منابع خبری از احتمال امضای توافقنامه صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر پرونده قره‌باغ با آغاز ماه ژوئن خبر دادند. به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز به نقل از لیلی عبد‌الله یف، سفیر جمهوری آذربایجان در فرانسه، اعلام کرد: امیدواریم در یک ژوئن در جریان اجلاس جامعه سیاسی اروپا در مولداوی، یک معاهده صلح امضا شود. این یک لحظه تاریخی است که نباید آن را از دست داد
رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان روز پنجشنبه در مقابل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در مورد اختلافاتشان بر سر قلمرو قره‌باغ کوهستانی جر و بحث کردند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان در نشستی در مسکو موضوع کریدور لاچین – جاده‌ای که ارمنستان را به منطقه ارمنی‌نشین قره‌باغ کوهستانی در جمهوری آذربایجان متصل می‌کند – را مطرح کرد.
پاشینیان در نشست میزگرد شورای اقتصادی اوراسیا در مسکو گفت: «جمهوری آذربایجان این کریدور را مسدود کرده است.»
الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان در پاسخ گفت: «هیچ کریدوری مسدود نشده… نیازی به استفاده از این موضوع برای اتهامات بی‌اساس نیست.»
این دو نفر چندین دقیقه به بحث و جدل ادامه دادند تا اینکه پوتین گفتگوی آنها را خاتمه داد و اشاره کرد که این موضوع حساس است. او قرار بود سپس میزبان مذاکرات سه جانبه با علی‌اف و پاشینیان باشد.
پوتین گفت: «اکنون این فرصت را خواهیم داشت، همانطور که توافق کردیم، در مورد همه چیز با آرامش و به شیوه‌ای کاری در قالب سه‌جانبه صحبت کنیم و امیدوارم به توافقاتی دست یابیم که وضعیت را نه تنها بین ارمنستان و آذربایجان، بلکه در منطقه نیز ایجاد کند.»
ارمنستان و جمهوری آذربایجان از زمان فروپاشی شوروی و کسب استقلال در سال ١٩٩١، در دو جنگ عمده بر سر ناگورنو-قره‌باغ،یا قره‌باغ کوهستانی، رو‌در‌روی هم ایستاده‌اند. اگرچه این منطقه در سطح بین‌المللی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود، ولی ساکنان آن عمدتا ارمنی هستند. خصومت‌ها با یک اعلامیه آتش‌بس سه‌جانبه با میانجیگری روسیه که در نوامبر ۲۰۲۰ امضا شد، پایان یافت. باکو و ایروان با استقرار نیروهای حافظ صلح روسی در منطقه موافقت کردند. از آن زمان تاکنون گاه و بیگاه درگیری‌هایی در طول مرز رخ داده است.
گروهی از شهروندان جمهوری آذربایجان، اواسط ماه دسامبر گذشته شروع به مسدود کردن کریدور لاچین کردند، که به گفته پاشینیان باید تحت کنترل نیروهای حافظ صلح روسی باشد اما باکو یک ایست بازرسی در امتداد آن ایجاد کرده است. آذربایجان صریحا ادعای مسدود کردن کریدور را رد می کند.
در یک هفته اخیر به ویژه بعد از آن که پاشینیان رئیس جمهور ارمنستان اعلام کرد که در صورت تضمین امنیت جمعیت ارمنی قره‌باغ، این کشور حاکمیت جمهوری آذربایجان بر این منطقه را می‌پذیرد، مناسبات طرفین متحول شده و حالا علیرغم مشاجره ی لفظی علی اف و پاشینیان شاهد آن هستیم که خبرگزاری های معتبر از احتمال توافق و امضای پیمان صلح بین ایروان و باکو گزارش می دهند.
«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان روز دوشنبه اول خرداد اعلام کرد: ایروان آماده به رسمیت شناختن قره باغ به عنوان بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است. نخست وزیر ارمنستان تاکید کرد این موضوع به شرط تضمین امنیت جمعیت ارمنی قره باغ محقق می‌شود.
پاشینیان سه روز بعد گفت ارمنستان و جمهوری آذربایجان در به رسمیت شناختن یکپارچگی اراضی یکدیگر توافق کرده‌اند و پیشرفت برای عادی‌سازی روابط در جریان است.
دو هفته قبل از اظهارات پاشینیان، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در پی دیدار جیحون بایرام اف و آرارات میرزایان وزیران امور خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان در واشنگتن گفته بود آنها در مسیر رسیدن به یک توافق صلح «پیشرفت محسوسی» داشته‌اند. بلینکن تاکید کرد که «توافق صلح «در دسترس» است.»
پوتین: تمامی مسائلی که تاکنون معلق بود، حل شود
پوتین هم بعد از دیدار سه جانبه بین پاشینیان، علی اف و وی در جریان نشست میزگرد شورای اقتصادی اوراسیا در مسکو اعلام کرد وضعیت روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان به‌رغم برخی مشکلات به‌طور کلی به سمت حل شدن پیش می‌رود.
به گزارش ایسنا، به نقل از آر تی، ولادیمیر پوتین در دیدار با نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان در کرملین، گفت که می‌توان بر موانع حل‌وفصل صلح‌آمیز بین ارمنستان و آذربایجان فایق آمد. رییس‌جمهوری روسیه از توافق برای برگزاری هرچه سریع‌تر نشست سه‌جانبه روسیه، ارمنستان و آذربایجان در سطح معاونان نخست‌وزیر برای «حذف همه مسائل باقیمانده» خبر داد.
او با اشاره به اینکه این دیدار ممکن است پس از حدود یک هفته برگزار شود و تاریخ دقیق آن متعاقبا مشخص خواهد شد، ابراز امیدواری کرد که این توافق باعث شود «تمامی مسائلی که تاکنون معلق بود، حل شود».
پوتین بر پایبندی روسیه به توافقات سه جانبه بین مسکو، ایروان و باکو در مورد حل‌وفصل مناقشه در منطقه قره‌باغ تاکید کرد. وی گفت: «شما موضع ما را در خصوص بیانیه سه‌جانبه ما در مورد کریدور لاچین (راه ارتباط بین ارمنستان و منطقه قره‌باغ) می‌دانید، ما هرگز موضع خود را تغییر نداده‌ایم و در گفت‌وگو با دوستان ارمنی و آذربایجانی به این موضوع پایبند بوده و هستیم. ما هیچ‌وقت موضع خود را در این خصوص تغییر ندادیم، هیچ‌وقت. همه‌چیز باید مطابق با روحیه و جزییات آن بیانیه سه‌جانبه باشد و موضع ما در این زمینه تغییر نمی‌کند». پوتین با اشاره به اینکه مبنایی برای «تفسیر دوگانه» مفاد رفع انسداد کریدورهای حمل‌ونقل در قره‌باغ وجود ندارد، گفت: مسائل مربوط به حمل‌ونقل حساس است و اگر این مسائل با وجود همه مشکلات حل شوند، به نفع ارمنستان و آذربایجان و کل منطقه است. حل‌وفصل اوضاع به عادی‌سازی در همه زمینه‌ها از جمله سیاسی و امنیتی کمک می‌کند. نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان نیز اعلام کرد که ایروان آماده است تا عبور عادی وسایل نقلیه از آذربایجان را تامین کند. پاشینیان در این باره گفت: «من می‌خواهم بار دیگر تاکید کنم که ارمنستان واقعا به این امر علاقه‌مند است و ما آماده رفع انسداد تمامی ارتباطات حمل‌ونقلی و اقتصادی (با آذربایجان) بر مبنای حق حاکمیت و قواعد حقوقی کشورمان هستیم. من می‌خواهم بار دیگر این موضع را تایید کنم که ما آماده‌ایم. هم سرویس مرزبانی و هم سرویس گمرکی ارمنستان آماده تامین تردد عادی تمامی وسایل نقلیه و از جمله محموله‌های راه‌آهن از قلمرو ارمنستان هستند».
به گفته وی، ایروان منتظر است تا راه‌آهن آذربایجان برای محموله‌های باری و واگن‌های ارمنستان از مسیر نخجوان و جمهوری آذربایجان به خصوص به مقصد ایران و روسیه بازگردد. نخست‌وزیر ارمنستان افزود: «ما منتظر حل این مساله بر پایه اصل برابری، حق حاکمیت و قواعد حقوقی کشورها هستیم».
رویترز: آذربایجان و ارمنستان توافقنامه صلح امضا می‌کنند
از سوی دیگر، منابع خبری از احتمال امضای توافقنامه صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر پرونده قره‌باغ با آغاز ماه ژوئن خبر دادند. به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز به نقل از لیلی عبد‌الله یف، سفیر جمهوری آذربایجان در فرانسه، اعلام کرد: امیدواریم در یک ژوئن در جریان اجلاس جامعه سیاسی اروپا در مولداوی، یک معاهده صلح امضا شود. این یک لحظه تاریخی است که نباید آن را از دست داد.
رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان در حاشیه این اجلاس با امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتس صدراعظم آلمان گفت‌وگو خواهند کرد.
متئو میلر، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز صبح روز جمعه در توییتی نوشت: از اظهارات اخیر نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان درباره به رسمیت شناختن تمامیت ارضی متقابل ارمنستان و جمهوری آذربایجان و تعهد مستمر به صلح قدردانی می‌کنیم. توافق نهایی در حال دستیابی است و ما مصمم هستیم که به دوستان‌مان کمک کنیم تا به آن دست یابند.
در ۱۸ فوریه سال جاری میلادی الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان و پاشینیان مذاکرات صلحی را در مونیخ برگزار کردند. پس از مذاکرات علی‌اف گفت که مساله اصلی این گفت‌وگوها توافق صلح بین دو کشور بوده که باید براساس اصول هنجارهای بین‌المللی باشد و هرگونه شرط و شروط درباره قره‌باغ غیرقابل قبول است.
با وجود سال‌ها کوشش برای میانجیگری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، این دو کشور هنوز برای حل وفصل مسائل حل‌نشده، مانند تعیین مرزها و بازگرداندن زندانیان، به یک توافق صلح جامع و پایدار نرسیده‌اند.
