نزدیک به یک سال است که نیروهای حزب الله و اسرائیل در منطقه ی مرزی در حال تبادل آتش هستند. غیرنظامیان دو طرف مرز به درون اسرائیل و لبنان کوچ کرده اند. حزبالله لبنان از بعد از آغاز جنگ غزه در هفتم اکتبر، به مقابله با نیروهای اسرائیل پرداخته و پایگاهها و مواضع آنها در شمال را بارها هدف موشک و پهپادهای خود قرار داده است. شهرکنشینهای اسرائیلی از ترس حملات از این مناطق گریختهاند و شهرکها به شهر ارواح تبدیل شده است. نظامیان اسرائیلی هم با حملات توپخانهای و حملات هوایی جنوب لبنان را گلوله باران کرده اند.
سال گذشته، پس از حمله غافلگیرانه حماس در ۷ اکتبر، مقامات اطلاعاتی اسرائیل اعتراف کردند که دچار غفلت شده و چشم از گروه مستقر در غزه برداشته اند. آنها سالهای گذشته عمده ی تلاشهای خود را عمدتاً بر حزبالله، دشمنی بسیار مهیبتر متمرکز کرده بودند. وقایع اخیر نشان میدهد که سطح نفوذ اسرائیل درون حزب الله واقعاً گسترده است.
به دنبال آن، در هفدهم سپتامبر هزاران پیجر مورد استفاده اعضای حزب الله به طور همزمان منفجر شدند که بر اثر آن دهها تن کشته و هزاران نفر زخمی شدند و شبکههای ارتباطی نطروهای حزب الله با این حملات مرگبار که غیرنظامیان را هم هدف گرفت، ضربه دید. روز بعد از آن هم صدها دستگاه واکیتاکی (بیسیم) با اثری مشابه منفجر شد. این حملات نشاندهنده یک تغییر بود و اسرائیل ابتکار عمل را در تشدید جنگ به دست گرفت.
دو روز بعد اسرائیل پا را فراتر گذاشت و یک ساختمان آپارتمانی در محله ضاحیه بیروت را بمباران و ویران کرد که بر اثر آن «ابراهیم عقیل» از اعضای موسس حزبالله و رئیس عملیات آن، به همراه فرماندهان نیروی نخبه رضوان کشته شدند. وزارت بهداشت لبنان از کشته شدن دستکم ۴۵ تن خبر داد. تلآویو پیش تر هم دست به ترور فرماندهان ارشد حزبالله در بیروت زده بود و در ۳۰ ژوئیه «فواد شکر» فرمانده نظامی حزبالله را ترور کرد. اسرائیل ادعا کرد که این اقدام در تلافی حمله موشکی حزب الله بود که به کشته شدن ۱۲ کودک در روستای دروزی در بلندی های جولان منجر شد. ترور عقیل اقدامی حساب شده از سوی اسرائیل برای تغییر پویایی درگیری و شروع به بالاتر بردن هزینه درگیری برای حزب الله بود.
از زمان حمله و منفجر کردن پیجرها، اسرائیل حملات هوایی شبانه را هم آغاز کرده است و در عمق لبنان بسیار بیشتر از سال گذشته حمله کرده است. افسران اسرائیلی گفتند که بیش از ۳۰۰ سایت را منهدم کردهاند. همچنین برخی از موشک های دوربرد شبه نظامیان را که هنوز مستقر نکرده اند، منهدم کرده اند. یکی از افسران این را به عنوان “مرحله از بین بردن قابلیت” و “کلیک دیگر روی شمارش تشدید جنگ” توصیف کرد.
حزب الله که پس از حملات اخیر اسرائیل همچنان در آشفتگی به سر می برد، وقت زیادی برای پاسخ دادن صرف کرد. حزبالله در اوایل صبح روز ۲۲ سپتامبر، ۱۱۵ راکت را به سمت شمال اراضی اشغالی فلسطین شلیک کرد و این یعنی بیشتر از آنچه تاکنون انجام داده بود، به داخل سرزمینهای اشغالی راکت شلیک کرد. اکثر این موشک ها توسط سامانه های دفاعی اسرائیل رهگیری شدند. تنها تعداد انگشت شماری از غیرنظامیان و افرادی که از آنجا عبور کردند زخمی شدند.
اکونومیست در ادامه نوشت: «با وجود تشدید وضعیت، این جنگ هنوز همهجانبه نیست. هیچ یک از طرفین چیزی نزدیک به قدرت آتش کامل خود را رها نکرده است. از سوی حزبالله، این به معنای شلیک گلولههای بسیار بزرگتر، از جمله موشکهای دوربرد به سمت مکانهای غیرنظامی و نظامی کلیدی در مرکز اسرائیل و انجام حملات زمینی متعدد به اسرائیل است. برای اسرائیل، این شامل یک کمپین بمباران بسیار گستردهتر علیه شبکه موشکی حزبالله، از جمله سایتهای پرتاب و بهعنوان آخرین راهحل برای نابودی زیرساختهای غیرنظامی به امید شوراندن مردم لبنان علیه حزب الله است.» بنابر نوشته اکونومیست: (بسیاری از لبنانیها از جنگ حزب الله با اسرائیل ناراضی هستند).
منابع نظامی میگویند که اسرائیل همچنین در حال برنامهریزی یک حمله زمینی است که شامل تصرف یک منطقه حائل متشکل از چند مایلی قلمرو شمال مرز اراضی اشغالی و لبنان است.
ارتش اسرائیل برای آمادگی در این زمینه، از استقرار لشکر دومی که تا حدود یک ماه پیش در غزه بود، به سمت شمال خبر داده است. اکونومیست گزارش داد، با این حال، در بازدید از نقاط مرزی طی چند روز گذشته، چنین تهاجمی قریبالوقوع به نظر نمیرسید. یگانهای رزمی در روز شنبه در پایگاههای شمال آموزش میدیدند، اما هنوز شروع به تجمع در مناطقی در کنار مرز نکرده بودند.
یکی از افسران ذخیره اسرائیل که در تدارکات شرکت داشت، گفت: «طرحهای تهاجم زمینی آماده است. اما ما هنوز با داشتن نیروهای کافی برای اجرای آنها فاصله داریم.»
زمانبندی آخرین گامهای اسرائیل، شکافها را در ردههای بالای نظامی و سیاسی آن نشان میدهد. برخی خواستار تشدید تنش بسیار سریعتر هستند و استدلال میکنند که تلآویو باید از هرج و مرج و موقعیت پیشآمده برای حزبالله در پی انفجارهای اخیر برای نابودی بخش بزرگی از تواناییهای حزبالله و تصرف قلمرو استفاده کند.
اما ژنرالهای محتاطتر، از جمله «یوآو گالانت» وزیر جنگ اسرائیل، از استراتژی فعلی و تدریجیتر حمایت میکنند و امیدوارند به حزبالله فضایی برای بازنگری در موضع خود و «عقبنشینی» بدهد. «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی وعده داده است تا ساکنان صهیونیست شمال را به شهرکها بازگرداند. او در تازهترین اظهاراتش گفت: «هدف ما واضح است، اقدامات ما گویای آن است.»
در واقع، اولویت نتانیاهو این است که به افکار عمومی داخلی که به شدت انتقاد میکنند، ثابت کند که حداقل در یک جبهه میتواند «عملکرد خوبی» داشته باشد.
در غزه، نیروهای اسرائیل بسیاری از نوار ساحلی و به همراه آن ساختار نظامی حماس را ویران کردهاند و به گفته مقامات بهداشتی در این منطقه، بیش از ۴۰۰۰۰ فلسطینی را به قتل رساندهاند اما آنها هنوز نتوانستند ۱۰۱ اسیر اسرائیلی را که هنوز در آنجا نگهداری میشوند، بازگردانند یا حماس را مجبور به پذیرش آتشبس بر اساس شرایط تلآویو کنند. نتانیاهو میخواهد تمرکز خود را به شمال معطوف کند و این دو جبهه را از هم جدا سازد.
در ۱۹ سپتامبر، حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله که از تهاجم اخیر کاملاً تکان خورده بود، در تلویزیون ظاهر شد تا برای اعضای این گروه سخنرانی کند. او مانند اکتبر سال گذشته تاکید کرد: «تا زمانی که دشمن جنگ خود را در غزه متوقف نکند، ما حملات خود را متوقف نخواهیم کرد.»
بر خلاف غزه، چارچوب آتش بس جنگ در لبنان از قبل در قالب قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل وجود دارد. این قطعنامه خروج نیروهای حزب الله را به رودخانه لیتانی، نزدیک به ۳۰ کیلومتر از مرز، ملزم می کند. رهبر حزب الله حسن نصرالله می گوید: تا زمانی که اسرائیل از غزه عقب نشینی نکند، از انجام این کار خودداری می کند.
در حال حاضر دور از دسترس است که بنیامین نتانیاهو بتواند آرامش را بازگرداند یا شهروندان اسرائیلی را قادر به بازگشت به خانه های خود در شمال کند. نخست وزیر هر چه بگوید، نه اهدافش مشخص است و نه راهبردش.