نقدی بر بیانیه سوم مهندس میرحسین موسوی
بیانیه سوم میرحسین موسوی رهبر در حصر جنبش سبز ایران در مقایسه با دو بیانیه قبلی او یقینا گامی به جلو می‌باشد. او با اشاره به تعدادی از بحران‌های کشور (مدیریت و ناکارآمدی، اقتصادی و بحران‌های سیاست داخلی و خارجی و …) در نهایت از «ساختار تناقض‌آلود و غیرقابل دوام نظام اساسی کشور» و «قدرت غیرپاسخگو و مسئولیت‌ناپذیر»به مثابه بحرانِ بحران‌ها نام می‌برد. موسوی از جنبش پاک «زن، زندگی، آزادی» نام می‌برد که توانسته است خطوط اصلی یک تحول بنیادین جامعه ایران را ترسیم کند. در این بیانیه او دیگر راهکار «اجرای بدون تنازل قانون اساسی موجود» را کافی نمی‌داند و برای نخستین بار از رفراندم آزاد، مجلس موسسان و قانون اساسی جدید می‌گوید.
آنچه که امّا به باور من می‌توان از آنها به‌عنوان کاستی‌های این بیانیه نام برد شاید دو مورد باشند:
۱- این بیانیه به هیچ ترتیبی نه مستقیم و نه بواسطه از نقش غیرسازنده و مخرب بیگانگان به‌ویژه امریکا و شرکای منطقه‌ایش و ستون پنجم آنها نه‌فقط در جریان اعتراضات اخیر در میهن ما کلامی نام نمی‌برد. سکوت آشکار در قبال این پروژه دخالت نیروهای غارتگر، ظالم و سلطه‌گر منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در فرآیند شگل‌گیری اراده ملی در میهن ما نقطه‌ضعف عمدۀ این بیانیه می‌باشد و امید است که سهوی بوده باشد و نه ناشی از توهم داشتن توانایی مصالحه با بیگانگان و امپریالیست‌ها و نه ناشی از عدم احاطه به نقش مداخله‌گرایانه این قدرت‌های خارجی در میهن ما.
۲-ضعف دوم این بیانیه در رابطه با پیشنهادات سه‌گانه ارائه شده از طرف میرحسین موسوی که خود او نیز آنها را با واژه “ابهامات” تفسیر و تحلیل می‌کند معضل اصلی کنش‌گران سیاسی جامعه ما می‌باشد که ناظر بر چگونگی مدیریت فرآیند گذار از نظام ولایی موجود به نظام مردم‌سالار موردنظر اکثریت جامعه ایرانی می‌باشد.
پیشنهادات سه‌گانه ارائه شده به‌مثابه اعلان مواضع و نیت‌ها خوب هستند ولی متاسفانه حائز هیچ بار مثبت عملی و عملیاتی نمی‌باشند. گذار به سوی حاکمیتی پاسخ‌گو و مسوولیت‌پذیر یا باید توافقی انجام گیرد و یا قهرآمیز. بیان اینکه “همان ملتی که اگر نگاهش متوجه و علاقمند به نظمی جدید باشد ساختار پیشین، بخواهد یا نخواهد فرو می‌ریزد”. برای ایجاد اجماع در خصوص فرآیند گذار این بیان قدری ساده‌اندیشانه است. سکوت در خصوص این معضل مرکزی مجادلات سیاسی اما به باور من ابهام و ضعف اصلی این بیانیه می‌باشد.
“پیشنهادات سه‌گانه ارائه شده به‌مثابه اعلان مواضع و نیت‌ها خوب هستند ولی متاسفانه حائز هیچ بار مثبت عملی و عملیاتی نمی‌باشند. ”
با در نظر گرفتن بیانیه خاتمی می‌توان تصور کرد که بازی اصلاحطلبان رفرمیست و گذار مسالمت آمیز از ولایت ، بازی جدیدی برای نجات جمهوری اسلامی از سقوط کامل است ، تا شاید برآیند آن جمهوری اسلامی شود.
در هر حال اپوزیسیون سکولار به فشردگی ، همه گیری و رهبری باهوش و انعطاف پذیری احتیاج دارد!