شصت سال پیش، جان اف کندی، رئیس جمهور ایالات متحده، بدون پرده پوشی اعتراف کرد که «در تاریخ جنگ ها، هیچ ملتی به اندازه اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ جهانی دوم آسیب ندیده است (۳)». امروزدیگر هیچ کدام از رهبران غربی با ابراز چنین بیاناتی خود را به خطر نمی اندازد. در حال حاضر بعد از جنگ اوکراین، هر اشاره مثبتی به اتحاد جماهیر شوروی یا روسیه ممنوع است
اگرکسی بخواهد جنگ دوم جهانی را از دریچه مراسم بزرگداشت آن در سال ۲۰۲۳ بشناسد، حسابی سردرگم می شود. روز ۲۷ ژانویه، مدیر موزه آشویتس سالگرد آزادسازی این اردوگاه را بدون دعوت از آزادکنندگان آن جشن گرفت. در سخنرانی تشریفاتی از روسیه نام برده شد، اما فقط برای مقایسه آشویتس و جنگ در اوکراین – «یک بار دیگر، مردم بی گناه به طور دسته جمعی در اروپا کشته می شوند».
روز ۲۵ آوریل، رئیس نئوفاشیست سنای ایتالیا، آقای ایگنازیو لاروسا، نیز با انتقاد از مسکو، رهایی کشورش از یوغ آلمان هیتلری را جشن گرفت. او که به پراگ رفته بود، ابتدا در مقابل بنای یادبود یان پالاخ (۱) از او تجلیل و سپس از اردوگاه کار اجباری نازی ها بازدید کرد. سینزیا سیوتو (۲)، فیلسوف و روزنامه‌نگار می‌گوید : «تلاش مذبوحانه ای برای یکسان نشان دادن همه «تمامیت خواهی‌های» قرن بیستم در جریان است، در شبی که همه گاوها سیاه باشند در نهایت هیچ گاوی را نمی توان دید.»
با توجه به این مراسم، چه کسی واقعاً می تواند درک کند که عظیم ترین شکستی که به سربازان ورماخت وارد شد در استالینگراد بود؟ که یازده میلیون سرباز شوروی و پانزده میلیون غیر نظامیانی در نبرد علیه آلمان جان باختند؟ شصت سال پیش، جان اف کندی، رئیس جمهور ایالات متحده، بدون پرده پوشی اعتراف کرد که «در تاریخ جنگ ها، هیچ ملتی به اندازه اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ جهانی دوم آسیب ندیده است (۳)». امروزدیگر هیچ کدام از رهبران غربی با ابراز چنین بیاناتی خود را به خطر نمی اندازد. در حال حاضر بعد از جنگ اوکراین، هر اشاره مثبتی به اتحاد جماهیر شوروی یا روسیه ممنوع است.
یک سال است که موجی از رویزیونیسم سراسر اروپا را فرا گرفته است. در شرق، صد ها خیابانی که پس از فروپاشی دیوار، نام‌شان تغییر نکرده بود، تغییر نام می دهند، مجسمه ها در هم می شکنند و ساختمان‌ها با خاک یکسان می شوند. لتونی که در ریگا به تخریب یک تندیس هشتاد متری در یادبود پیروزی ارتش سرخ بر نازیها، بسنده نکرده است، شصت و نه نماد یادبود دیگر از این نوع را لیست کرده و قصد تخریب آن‌ها را دارد. فهرست استونیایی شامل بیش از چهارصد مورد است، در حالی که در لیتوانی این «پاکسازی» به آثار هنرمندان ملی مشکوک به همدردی با کمونیسم گسترش می‌یابد (۴). گویا گذشته در میان قربانیان جنگ در اوکراین نماد می یابد، جایی که مزدوران روسی هم روی بدنشان صلیب شکسته خالکوبی کرده اند و ادعا می کنند که در حال انجام عملیات « نازی زدایی» می باشند. هر طرف روایت خود را دارد…
در غرب، پارلمان ها به میدان نبرد در رابطه با حافظه جمعی تبدیل گشته اند. روز ۲۸ مارس نمایندگان فرانسوی به درخواست کی‌یف و به پیروی از همتایان آلمانی و اروپایی خود، قطعنامه‌ای را تصویب کردند که ماهیت «نسل‌کشی» قحطی اوکراین در سال‌های ۱۹۳۲-۱۹۳۳ را به رسمیت می‌شناسد. مروجین قطعنامه در توجیه آن، این عمل را اقدامی «مهم برای حفظ پشتیبانی افکار عمومی غربی، که در جهت پیروزی درگیری مسلحانه [در اوکراین] تعیین کننده است»، معرفی کردند. هرچند، در میان کارشناسان تاریخ هیچ اتفاق نظری در مورد این موضوع وجود ندارد، هنوز در مورد ماهیت هدفمند و قومی این قحطی و همچنین تشدید عمدی و ابعاد آن بحث درگیر است. اما هنگامی که پای محکوم کردن مسکو درمیان باشد، تاریخ هم به یکی از سلاح ها ی درگیری تبدیل می شود.
۱ـ دانشجویی که در ژانویه ۱۹۶۹ برای اعتراض به اشغال پراگ توسط شوروی خود را آتش زد
۲ـ Cinzia Ciuto, La destra che ha paura del 25 aprile MicroMega, 24 avril 2023
۳ـ سخنرانی در دانشگاه واشنگتن ، ۱۰ ژوئن ۱۹۶۳
۴ـ Adam J. Sacks, « Equating the Soviet Union with nazi Germany is terrible history », Jacobin, New York, 27 janvier 2023.
Benoît Bréville عضو هیئت تحریریه لوموند دیپلماتیک
***
قحطی ۱۹۳۲–۳۳ شوروی منجر به مرگ میلیونها نفر در بخش‌های دهقانی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، از جمله اکراین، قفقاز شمالی، منطقه ولگا، قزاقستان، جنوب اورال و غرب سیبری، شد. محاسبه میزان کلی تلفات به دلیل نبود اسناد کافی دشوار است، اما تلفات اکراین ۳٫۳ تا ۳٫۹ میلیون نفر و تلفات قزاقستان ۲ میلیون (۴۲٪ قزاق‌ها) برآورد می‌شود، در حالی که رابرت کانکوئست میزان کشته‌شدگان قزاقستان را ۱ میلیون نفر محاسبه کرده‌است. همچنین در نتیجه این قحطی جمعیت بزرگی از قزاق‌های عشایری به مناطق اطراف مثل چین و مغولستان کوچیدند.
در باره نقش استالین در بروز این قحطی و تشبیه آن به نسل کشی نازی ها حتی مدافعان امروزی اوکراینی ها از جمله آندره لیبیچ، پژوهشگر و استاد موسسۀ عالی مطالعات بین المللی و توسعه در ژنو در گفتگو با یورونیوز می گوید: «وقتی کلمۀ نسل کشی را می شنویم به ویژه در مورد اتفاقاتی که در دهۀ سی افتاده است، به یاد هولوکاست می افتیم. تفاوت در این است که هدف هولودومور تنها مردم اوکراین نبود و بسیاری از مردم را خارج از مرزهای این کشور نیز از جمله قزاقستان و روسیه در بر گرفت. هولوکاست یک کمپین بود و به منظور نابود کردن یک نسل صورت گرفت در حالیکه هولودومور، با وجود اینکه میلیون ها قربانی گرفت، برای ریشه کن کردن مردم اوکراین برنامه ریزی نشده بود. بلکه نتیجۀ یک سیاست وحشیانه و ضد انسانی بود که توسط استالین اجرا شد. البته تعداد قربانیان هیچ اهمیتی برای وی نداشت، ولی اولویت استالین از بین بردن اوکراینی ها نبود بلکه به دنبال اجرای برنامه خود آن هم به هر قیمتی بود. حتی اگر به بهای میلیون ها قربانی و بویژه روستاییان اوکراینی تمام شد.»
در اسناد سازمان ملل متحد که روسیه هم جزو تهیه کنندگان قطعنامه ی آن می باشد قحطی ۱۹۳۲-۱۹۳۳، معروف به هولودمور نه نسل کشی بلکه یک فاجعه ملی ثبت شده و در کنار ده ها کشور دولت روسیه هم به این قطعنامه ی سازمان ملل در این ارتباط رای داده است.
درسپتامبر سال ۲۰۰۳، رئیس جمهور اوکراین شرکت کنندگان پنجاه و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به حمایت از ابتکار اوکراین در خصوص محکومیت هولودومور سال های ۳۳-۱۹۳۲ م. در اوکراین به عنوان اقدام به نژادکشی فراخواند. با این حال پیش نویس مربوطه قطعنامه معرفی شده توسط اوکراین به تصویب نرسید. درعوض، بیانیه مشترک هیئت نمایندگی های دولت های عضو سازمان ملل متحد در خصوص هفتادمین سالگرد هولودومور سال های ۳۳-۱۹۳۲ م. در اوکراین که همانند یک سند رسمی مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتشار یافته بود، برای نخستین بار در تاریخ سازمان ملل متحد، هولودومور سال های ۳۳-۱۹۳۲ م. را به عنوان فاجعه ملی مردم اوکراین مشخص نمود و برای قربانیان هولودومور ابراز همدردی نمود و تمامی دولت های عضو، موسسه های تخصصی خود، سازمان های بین المللی و منطقه ای، سازمان های غیر دولتی، بنیادها و انجمن ها را جهت ادای احترام به کسانی که در این دوره فاجعه آمیز تاریخ جان خود را از دست دادند، فرا خواند.نویسندگان بیانیه مشترک، ۳۶ دولت عضو سازمان ملل متحد از جمله کشورهای آرژانتین، آذربایجان، بنگلادش، بلاروس، بنین، بوسنی وهرزگوین، گواتمالا، گرجستان، مصر، ایران، قزاقستان، کانادا، قطر، کویت، مقدونیه، مغولستان، نائورو، نپال، امارات متحده عربی، پاکستان، پرو، آفریقای جنوبی، جمهوری کره، جمهوری مولداوی، فدراسیون روسیه، عربستان سعودی، جمهوری عربی سوریه، ایالات متحده آمریکا، سودان، تاجیکستان، ترکمنستان، تیمورشرقی، ازبکستان، اوکراین و جامایکا بودند. این بیانیه توسط کشورهای استرالیا، اسرائیل، صربستان و مونته نگرو و تمامی ۲۵ کشور [وقت] عضو فعلی اتحادیه اروپا، مورد حمایت قرار گرفت.
واکنش روسیه به قطعنامه پارلمان اروپا درباره “هولودومور”
به گزارش رسانه ها، ۱۵ دسامبر سال ۲۰۲۲، هیئت دائمی روسیه در اتحادیه اروپا قطعنامه پارلمان اروپا درباره “هولودومور” را “جعل تاریخ” خواند.
بنا بر گزارش اسپوتنیک، به رسمیت شناختن “هولودومور” ۱۹۳۲-۱۹۳۳ توسط پارلمان اروپا به عنوان نسل کشی مردم اوکراین نشان دهنده ناآگاهی از تاریخ یا تحریف عمدی حقایق تاریخی است، بر اساس تفسیری که توسط نمایندگی دائم روسیه در اتحادیه اروپا دریافت شده است.
نمایندگان پارلمان اروپا قطعنامه ای را تصویب کردند که هولودومور را به عنوان نسل کشی مردم اوکراین به رسمیت می شناسد.
هیچ کس انکار نمی کند که در دهه ۱۹۳۰ واقعاً قحطی در بخش قابل توجهی از اتحاد جماهیر شوروی رخ داده است. قربانیان این فاجعه که دانشمندان دلایل آن را خشکسالی و جمعی سازی اجباری می نامند ، روس ها ، اوکراینی ها ، بلاروس ها ، قزاق ها و نمایندگان سایر کشورها بودند. هیئت روسیه تاکید کرد که سخن از قحطی سازماندهی شده و حتی بر مبنای ملی، فقط حماقت نیست، بلکه توهین به یاد مردگان نیز هست.
ببین تفاوت ره از کجاست تا به کجا…
نبرد استالینگراد یکی از سرسختانه ترین نبردها میان ارتش سرخ و ارتش نازیها بود. نبرد استالینگراد ، ۲۰۰ روز بدراز کشیده شد.
تجاوزکاران نازی بیش از یکصد هزار بمب بر سر مردم فرو باریدند و بیش از یک میلیون و چهارصد هزار گلوله توپ و نارنجک برعلیه شهر استفاده شد. ارتش نازی در این جنگ یک میلیون و پانصد هزار سرباز و درجه دار و افسر از دست داد، در مقابل ، ارتش سرخ ،۴۷۸۷۴۹ کشته ۶۵۰۷۸۰ نفر مجروح داشت. نبرد استالینگراد با درهم کوبیدن ستون فقرات فاشیسم که تعیین کننده پیروزی بر هیتلر بود، بعنوان یک دستآورد عظیم حماسی و بشری درتاریخ ثبت گردید. بشریت صلحدوست جهان به حماسه آفرینان استالینگراد ورهبر خردمند ارتش سرخ،استالین مدیون است .
روسیه از یک کشور فئودالی وعقب مانده به شکل ناگهانی بیک کشور مترقی و صنعتی مبدل گردید. ھمه جا کارخانجات بزرگ، تأسیسات عظیم
صنعتی برپا گردید. درکنار آن فعالیت‌هاى دامنه داری در جهت توسعۀ آموزش و پرورش و پیشرفت علوم به وجود آمد،تعاونی‌ها گسترش یافت، میلیونها واحد خانۀ جدید مدرن برای کارگران ساخته شد و کارگران و زحمتکشان شخصیت واقعی خود را باز یافتند. در زمینۀ فرھنگ و ھنر پیشرفت ھاى حیرت انگیزی صورت گرفت و خدمات عمومی، بهداشت، بیمه حوادث در شوروی از ثروتمندترین کشورھای جهان پیشی گرفت. بیکاری و ترس مهیب از آن از بین رفت و امنیت اقتصادی وسیعی به وجود آمد. ھمۀ این دستاوردھا توسط برنامۀ عظیم پنجساله که آنرا برخی‌ها جاه طلبانه و دیوانگی بزرگ،توصیف می کردند، به وجود آمد .