ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، با ارائه سیاستهای جدید هستهای، پیامی واضح به ایالات متحده و متحدانش ارسال کرد. وی تأکید کرد مسکو در صورت وقوع حملات گسترده از سوی اوکراین با استفاده از موشکهای غربی و با حمایت کشورهای غربی، ممکن است به سلاحهای هستهای متوسل شود.
به گزارش رویترز، بر اساس شواهد اخیر، پوتین محدوده استفاده از سلاحهای هستهای را گسترش داده است. او اعلام کرده روسیه ممکن است در پاسخ به حملهای گسترده با استفاده از هواپیماها، موشکها یا پهپادهای متجاوز، به استفاده از سلاحهای هستهای روی بیاورد. همچنین هر قدرت هستهای که از یک کشور در حال حمله به روسیه حمایت کند، به عنوان شریک آن حمله در نظر گرفته خواهد شد.
این اظهارات پوتین بهصورت مستقیم به درخواست اوکراین برای دستیابی به موشکهای دوربرد از غرب مرتبط است. اوکراین مدتهاست از کشورهای غربی میخواهد موشکهایی با برد بلندتر، مانند ATACMS آمریکا و Storm Shadow بریتانیا، را در اختیار این کشور قرار دهند. پوتین هشدار داده است چنین اقداماتی میتواند واکنش شدید مسکو را به همراه داشته باشد.
پوتین این اظهارات را درست در زمانی بیان کرده که ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، برای جلب حمایت بیشتر آمریکا در واشنگتن به سر می برد. یک تحلیل گر می گوید: پیام پوتین این بود که “همین جا متوقف شوید”.
در واکنش به این اظهارات، کییف پوتین را به “باجخواهی هستهای” متهم کرد. رئیس دفتر رئیسجمهور اوکراین اعلام کرد این یک بلوف است و نشاندهنده ضعف پوتین است. او معتقد است پوتین جرات استفاده از سلاحهای هستهای را ندارد زیرا چنین اقدامی او را بهطور کامل منزوی خواهد کرد.
در مقابل، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، اظهارات پوتین را غیرمسئولانه و بیموقع توصیف کرد. وی اظهار داشت این اولین باری نیست که پوتین تهدید “چماق هستهای” را برداشته است.
برخی تحلیلگران برخلاف مقامات اوکراین معتقدند این تهدیدات باید جدی گرفته شود.
پوتین در اظهارات اخیر خود بهطور واضحتری شرایطی را مشخص کرد که در آن روسیه ممکن است از سلاحهای هستهای استفاده کند. سخنگوی وی اعلام کرد این اظهارات بهمنظور ارسال پیامی به کشورهای غربی است که در صورت مشارکت در حملات به روسیه، پیامدهای جدی برایشان در پی خواهد داشت.
با این حال، تغییرات اعلامشده کمتر از آن چیزی بود که برخی کارشناسان تندرو خواستار آن بودند. به عنوان مثال، سرگئی کاراگانوف، یکی از این تحلیلگران، خواهان یک حمله هستهای محدود در اروپا برای مجبور کردن دشمنان روسیه به جدی گرفتن بازدارندگی هستهای این کشور شده بود.
رویترز می نویسد: تغییرات جدید، چتر هستهای روسیه را به بلاروس، یکی از نزدیکترین متحدان این کشور، گسترش میدهد و آستانه استفاده از سلاحهای هستهای را کاهش میدهد. بر اساس دکترین جدید، روسیه ممکن است در پاسخ به یک حمله متعارف که تهدیدی حیاتی برای حاکمیت این کشور به شمار رود، از سلاحهای هستهای استفاده کند.
پیش از این، دکترین هستهای روسیه تنها در شرایطی استفاده از سلاحهای هستهای را مجاز میدانست که “حیات دولت” در معرض خطر قرار گرفته باشد.
پوتین این تغییرات را در یک ویدیوی چهار دقیقهای اعلام کرد که در آن با ۹ نفر از اعضای شورای امنیت روسیه که سالانه دو بار در مورد مسائل بازدارندگی هستهای جلسه می گذرانند، صحبت میکرد.
با این حال، مخاطبان اصلی پیام پوتین در کییف، واشنگتن و لندن بودند. یوگنی مینچنکو، مشاور سیاسی روسیه، معتقد است هدف این تغییرات دکترین هستهای، ارسال پیامی به اوکراین و غرب برای جلوگیری از گسترش جنگ به داخل مرزهای روسیه است.
سرگئی مارکوف، مشاور سابق کرملین، نیز به این نکته اشاره کرد که تغییرات ایجادشده، راه را برای استفاده روسیه از سلاحهای هستهای تاکتیکی در میدان نبرد علیه اوکراین باز میکند.
ایگور کورتچنکو، تحلیلگر نظامی که بهطور مرتب در تلویزیون دولتی روسیه ظاهر میشود، اعلام کرد این تغییرات ضروری بودند زیرا غرب به هشدارهای قبلی روسیه توجهی نکرده بود. او اظهار داشت این هشدارها شامل تمرینات نظامی روسیه در تابستان بود که در آن استفاده از سلاحهای هستهای تاکتیکی تمرین شد.
ولادیمیر آواتکوف، یکی از اعضای هیئتی که در امور بینالملل به پوتین مشاوره میدهد، می گوید این تغییرات با هدف پیشگیری از تصمیمات احتمالی غرب برای تأمین موشکهای دوربرد به اوکراین انجام شده است.
دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه و رئیسجمهور سابق این کشور، نیز هشدار داد تغییر در شرایط قانونی استفاده از سلاحهای هستهای باید برای اوکراین و غرب یک هشدار جدی باشد.
نیکلای سوکوف، دیپلمات سابق روسیه، معتقد است در مسکو احساس ناامیدی قابل توجهی وجود دارد که غرب به هشدارهای هستهای روسیه بیتوجهی میکند. او افزود با وجود سه دور تمرینات نظامی روسیه برای شبیهسازی آمادگی جهت استفاده از موشکهای هستهای تاکتیکی در سال جاری، کشورهای غربی به این اقدامات توجهی نکردهاند.
سوکوف بر این باور است پوتین اکنون تصمیم گرفته است پیام خود را با قدرت بیشتری به غرب منتقل کند. وی هشدار داد صحبتهای غیرمسئولانه برخی از سیاستمداران و تحلیلگران غربی در مورد عبور از خطوط قرمز روسیه میتواند وضعیت را بهطور خطرناکی پیچیده کند.