد قبادلو در جریان اعتراضات در رباط کریم استان تهران در ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ رخ داده است. هر دو حکم اعدام به منزله محرومیت خودسرانه از حق حیات وی است زیرا این احکام در پی نقض اصول دادرسی منصفانه صادر شده‌اند.
محمد قبادلو پس از دستگیری در ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ به مدت چند روز در بازداشتگاه پلیس امنیت نگهداری می‌شود. بر اساس اطلاعات عفو بین‌الملل، وی در آن‌جا شدیدا مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. عفو بین‌الملل دریافته است که وی پس از ضرب و شتم‌های مکرر و پس از وعده بازجویانش مبنی بر آزادی او و تسهیل خروجش از ایران، مجبور به «اعتراف» و قرائت متنی از پیش تهیه شده در مقابل دوربین فیلمبرداری گشته است. محمد قبادلو بقیه زمان بازداشت خود را در مرحله تحقیقات، در ندامتگاه مرکزی تهران بزرگ گذراند. وی در این مدت چندین بار برای بازجویی به نزد بازپرس شعبه اول دادسرای عمومی و انقلاب رباط کریم استان تهران برده شد. او می‌گوید در هر انتقال، مأموران دست و پای او را به هم بسته و او را با خشونت به زیر صندلی عقب خودرو انداخته و کتک زده‌اند. گزارش پزشکی قانونی به تاریخ ۲۸ مهر ۱۴۰۱ تأیید می‌کند که در دوران بازداشت، علائم کبودی و جراحت روی بدن وی ظاهر شده است.
محمد قبادلو در تمام دوران تحقیقات و تا پس از جلسه اول محاکمه‌اش در تاریخ ۷ آبان از دسترسی به داروهای لازم برای اختلال دوقطبی محروم بوده است. این بدرفتاری، که ناقض ممنوعیت شکنجه است، موجب شد که حال روانی او رو به وخامت رود و آسیب‌پذیری وی را طی بازجویی‌ها و محاکمه‌هایش شدت بخشید.
محمد قبادلو در دوره تحقیقات که حدود یک ماه به طول انجامید، از دسترسی به وکیل کاملا محروم شد.
وکیل تعیینی و مستقل او اجازه نیافت در جریان محاکمه در دادگاه انقلاب وکالت وی را به عهده بگیرد. محاکمه محدود به دو جلسه کوتاه در ۷ و ۲۴ آبان بود و مقامات محمد قبادلو را در فاصله این دو جلسه در سلول انفرادی نگه داشتند و از دسترسی به خانواده و وکیلش محروم کردند. آنها همچنین به رویه محروم کردن وی از داروهایش ادامه دادند که منجر به تشدید آسیب‌پذیری او شد. محاکمه محمد قبادلو در دادگاه کیفری یک هم محدود به دو جلسه کوتاه در ۱۳ آذر و ۱۹ آذر بود. در جریان این دادگاه، مقامات مانع دسترسی وکیل تعیینی و مستقل او به مستندات کلیدی شدند و بدین ترتیب محمد قبادلو را از حق بهره‌مندی از دفاع مناسب محروم کردند.
مورد جدی دیگر از نقض حقوق دادرسی منصفانه، امتناع مقامات از دستور ارزیابی‌های مستقل و دقیق سلامت روان بوده است در حالی که توانایی ذهنی محمد قبادلو برای تشخیص و کنترل رفتارش مورد بحث بوده است. قوانین و استانداردهای بین‌المللی صدور مجازات اعدام برای افراد دارای اختلال و ناتوانی را ممنوع کرده‌اند. عفو بین‌الملل با مجازات اعدام در همه شرایط و بدون استثناء بدون توجه به ماهیت جرم یا ویژگی‌های مجرم مخالف است.
محمد قبادلو حدود دو هفته پس از بازداشت تنها یک بار به یک روانپزشک سازمان پزشکی قانونی معرفی شد. هیچ اطلاعاتی در مورد سابقه بیماری روانی محمد قبادلو و مدارک پزشکی او به این روانپزشک ارائه نشد. این روانپزشک بدون انجام ارزیابی دقیق و پس از چندین سوال کلی در مورد وقایع ۳۱ شهریور ۱۴۰۱، اظهار داشت که محمد قبادلو رفتار هدفدار داشته و کاملا می‌دانسته که ماهیت رفتارش چه بوده است. این روانپزشک در جریان محاکمه محمد قبادلو در دادگاه کیفری یک استان تهران در تاریخ ۱۹ آذر ۱۴۰۱ به این موضوع شهادت داد. اما در ۸ دی ۱۴۰۱، این روانپزشک عملا موضع قبلی خود را پس گرفت و به ده‌ها روانپزشک پیوست که نامه‌ای سرگشاده خطاب به رییس قوه قضائیه منتشر کردند و خواستار تشکیل شورایی متشکل از روانپزشکان معتبر و شناخته شده شدند تا وضعیت روانی محمد قبادلو و تأثیر آن بر قوای شناختی و قوه تمیز او به صورت دقیق بررسی شود.
موازین بین‌المللی ایجاب می‌کند که در پرونده‌هایی که مجازات اعدام در آن مطرح است، متهمان در کل فرآیند دادرسی به ارزیابی‌های منظم، مستقل و دقیق سلامت روان با فواصل زمانی مناسب دسترسی داشته باشند. این قوانین همچنین ایجاب می‌کنند که به محض تشخیص ناتوانی‌ها و اختلالات روانی، درمان و حمایت سریع و مناسب به زندانیان ارائه شود و از آنها در برابر مجازات اعدام محافظت شود.
