محاسبه ی اردوغان این است که اگر چهره هایی مثل امام اوغلو و حزب با نفوذی مثل حزب دمکراتیک خلق ها از میدان رقابت حذف شوند، احزاب مخالف نخواهند توانست برای عرضه یک نامزد مشترک به توافق برسند. احزاب مخالف روز دوشنبه اعلام کردند برای پایان دادن به حکمرانی اردوغان متحد برآمد خواهند کرد و سر این توافق دارند که تا روز ۱۳ فوریه برای انتخاب یک نامزد مشترک که در انتخابات ریاست جمهوری رقیب اردوغان باشد، رای‌گیری کنند
رجب طیب اردوغان می خواهد در سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه همچنان رئیس جمهوری این کشور باشد. اما شش حزب مخالف وی تصمیم گرفته اند در انتخابات آتی به حکمرانی طولانی مدت اردوغان پایان دهند. هنوز چند ماه به انتخابات باقی مانده اما مبارزه انتخاباتی که طرفین از مدت ها پیش کلید آن را زده اند از همین حالا وارد فاز تعیین کننده شده است. انتخابات زودهنگام قرار است نیمه ی ماه مه حدود چهار ماه دیگر برگزار شود. در این فاصله هم اردوغان و هم مخالفان آن از موانعی باید عبور کنند که برای تدارک پیروزی در روز رای گیری ضروری است. در این راه اردوغان در مقام رئیس جمهور از امکاناتی برخوردار است که اپوزسیون فعلا به مردم وعده می دهد به این امکانات که هر رئیس جمهوری را در رقابت با سایرین در موقعیت برتری قرار می دهد پایان دهد.
اردوغان با استفاده از اختیاراتی که دارد تا همین حالا توانسته با پرونده سازی اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و جدی ترین رقیب انتخاباتی را از صحنه ی رقابت دور نگه دارد. امام اوغلو پیش تر در جریان انتخابات شهرداری استانبول نشان داده که قادر است اردوغان را شکست دهد. او چهره ای است که مخالفان اردوغان علیرغم تفاوت نظر، نسبت به کاندیداتوری وی نظر مساعد دارند. اما امام اوغلو با دسیسه چینی حزب اردوغان و همدستی دستگاه قضایی ترکیه به اتهام توهین به اعضای هیأت عالی انتخابات به بیش از دو سال و نیم حبس محکوم شد. در صورت تایید محکومیت در دادگاه تجدیدنظر، اکرم امام‌اوغلو از فعالیت سیاسی هم محروم خواهد شد. اردوغان، صلاح الدین دمیرتاش، رهبر پیشین حزب دموکراتیک خلق ترکیه را پیش تر از آنکه بحث انتخابات طرح شود روانه ی زندان کرده است.
روی همین موضوع کاندیدای مشترک اردوغان حساب باز کرده است. محاسبه ی اردوغان این است که اگر چهره هایی مثل امام اوغلو و حزب با نفوذی مثل حزب دمکراتیک خلق ها از میدان رقابت حذف شوند، احزاب مخالف نخواهند توانست برای عرضه یک نامزد مشترک به توافق برسند. ماه گذشته، شش حزب اصلی مخالف توانستند یک ائتلاف انتخاباتی پیرامون برنامه‌های مشترک شکل دهند، اما در مورد یک نامزد مشترک برای مقابله با اردوغان هنوز به توافق نهایی نرسیدند. این احزاب اما روز دوشنبه اعلام کردند برای پایان دادن به حکمرانی اردوغان متحد برآمد خواهند کرد و سر این توافق دارند که تا روز ۱۳ فوریه برای انتخاب یک نامزد مشترک که در انتخابات ریاست جمهوری رقیب اردوغان باشد، رای‌گیری کنند. این احزاب می گویند: در صورتی که در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی به پیروزی دست یابند، اختیارات رئیس جمهوری را کاهش خواهند داد تا زمینه برای محدودیت قدرت گسترده رئیس جمهور فراهم شود.
شش حزب حاضر در این ائتلاف عبارتند از حزب جمهوری خلق ترکیه به رهبری کمال قلیچ دار اوغلو، حزب ناسیونالیست «خوب» به رهبری مرال آکشنر، حزب محافظه‌کار سعادت به رهبری تمل کرام الله اوغلو، حزب دمکرات به رهبری گولتکین، حزب پیشرفت به رهبری علی باباجان و حزب آینده به رهبری احمد داوود اوغلو.
حزب دمکراتیک خلق‌های ترکیه، نیروی سیاسی اصلی کردها که از نظر میزان رای و محبوبیت دومین حزب بزرگ اپوزیسیون است در این ائتلاف حضور ندارد.
در بخشی از بیانیه مشترک این احزاب آمده است: «ما دوره ریاست جمهوری را به هفت سال محدود می‌کنیم و با انتخاب یک نخست‌وزیر قدرتمند، او را در مقابل پارلمان پاسخگو خواهیم کرد. ما باید نظام سیاسی را به یک سیستم پارلمانی تقویت شده تغییر دهیم.»
در ارتباط با انتخابات ترکیه یورونیوز با ارشاره به روی کار آمدن اردوغان نوشته است: اردوغان زمامداری خود بر ترکیه را در سال ۲۰۰۳ میلادی و به عنوان نخست وزیر آغاز کرد زمانی که در مقام رهبر حزب عدالت و توسعه توانست اکثریت را در انتخابات پارلمانی کسب کند و از آن زمان تا امروز همواره در قدرت باقی مانده است.
او سپس به مقام ریاست جمهوری رسید که در آن زمان پستی تشریفاتی محسوب می‌شد. اما اردوغان با کمک نمایندگان حزب خود، قانون اساسی را در سال ۲۰۱۷ تغییر داد و توانست با حذف جایگاه نخست وزیری، یک دستگاه اجرایی قدرتمند ایجاد کند که عملا به رئیس جمهوری اجازه می‌داد در مقام یک شخصیت حقوقی شماره یک، تمام امور اداره کشور را به دست بگیرد.
حالا اپوزیسیون ترکیه می‌گوید متعهد شده که قانون اساسی را به روشی که از آغاز تشکیل جمهوری ترکیه پس از فروپاشی عثمانی کار می‌کرده باز گرداند. هرچند برای این کار، آنها باید میزان رای کافی را در پارلمان داشته باشند و یا دست به برگزاری همه‌پرسی مردمی بزنند که هر دوی اینها چندان ساده به نظر نمی‌رسد.
همه پرسی قانون اساسی
برای اینکه اپوزیسیون بتواند قانون اساسی را تغییر دهد باید ۴۰۰ نماینده از میان ۶۰۰ عضو پارلمان به آن رای مثبت بدهد. اگر اپوزیسیون بتواند ۳۶۰ رای هم داشته باشد، آن‌وقت خواهند توانست آرای لازم برای برگزاری همه‌پرسی تغییر قانون اساسی را هم به دست آورد. همین مسئله باعث شده تا تعهد اپوزیسیون به تغییر قانون اساسی، اهمیت ویژه‌ای به آرای پارلمان بدهد و مخالفان اردوغان و دیکتاتوری او با علاقه بیشتری در انتخابات پارلمانی شرکت کنند.
اردوغان که در دهه دوم حضور خود در قدرت برای مدت کوتاهی اکثریت را در پارلمان از دست داد اکنون با اتکا به حمایت یک حزب دست راست افراطی همچنان کنترل پارلمان را در اختیار دارد.
نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که انتخابات پارلمانی بسیار پرمناقشه و نزدیک خواهد بود و احزاب مختلف رقابت جدی برای کسب کرسی‌های مجلس ترکیه با یکدیگر در پیش خواهند داشت.
اپوزیسیون متعهد شد که فورا قانون اساسی را اصلاح کند و «به محدودیت مبهم و خودسرانه آزادی تجمع و تظاهرات» پایان دهد. همچنین در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «ما آزادی فکر، عقیده و بیان را تقویت خواهیم کرد».
اردوغان پس از کودتای نافرجام در سال ۲۰۱۶ بسیاری از آزادی‌هایی را که در سال‌های اول حکومت او مشاهده می‌شد، محدود کرد و به بهانه مبارزه با افرادی که در کودتا نقش داشته‌اند، بسیاری از کسانی که با او هم‌نظر نبودند را از صحنه قدرت حذف کرد.
تحلیلگران تخمین می‌زنند که در حال حاضر ۹۰ درصد از رسانه‌های ترکیه تحت کنترل دولت یا متحدان تجاری آن هستند.
عضویت در اتحادیه اروپا
برنامه جامع اپوزیسیون برای دوران پسا اردوغان به بحث‌های مطرح در حوزه سیاست خارجی نیز پرداخته است. منتقدان بر این باورند که اردوغان کشوری را که روابط نزدیکی با غرب داشت و در آستانه پیوستن به اتحادیه اروپا بود به حکومتی مذهبی و محافظه‌کار تبدیل کرده و در طی این سالها از غرب دور شده است.
اپوزیسیون می‌گوید برنامه دارد در صورتی که به قدرت برسد مبارزه با فساد را افزایش دهد و قدرت را به نهادهای سنتی ترکیه بازگرداند تا از این طریق با یکجانبه‌گرایی که اردوغان و حزب او در طی این سالها در ترکیه ایجاد کرده مبارزه کند.
همچنین آنها متعهد شده‌اند که با ایجاد اصلاحات در تلویزیون دولتی TRT ترکیه و خبرگزاری آناتولی اصل استقلال و بی‌طرفی رسانه را به این مجموعه‌ها بازگردانند.
در خصوص سیاست خارجی تاکید مخالفان اردوغان بازگشت «اعتماد متقابل» با آمریکا و دستیابی به هدف متوقف شده این کشور برای به دست آوردن عضویت کامل در اتحادیه اروپا خواهد بود، آرزویی که مشخص نیست با توجه به تلاش‌های نافرجامی که طی دهه‌های اخیر از سوی دولت‌های مختلف ترکیه در دستور کار قرار گرفته، آیا رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت یا خیر. با این حال ایده پیوستن به اتحادیه اروپا با وجود تمام فراز و نشیب‌هایش همچنان برای بخش قابل توجهی از طبقه متوسط و تحصیل‌کرده ترکیه جذاب است و حتی طرح آن در صورت عدم اجرا هم می‌تواند بخشی از این آرا را به خود جذب کند.
مخالفان اردوغان در برنامه خود اشاره مستقیمی به حمله روسیه به اوکراین نکرده اند اما در عین حال بر لزوم حفظ رابطه با روسیه تاکید دارند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما روابط خود را با فدراسیون روسیه با درک این موضوع حفظ خواهیم کرد که هر دو طرف برابر هستند و باید این روابط با گفتگوهای متوازن و سازنده تقویت شود.»
حالا باید منتظر ماند و دید که آیا برنامه‌های جامع و مفصل مخالفان اردوغان باعث خواهد شد تا مرد ۶۸ ساله پس از حدود ۲۰ سال بالاخره از قدرت کنار خواهد رفت یا خیر؟
چهار ماه تا انتخابات باقی مانده و در منطقه ای که کوچکترین اشتباه محاسباتی می تواند به درگیری داخلی و یا با این و آن همسایه منجر شود، حتی یک هفته و یک روز تعیین کننده است. اردوغان تا به حال نشان داده برای باقی ماندن در کاخ ریاست جمهوری حاضر است قیصریه را آتش بزند. اپوزسیون برای پایان دادن به حکمرانی رجب طیب اردوغان راه دشواری پیش رو دارد.
