روز شنبه، پس از آنکه امانوئل ماکرون، میشل بارنیه، محافظهکار را به عنوان نخستوزیر منصوب کرد، شاهد اعتراضاتی در سراسر فرانسه بودیم. این تصمیم، ادعاهایی را که ماکرون نتیجه انتخابات ژوئیه را نادیده گرفته است، تقویت کرد، اما همچنین ائتلاف چپگرای پیروز را در وضعیت دشواری قرار داد.
ژان – لوک ملانشون تاکید می کند: «دموکراسی تنها هنر پذیرفتن پیروزی نیست، بلکه فروتنی در قبول شکست نیز هست». او این سخنان را در روز شنبه و در اولین تظاهرات از زمان نامزدی میشل بارنیه راستگرا، به عنوان نخستوزیر توسط رئیسجمهور امانوئل ماکرون، بیان کرد.
بنا به گفته فرانسه تسلیمناپذیر، حدود صد و شصت هزار نفر – و بنا به گفته مقامات، بیست و شش هزار نفر – برای بیان خشم خود از انکار دموکراسی جمع شده بودند. زمانی که سازمانهای دانشجویی و فرانسه تسلیمناپذیر هفته گذشته این تجمع را اعلام کردند، هدف از آن فشار بر رئیسجمهور برای انتخاب یک نخستوزیر چپگرا از ائتلاف جبهه ی جدید مردمی بود. این ائتلاف بیشترین تعداد نمایندگان پارلمان را پس از انتخابات زودهنگام ماکرون در ژوئن به دست آورد.
دیود برونه، معلمی که تابلویی با تصویر بارنیه هفتاد ساله در کنار جو بایدن – “این مسنترین نخستوزیر تاریخ جمهوری پنجم است” – و چند تیتر از روزنامهها در روز انتصاب او در دست داشت، گفت که این انتخاب “کاملاً مزخرف است”.
او توضیح داد: «فعلاً، [حزب] اجماع ملی مارین لوپن داور اصلی است، اگر آنها رأی عدم اعتماد به دولت بارنیه ندهند، چپ به تنهایی برای برکناری آن کافی نخواهد بود.»
او گفت: در این شرایط، سخت است یک استراتژی از پارلمان بیرون بیاید. «حداقل یک سال انتخابات جدید نخواهیم داشت، آنها خواهند توانست یک سیاست راستگرا و افراطی را با استفاده از ماده ۴۹.۳ [تصویب قوانین با حکم] اجرا کنند، بنابراین خیابان جایی است که باید اعتراض خود را ابراز کنیم.»
نتیجه انتخابات ژوئیه، فرانسه را در بلاتکلیفی ای که مرحله بعدی چه خواهد بود، قرار داده است. ائتلاف جبهه ی جدید مردمی NFP که احزاب اصلی چپگرا را در بر میگیرد، ۱۹۳ کرسی در مجمع ملی کسب کرد و به نیروی اصلی جلوتر از جناح میانه ماکرون (۱۶۶) و اجماع ملی و متحدانش (۱۴۲) تبدیل شد.
دو هفته طول کشید تا احزاب اصلی NFP (فرانسه تسلیمناپذیر، حزب سوسیالیست، سبزها و کمونیستها) بر سر یک نامزد نخستوزیری که مسئول اجرای برنامهشان باشد به توافق برسند. آنها لوچی کاستس، کارمند دولت، اقتصاددان و مدافع خدمات عمومی را انتخاب کردند. اما در اواخر اوت، ماکرون او را رد کرد.
از زمان نامزدی بارنیه در پنجشنبه گذشته، احزاب جبهه جدید مردمی عمدتاً در واکنش خود متحد به نظر میرسند. حزب سوسیالیست در بیانیهای اعلام کرد نمایندگان آن به دولت جدید رای نخواهند داد. ملانشون و چهرههای مختلف فرانسه تسلیمناپذیر گفتند این یک کودتا توسط ماکرون و انکار دموکراسی است. مارتین توندلیر، دبیر ملی سبزها، و همتای کمونیست او فابین روسل، هر دو گفتند انتصاب بارنیه برخلاف نتایج رأیگیری است و از تظاهرات حمایت کردند. با این حال، سوسیالیستها از فراخوان برای تظاهرات روز شنبه پیروی نکردند و اعلام کردند از ابزارهای پارلمانی برای مخالفت با دولت جدید استفاده خواهند کرد.
اتحاد در چپ
بسیاری از افراد پرسیدهاند آیا ائتلاف جبهه جدید مردمی NFP آیندهای دارد یا نه، با توجه به اینکه ائتلاف قبلی بین این احزاب – که چپ را پس از انتخاب مجدد ماکرون در ۲۰۲۲ متحد کرد – دوام زیادی نداشت. این بار، چپ دلیلی برای اتحاد خود مطرح کرده است: این اتحاد بر پایه یک برنامه بنا شده که به طور عمیقی مورد مذاکره قرار گرفته، جزئیات آن مشخص شده و توسط اقتصاددانان تأیید شده است. اهداف اصلی این سند شامل لغو اصلاحات غیرمحبوب بازنشستگی، افزایش حداقل دستمزد و بازگرداندن مالیات بر ثروت است.
لیزا دوباد، یک دختر هجده ساله در تظاهرات، به این ائتلاف ایمان دارد: «مثلاً در این ائتلاف، میدانیم که سبزها و سوسیالیستها در صحبت کردن و دست دادن و تیز بودن در روابط سیاسی مهارت دارند، در حالی که احزاب دیگر مانند حزب نوو آنتیکاپیتالیست (NPA) و فرانسه تسلیمناپذیر نیروی عظیم و مناسبی برای حرکتهای مبارزاتی دارند تا به بیرون بروند و بحث کنند، اطلاعرسانی کنند و گفتگو کنند. بنابراین فکر میکنم که در تلاشهای مبارزاتی ما مکمل یکدیگر هستیم.»
به نظر دوباد، این تظاهرات نمایش خشم و همچنین راهی برای یادآوری به احزاب چپگرا است که از آنها چه انتظاری میرود. او در حالی که در حال امضا جمع کردن برای درخواست استیضاح ماکرون بود، گفت: «این تظاهرات باید برای فشار بر چپ در پارلمان استفاده شود تا به اصول خود پایبند بمانند… یک نوع ناامیدی وجود دارد، ما جلیقه زردها را داشتیم، اصلاحات بازنشستگی را داشتیم، ما مؤسساتی داریم که به نظر عمومی بیاعتنا هستند و صدای ما را نمی شنود».
در حالی که همه حزب در ائتلاف چپ با رأی علیه دولت بارنیه موافق هستند، تنها فرانسه تسلیمناپذیر و بخشی از سبزها فعالانه خواستار استیضاح رئیسجمهور شدهاند. این روند نیازمند اکثریت دو سوم مجمع ملی و سنا است تا علیه رئیسجمهور رأی دهند، اگر تشخیص دهند که «نقض وظیفه به وضوح با اجرای مأموریت وی ناسازگار است.» این روند هرگز در دوران جمهوری پنجم استفاده نشده است – و فعلاً، موفقیت آن با توجه به ترکیب دو مجلس بعید به نظر میرسد.
یکی از سؤالات اصلی این است که آیا نامزدی بارنیه باعث تقویت ائتلاف چپ در یک گروه مخالف قوی خواهد شد یا تنها ناامیدی ایجاد خواهد کرد. یک روایت که از سوی میانهروها و برخی اعضای جناح راست حزب سوسیالیست مطرح میشود، این است که این حزب را مسئول نامزدی بارنیه میدانند، زیرا کاندیداتوری احتمالی برنارد کازنوو را رد کرد. کازنوو، عضو سابق حزب سوسیالیست، در ماههای آخر ریاست جمهوری فرانسوا اولاند که در سال ۲۰۱۷ به پایان رسید، نخستوزیر بود. یکی از منتقدان او، آن هیدالگو، شهردار پاریس، بود که به لیبراسیون گفت حزب او مانع از نامزدی کازنوو شد.
با این حال، بسیاری در جناح چپ، طرح نام کازنوو را تلاشی برای شکستن ائتلاف جبهه جدید مردمیNFP و سوق دادن سوسیالیستها به سمت پیوستن به یک ائتلاف میانهرو و دوری از فرانسه تسلیمناپذیر میدانستند. در مصاحبهای تلویزیونی، اولیویه فور، رئیس کنونی حزب سوسیالیست و یکی از معماران این ائتلاف، گفت: «این میل به شکستن جبه جدید مردمی وجود داشت، بدون آنکه حتی اطمینانی داشته باشیم که برنارد کازنوو در ماتینیون [دفتر نخستوزیر] خواهد بود. آیا میتوانید تصور کنید این چه معنایی دارد؟… چطور میتوانید حتی برای لحظهای فکر کنید که این تصمیم حزب سوسیالیست بود که به انتخاب رئیسجمهور انجامید؟»
این ائتلاف از زمان تشکیل آن در سال ۲۰۲۲ باعث اختلاف در حزب سوسیالیست شده و دوباره در نشست سالانه حزب در ۲۹ اوت مورد بحث قرار گرفت. از جمله شکایات مخالفان علیه استراتژی فور، عدم تطابق روشن با فرانسه تسلیمناپذیر در مسائلی مانند سیاست خارجی و لائیسیته (سکولاریسم دولتی) است. آنها همچنین به چشمانداز خود برای انتخابات ریاست جمهوری بعدی در سال ۲۰۲۷ ، با توجه به امتیاز نسبتاً خوب لیست سوسیالیستها به رهبری لیبرالتر رافائل گلوکسمان، در انتخابات ژوئن (۱۴ درصد)، در حالی که فرانسه تسلیمناپذیر تنها ۱۰ درصد کسب کرد، اشاره می کنند. کنگره حزبی که باید در سال ۲۰۲۵ برگزار شود، میتواند اختلافات زیادی ایجاد کند، زیرا برخی از نامزدهای ریاست حزب موعظه میکنند که فاصله خود را از فرانسه تسلیمناپذیر حفظ کنند – و ممکن است ائتلاف را بشکنند.
جلسه بعدی پارلمان فرانسه در اول اکتبر آغاز میشود و تا آن زمان، احزاب مختلف سعی میکنند راهبردهای خود را برای مقابله با وضعیت جدید سیاسی تنظیم کنند. با این حال، انتخاب میشل بارنیه به عنوان نخستوزیر از سوی ماکرون و موضعگیری او، احتمال تغییر توازن قدرت از دولت به پارلمان را کاهش داده است، موضوعی که معمولاً وقتی حزب حاکم اکثریت ندارد، رخ میدهد. این وضعیت برای احزاب چپگرا چالش بزرگی ایجاد کرده است.
ژاکوبن – برگردان فرهاد صفاری
فرانسه در کنار آلمان موتور اصلی راهبری اتحادیه اروپاست و اینکه چه نوع دولتی در فرانسه چرخ حکومت بدستش باشد که رادیکال نباشد مهم است حتی برای سرنوشت اروپا!همینکه اتحاد چپها مانع شد که حزب ماری لوپن فاشیستی به قدرت برسد خودش یک پیروزی به حساب میآید که ماکرون اگر احمق نبود حداقل یک دولت ائتلافی با چپها تشکیل میداد تا ببینیم در عمل چند مرده حلاجند؟این ضعف بزرگ جمهوری پرزیدنتی! نه پارلمانی فرانسه را نشان میدهد که رئیس جمهور اینهمه قدرت دارد تا سر حد دیکتاتور یا شاه مستکبر شدن که ماکرون هم از این اختیارات غلطی که در اختیار رئیس جمهور طبق قانون اساسی فرانسه گذاشته شد سواستفاده میکند، چرا که نه؟از طرف دیگر اگر رئیس جمهور چنین قدرتی نداشته باشد باز ممکنه یک حزب ناسیونالیستی با آوردن اکثریت آرا به قدرت برسد که مکافات و هزینه اش برای فرانسه بمراتب بیشتر و بدتر است.اگر اتحاد چپها دولت هم تشکیل میداد عمرش حداکثر یکسال بود چون طبق قانون رئیس جمهور مجازه بعد از یکسال مجلس را منحل کند. بازی از نو!