شامگاه یکشنبه تلویزیون اوکراین یک فایل صوتی مربوط به یکی از پروازهای نزدیک به هواپیمای اوکراینی سرنگون‌شده در نزدیکی تهران منتشر کرد که این امر با واکنش اعتراضی جمهوری اسلامی مواجه شده است.
رسانه‌های ایران این فایل را «محرمانه» خوانده‌اند و مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری ایران هم گفته است که با انتشار این فایل «دیگر سندی به اوکراین نمی‌دهیم.»
در همین حال، رئیس‌جمهوری اوکراین گفته است محتوای این فایل نشان می‌دهد «مقام‌های ایران از ابتدا از شلیک موشک خبر داشتند.»
یک رسانه اوکراینی شامگاه یکشنبه ۱۳ بهمن یک فایل صوتی را به عنوان مکالمه بین برج مراقبت فرودگاه تهران و خلبان یک هواپیمای مسافربری شرکت آسمان که شاهد شلیک موشک به سوی هواپیمای اوکراینی است منتشر کرد.
این مکالمات نشان می‌دهد برج مراقبت به پرواز اوکراینی اجازه ادامه مسیر می‌دهد و همزمان پرواز هواپیمای «آسمان» در حال درخواست اجازه برای فرود کرده است.
گزارش تصویری که رسانه اوکراینی تی‌اس‌ان (ТСН) منتشر کرده اندکی بیش از شش دقیقه است اما حدود پنج دقیقه آن صدای مکالمه و بقیه تصاویر توضیحی است.
در گفت‌وگوی بین خلبان پرواز شیراز – تهران و برج مراقبت فرودگاه، بجز رد و بدل شدن اطلاعات اولیه که به زبان انگلیسی صورت می‌گیرد بقیه مکالمه به فارسی است.
در ابتدای مکالمه، خلبان پرواز ۳۷۶۸ شرکت آسمان (شیراز – تهران) از برج مراقبت دربارهٔ عادی بودن وضعیت و و «اکتیو» بودن منطقه پروازی می‌پرسد و سپس در توضیح به «یک سری نورهایی مثل موشک» اشاره می‌کند.
برج مراقبت اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و دربارهٔ موقعیت جغرافیایی نورهای مشاهده شده می‌پرسد.
خلبان در پاسخ اشاره می‌کند که «یک نور بسیار بزرگ» که «نمی‌دونم چی بود واقعاً،» دیده است که احتمالاً در نزدیکی [فرودگاه] «پیام کرج» یا آن حوالی باشد.
در پایان مکالمه، برج مراقبت در پاسخ به خلبان پرواز شیراز – تهران که از نرمال بودن وضعیت برای فرود می‌پرسد می‌گوید: «آره فکر نکنم مشکلی برای شما باشه».
واکنش جمهوری اسلامی: دیگر هیچ سندی به تیم اوکراینی نمی‌دهیم
پس از انتشار این مکالمه، یک مقام حکومت اسلامی ضمن تأیید صحت آن، تیم مشترک اوکراینی را متهم به درز آن کرد.
حسن رضایی‌فر، مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری، به خبرگزاری مهر گفت: این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفت.
این مقام سازمان هواپیمایی کشوری ایران با اشاره به اینکه از انتشار این فایل «متعجب» است گفت: «این اقدام اوکراینی‌ها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارائه ندهیم».
حسن رضایی‌فر همچنین گفت: در حال حاضر تیم اوکراینی کشور را ترک کرده است.
پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین در مسیر تهران – کی‌یف، بامداد چهارشنبه ۱۸ دی تنها چند دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه تهران با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران سقوط کرد و تمامی ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.
پس از پنهان‌کاری‌های مقام‌های جمهوری اسلامی، سرانجام ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی صبح شنبه ۲۱ دی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این هواپیما «با خطای انسانی» و توسط موشک سرنگون شده است.
پس از آن گزارشی از عذرخواهی، برکناری یا استعفای مقام‌های مرتبط منتشر نشده و فشارها بر خانواده قربانیان افزایش یافته است.
رئیس‌جمهوری اوکراین: مقام‌های ایران از ابتدا از شلیک موشک خبر داشتند
شبکه تلویزیونی‌ای که شامگاه یکشنبه این فایل صوتی را منتشر کرد بلافاصله گفت‌وگویی را با ولودیمیر زلینسکی، رئیس‌جمهوری این کشور پخش کرد.
رئیس‌جمهوری اوکراین با تأیید صحت فایل صوتی منتشرشده گفت: مقام‌های ایران دسترسی بلافاصله به مکالمات ضبط‌شده داشته‌اند.
ولودیمیر زلینسکی گفت: «این فایل در واقع نشان می‌دهد که طرف ایرانی از ابتدا خبر داشت که هواپیمای ما با موشک سرنگون شده است. آنها از این موضوع از همان لحظه شلیک خبر داشتند».
رئیس‌جمهوری اوکراین با تأکید دوباره بر بازخوانی جعبه‌های سیاه هواپیما «در کی‌یف» گفت: برای ما «بسیار مهم است» که این جعبه‌ها به اوکراین منتقل شود.
ولودیمیر زلینسکی روز یکشنبه همچنین گفته است کشورش از مبلغی که ایران برای پرداخت غرامت به خانواده‌های جان‌باختگان سقوط هواپیمای مسافربری این کشور پرداخت شده رضایت ندارد و خواهان غرامت بیشتر است.
بخشی از گفت‌وگوی برج مراقبت فرودگاه تهران با خلبان هواپیمایی آسمان
خلبان: قربان، آن منطقه رو هدینگ ۳۲۰ است. منطقه اکتیو است؟
برج: جی‌پی‌اس … (نامفهوم)
خلبان: یک سری نورهایی مثل موشک، حالا موشک است. چیزی هست؟
برج: ۳۲۰؟ منطقه نه. چند مایلی؟ کجا؟
خلبان: محلش را من نمی‌تونم تشخیص بدهم ولی فکر کنم طرف پیام کرج اینا باشه.
برج: چند مایلی؟ کجا؟
خلبان: الان من نورش را می‌بینم از اینجا.
برج: چیزی به ما گزارش نشده. نمی‌دونم.
برج: چه جوریه؟ نورش به چه صورتیه؟
خلبان: «نور موشکه دیگه.
برج: به سمت شرق که حرکت نمی‌کنه؟ نه؟
خلبان: «شاید … نه، نه، از اونجا بلند شد. یک همچین چیزی.
برج: به ما چیزی گزارش نشده ولی شما پورشن داشته باشید.
خلبان: (نامفهوم) اپروچ گرفتم دیگه
(۹ پیام برج مراقبت خطاب به پرواز تهران-کی‌یف)
برج: شما دیگه چیزی مشاهده نمی‌کنید؟
خلبان: مهندس‌جان، انفجار بود… یک نور بسیار بزرگی اونجا ما دیدیم. نمی‌دونم چی بود واقعا.
برج: (نامفهوم)
خلبان: برای ما نرماله همه چی؟
برج: آره فکر نکنم مشکلی برای شما باشه.
خلبان: انشالله، مرسی.
