۲۴ کارگر معدن از ابتدای پاییز جان خود را از دست دادهاند؛ به راحتی علل مرگ کارگران معدن، «بیاحتیاطی» ذکر میشود، درحالیکه عدم رعایت دستورالعملهای ایمنی و بیمسئولیتی کارفرمایان مهمترین دلیل آن است.
براساس گزارش رسانه ای شده بتاریخ ۳ اسفند، «سختترین کار؛ کمترین مزد و کوتاهترین عمر، دنیای تاریک یک معدنکار» این سه کلیدواژه رنجنامه کارگران معدن کوهبنان کرمان است که برای «ایوب» نوشتند. ایوب مارندگانی، معدنکاری بود که ۱۱ بهمن ماه بر اثر کشیده شدن دستگاه بونکر بر بدنش جان سپرد. افزایش مرگ کارگران معدن تا امروز به معنای ادامه این رنج عظیم است.
علی عطایی، کارگر سنگ آهن خواف بود که اولین روز اسفند ماه، توسط ماشینآلات لودر درحالیکه مشغول تعمیرات بوده، زیر گرفته شده و در جا فوت میکند. این کارگر معدن اپراتور دستگاه بوده و نه راننده لودر. ماشینآلات یکی از علل شایع مرگهای دلخراش در معادن است.
کارگر معدن زغال سنگ طبس نیز هفتم بهمن ماه بر اثر گیر کردن در میان سیم بوکسل دستگاههای کشنده جان داد.
در مجموع ۲۴ کارگر از ابتدای پاییز جان خود را از دست دادهاند. معدن اگرچه برای کارگران کابوسی تمام نشدنی است اما سودی که این بخش نصیب سهامداران خصوصی و دولتی میکند، بسیار زیاد است. ارزش کل معادن ایران معادن ثروت هنگفتی است که از آن نصیب کارگران بسیار کم است.
به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت ارزش کل معادن و صنایع معدنی کشور ۲۲ میلیارد دلار است. در واقع در حال حاضر که ارزش ریالی دلار به حدود ۱۴ هزار تومان رسیده است، ارزش معادن و صنایع معدنی کشور نزدیک به ۳۰۸ هزار میلیارد تومان و چیزی حدود سه چهارم بودجه سالانه کشور در سال آینده است و البته پولساز نیز هست.
اگرچه صنایع معدنی کشور یکی از پولسازترین حوزهها در کشور است، اما جانِ کارگرانی که این ثروت عظیم را تولید میکنند، بیارزش شده است. آنها نه نسبت به سودهای کلان نهفته در این صنایع نه دستمزد چندانی دارند؛ نه لااقل شرایط ایمنی کار به درستی در معادن اجرا میشود.
۶ هزار معدن فعال در کشور وجود دارد و کارگران شاغل در این معادن به علت عدم نظارت کافی بر اجرای دستورالعملهای کلی و جزئی در هر معدن، در خطر است.
به راحتی علل مرگ کارگران معدن، «بیاحتیاطی» ذکر میشود. درحالیکه بازرسی، آموزش و مجوز کار از ماشینآلات تا شرایط داخل محیط کار با رعایت دستورالعملهای کارشناسیشده کاهش چشمگیری خواهد داشت. اما مجموعههای عظیم کارفرمایی با وجود سودهای میلیاردی حاضر نیستند، هزینه اندک ایمنی کار را بپردازند.
علی عطایی، کارگری معدن سنگان خواف در یکی از معروفترین معادن سنگ آهن کار میکرد اما حتی او نیز به سرنوشت شوم مرگ دچار شد. معادن سنگ آهن سنگان خواف در مجموع با ذخیره یک میلیارد تن، یکی از ۱۰ معدن بزرگ سنگ آهن جهان است.
به گفته مرتضیهاشمپور (مدیر مجتمع سنگ آهن سنگان)؛ ذخیره قطعی سنگ آهن در سنگان به بیش از یک میلیارد تن میرسد و معادن سنگ آهن سنگان خواف سهمی ۲۲ درصدی در طرح جامع فولاد کشور دارد.
کارگر ثروت عظیمی تولید میکند اما هیچ سهمی از آن ندارد.
فغانی (معاون اقتصادی و منابع انسانی مجتمع سنگ آهن سنگان) گفت: «میزان سود سال ۹۷ مجتمع قابل ملاحظه و براساس برنامه سال ۹۸، سودی نزدیک به ۶۰۰ میلیارد تومان برای معدن سنگان پیشبینی میشود.» برای ملموس شدن این رقم خوب است بدانید که بودجه عمرانی استان خراسان شمالی در لایحه بودجه سال ۹۸ حدود ۵۳۰ میلیارد تومان بوده است. با این مقیاس شاید متوجه شویم که چه سود هنگفتی در این معادن نهفته است اما همچنان کارگران از حداقل حق، یعنی حق زنده مانده برخودار نیستند.
