در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۳، مرکز پژوهش‌های مجلس اسلامی گزارش تحقیقی آماری مبسوطی را تحت عنوان «بررسی وضعیت عدالت آموز ش عالی در ایران» منتشر کرد. این گزارش که تنها گوشه‌ای از واقعیت در اعماق جامعه را نشان می‌دهد، به مثابه اعتراف‌نامه‌ای از سوی یکی از ارگان‌های جمهوری اسلامی است که وضعیت ازهم‌پاشیده و فاجعه‌بار آموزش در کل کشور را به تصویر می‌کشد. آن چه در ادامه می‌خوانید، عین متن «چکیده» گزارش است:
«با وجود حمایت مالی دولت (در قالب شهریه رایگان و یارانه هزینه‌های جانبی خوابگاه و تغذیه و … دانشجو)، دسترسی به آموزش عالی در میان گروه‌های مختلف درآمدی، چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی، به صورت معناداری ناعادلانه است. خانوارهای دهک‌های بالاتر درآمدی با هزینه‌کرد چندین برابری در مقطع دبیرستان و پیش‌دانشگاهی، موجبات کسب رتبه‌های برتر و تصاحب بهترین صندلی‌های دانشگاه‌های دولتی را برای فرزندانشان فراهم می‌کنند.
از اینرو، طبعاً با نسبت بیشتری نیز از منابع عمومی در آموزش عالی بهره‌مند می‌شوند. به طور مشخص، محاسبات و تحلیل‌های آماری اقتصادی این پژوهش نشان داد:
۱. در خوشبینانه‌ترین حالت، حداقل ۳۰ درصد از دانشجویان در همه انواع دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و همه رشته‌ها در مقطع کاردانی و کارشناسی، از دو دهک بالای درآمدی هستند. سهم دو دهک پایین درآمدی کمتر از ۱۰ درصد و در مواردی حتی نزدیک به ۵ درصد است. این نسبت نامتقارن طبعاً با ناعدالتی در برخورداری از منابع عمومی آموزش عالی، ازجمله یارانه‌های دولت همراه است.
۲. نزدیک به ۵۵ درصد رتبه‌های کشوری زیر ۳ هزار، ۵۰ درصد تمامی رتبه‌های زیر ۱۰ هزار و ۴۴ درصد تمامی رتبه‌های زیر ۲۰ هزار کنکورهای سراسری از دو دهک بالای درآمدی هستند. درحالی که سهم دو دهک پایین درآمدی از رتبه‌های زیر ۳ هزار، ۱۰ هزار و ۲۰ هزار به ترتیب حدود ۳ درصد، ۵ درصد و ۷ درصد است. وضعیت بی‌عدالتی به طور خاص در گروه آموزشی ریاضی و تجربی بیشتر از علوم انسانی است. کسب رتبه‌های برتر به صورت نامتقارن، طبعاً دسترسی نابرابر به رشته‌های پرمتقاضی در دانشگاه‌های برتر را در میان دانشجویان خانوارهای دهک‌های مختلف
درآمدی به همراه دارد.
۳. متوسط هزینه آموزشی سالیانه خانوارها در دو دهک بالا برای هر فرزند در مقطع دبیرستان (متوسطه دوم و پیش‌دانشگاهی) بسیار بیشتر از دو دهک پایین است. درصد قابل توجهی از فرزندان دو دهک بالا به مدارس غیردولتی می‌روند و شهریه متوسط بیش از ۱۰ میلیون تومان پرداخت می‌کنند. دانش‌آموزان دو دهک پایین عمدتاً به مدارس دولتی (با هزینه آموزشی ناچیز برای خانوار) می‌روند. میزان هزینه‌کرد آموزشی بیشتر خانوارهای پردرآمد بر روی فرزندان با ثبت‌نام در مدارس غیردولتی، همچنین هزینه‌های جانبی کلاس‌های تقویتی و کتابهای کمک آموزشی، می‌تواند توضیح‌دهنده موفقیت فرزندان خانوارهای برخوردار در آزمون‌های سراسری ورود به دانشگاه باشد.
