مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز چهارشنبه با اکثریت قاطع قطعنامهای را تصویب کرد که در آن از اسرائیل خواسته شده تا طی ۱۲ ماه به اشغال غیرقانونی سرزمینهای فلسطینی پایان دهد. این قطعنامه به عنوان یک گام تاریخی در حمایت از حقوق مردم فلسطین تلقی شده است و فلسطینیها این قطعنامه را بهعنوان یک دستاورد مهم مورد ستایش قرار دادهاند.
این قطعنامه غیرالزامآور با ۱۲۴ رأی موافق، ۱۲ رأی مخالف و ۴۳ رأی ممتنع تصویب شد. در این قطعنامه از اسرائیل خواسته شده تا «بدون تأخیر به حضور غیرقانونی خود در سرزمینهای اشغالی فلسطینی پایان دهد». همچنین از اسرائیل خواسته شده که به مردم فلسطین بابت خسارتهای ناشی از این اشغال غرامت پرداخت کند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد که مأموریت آن ترویج «احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی» است، شامل همه کشورهای مستقل جهان میشود. رأیگیری روز چهارشنبه عمق مخالفت بینالمللی با اشغال فلسطین توسط اسرائیل را نشان داد.
این قطعنامه به حمایت از نظر مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) – که بالاترین نهاد قضایی سازمان ملل است – پرداخته است. در این نظر مشورتی، دیوان تأکید کرده که حضور اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی غیرقانونی است و باید به پایان برسد.
دادگاه در ماه جولای ۲۰۲۴ حکم داد که اسرائیل از جایگاه خود بهعنوان قدرت اشغالگر سوءاستفاده کرده است و خاطرنشان کرد شهرکسازیهای اسرائیلی در کرانه باختری و قدس شرقی غیرقانونی هستند.
قطعنامه مجمع عمومی در شرایطی صادر شد که اسرائیل در حال انجام جنگی ویرانگر علیه نوار غزه است که در آن تاکنون بیش از ۴۱,۲۵۰ فلسطینی جان خود را از دست دادهاند. دیوان بینالمللی دادگستری نیز احکام مختلفی صادر کرده است که از اسرائیل میخواهد اقداماتی برای جلوگیری از نسلکشی در غزه انجام دهد و اجازه دهد کمکهای بشردوستانه کافی به این منطقه وارد شود.
آمریکا به همراه اسرائیل، جمهوری چک، مجارستان، آرژانتین و چند کشور کوچک جزیرهای اقیانوس آرام با این قطعنامه مخالفت کردند. این در حالی است که فرانسه، فنلاند و مکزیک – از متحدان آمریکا – به این قطعنامه رأی مثبت دادند. کشورهای بریتانیا، اوکراین و کانادا رأی ممتنع دادند.
گروههای حقوق بشری از جمله سازمان «عدالت و صلح برای خاورمیانه» که در کانادا فعال است، اقدام کانادا در رأی ممتنع را محکوم کردند و آن را «یک امتناع بزدلانه برای دفاع از قانون بینالمللی و آزادی فلسطین» خواندند.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، از تصویب این قطعنامه استقبال کرد و از کشورهای جهان خواست تا گامهای عملی برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل جهت اجرای این قطعنامه بردارند.
عباس در سخنانی گفت: «اجماع بینالمللی بر سر این قطعنامه، امیدهای مردم فلسطین را – که با تجاوزات و نسلکشیهای همهجانبه در غزه و کرانه باختری، از جمله قدس، روبرو هستند – برای دستیابی به آرمانهای آزادی و استقلال و تشکیل دولت فلسطینی با قدس شرقی بهعنوان پایتخت، تجدید میکند.»
این قطعنامه که توسط فلسطین به عنوان یک دولت ناظر دائمی در سازمان ملل ارائه شد، نقش دیوان بینالمللی دادگستری را نیز برجسته میکند. این دادگاه بارها اسرائیل را به عنوان قدرت اشغالگر محکوم کرده است و آخرین نظر مشورتی آن نیز تأکید دارد شهرکسازیهای اسرائیلی و اقدامات نظامی این کشور در سرزمینهای اشغالی غیرقانونی است.
تصویب این قطعنامه نمادی از تلاشهای جامعه جهانی برای پایان دادن به اشغال طولانیمدت فلسطین است. با این حال، چالشهای جدی در راه اجرای آن وجود دارد. از جمله مخالفتهای شدید اسرائیل و متحدان آن، به ویژه ایالات متحده.