رسانهها در ایران میگویند تالابهای انزلی، بامدژ، هامون، جازموریان، طشک، بختگان، گاوخونی، مهارلو، حوضسلطان، شیمبار و دریاچه نمک در مرداد ماه امسال «بهطور کامل» خشک شدند.
ایران در مجموع ۲۵ تالاب ارزشمند دارد که در سالهای پس از انقلاب بهمن ۵۷، بیشتر آنها یا به طور کامل از بین رفتهاند یا در معرض نابودی قرار دارند.
خبرگزاری حکومتی فارس در این مورد نوشته است حقابه محیط زیستی منبع جانبخشی به تالابهای ایران است، اما کمبود باران و افزایش استفاده از مایع حیات سبب شده تا این حقابه به طرز چشمگیری کاهش پیدا کنند.
با این حال برخی کارشناسان، مواردی همچون کاهش شدید عمق، ورود گسترده فاضلابها، افزایش انباشت رسوبات، تکثیر گیاه مهاجم سنبل آبی، و تالابخواری را از جمله معضلات کنونی تالابها در کشور ذکر کردهاند. همچنین و در حالی که بحران آب یکی از اصلیترین چالشهای کشور است، سیاستهای غلط چهار دهه گذشته در مدیریت آب و برنامههای زیانباری مانند سیاستهای مربوط به خودکفایی در کشاورزی به قیمت خشک شدن بسیاری از تالابها در ایران تمام شده است.
خبرگزاری تسنیم در اردیبهشت ماه سال گذشته با هشدار نسبت به عواقب خشک شدن تالابها نوشته بود: «عدم تخصیص حقابه و خشک شدن تالابها درحالی اتفاق میافتد که بر اساس قانون جامع آب، حقابه محیط زیست باید بعد از شرب و بهداشت و مقدم بر کشاورزی و صنعت و…، باشد اما در عمل خلاف این قانون اتفاق میافتد.»
مسعود باقرزاده کریمی، معاون امور تالاب ها و پارک های ملی سازمان حفاظت محیط زیست نیز ۱۲ مرداد ماه سال جاری گفته بود: «دخالت های انسانی علت اصلی خشک شدن تالاب های کشور است و خشکسالی نیز مزید بر علت است.»
از بین رفتن تالابها و بیتوجهی دولت به نقش تالابها در اکوسیستم کشور در حالی رخ میدهد که ایران به نوعی پایه گذار روز جهانی تالاب است. با امضای «کنوانسیون رامسر» در ۲ فوریه ۱۹۷۱ در شهر رامسر و به پیشنهاد دولت وقت ایران، قدیمیترین معاهده بینالمللی با موضوع حفاظت از طبیعت و تنوعزیستی تالابی و با محوریت ایران به امضا رسید.
تالابها در تولید اکسیژن، ذخیره آب، تصفیه آب، ترسیب و ذخیره کربن، تولید مواد مغذی و تثبیت خاک نقش حیاتی دارند.
انستیتو منابع جهانی در گزارشی در فروردین ماه سال جاری، ایران را از جمله ۲۵ کشوری معرفی کرد که با شدیدترین وضعیت کمآبی و تنش آبی مواجه است و آن را از عواقب «چندین دهه مدیریت ضعیف آب و استفاده ناپایدار از آب برای کشاورزی» توصیف کرده است.