چگونه ظهور ویروس کرونا به تعلیق و خاموشی اعتراضات جهانی منجر شد – محمدعلی داوری

سال ۱۳۹۸ سالی همراه با­­­­ اعتراضات گسترده در بیشتر نقاط دنیا شروع شده بود با شیوع ویروس کرونا به تعویق و یا بعضأ به فراموشی سپرده شد.

نگاهی اجمالی:

تصویر به جا مانده از سال ۱۳۹۸ تابلویی از صحنه های اعتراضی بود که از هنگ کنگ تا خرطوم (پایتخت سودان) در خاور میانه و بیشتر آمریکای لاتین دیده می شد. این اعتراضات در خاور میانه و در بیشتر کشور های آن به قوت بیشتری و با اهداف بزرگی رو به پیشرفت بود. وجه شباهت تمام این اعتراضات و قیام ها مبارزه با سرمایه دارى افسار گریخته در چهارچوب نئولیبرالیزم بوده است. تمامی این اعتراضات به یکباره  در بیشتر این ملل با شیوع ویروس کرونا و ایجاد گسل بین روابط اجتماعی و تجمعات برگزار شده به حالت تعویق در آمد و در بعضی موارداحتمال می رود به فراموشی سپرده شود. اما این احتمال نیز ممکن است که مشکلات ناشى از اقتصاد دوران شیوع کرونا ملتها/خلقها را وادار به قیام های گسترده تر نماید.

ایران: اعتراضات برگزار شده علیه شایک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراین در آسمان تهران و درخواست های برگزاری مراسم برای بازماندگان خانواده های این پرواز که با اعتراضات گسترده نسبت به کشته و زندانی شدن تعداد زیادی از افراد جامعه در جریان گرانی سوخت گره خورده بود تماما به حالت تعلیق در آمد.

•اعتراضاتی در جریان گرانی سوخت در ایران در آبان ماه برگزار گردید و در کمتر از دو روز بیش از ۱۵۰ شهر در سی استان را در نوردید. این اعتراضات به محض همه گیر شدن پا را از خواسته های صنفی فراتر گذاشت و تبدیل به اعتراضی براندازان گردید. نتیجه این اعتراضات کشته شدن بیش از هزار نفر که در بین آن کودکان و نوجوانان نیز قرار داشتند و زندانی شدن تعداد بیشمار دیگری بود. به دنبال این اعتراضات اجرای احکام سنگین مانند حبس های طولانی و اعدام برای معترضین، موج دیگری از اعتراضات را به همراه آورد. با شیوع کرونا اعتراضات به حالت سکون در آمده است.

• در ارتباط با انفجار عمدی پرواز مسافربری و سکوت چند روزه رژیم جمهوری اسلامی ایران موج دیگری از اعتراضات با اعتراضات گذشته همراه شد که این حرکت نیز به حالت تعلیق در آمد.

هنگ کنگ: اعتراضات هنگ کنگ  که حول سال ۱۳۹۸ و کمی قبل از آن به طور پیوسته ادامه داشت و حتی در آذر ماه با به اوج رسیدن به دانشگاه ها نیز وارد شده بود به دنبال شیوع کرونا بی نتیجه ماند و به دوره بعد از کرونا موکول گردید. مردم هنگ کنگ به عنوان منطقه ای خود مختار خواستار روشن شدن و تعیین روابط چین به عنوان کشور مادر و هنگ کنگ بودند.

• در جریان این اعتراضات که ماسک صورت به عنوان سمبل مقاومت و محافظت در برابر گاز اشک آور استفاده می شد و توسط دولت غیر قانونی اعلام شده بود بعد از شیوع کرونا به عنوان وسیله ای برای حفاظت در برابر بیماری به کار برده شد.

• سازمان دهندگان این اعتراضات همچنان به خواسته های خود برای استقلال بیشتر فشار می آورند ، اما نمی توانند به این زودی ها از حمایت اعتراض کنندگان بهره مند شوند.

شیلی: سیاست های پایدار شیلی که توسط اعتراضات اصلاح شده بود و دولت را مجبور به رفراندوم ملی کرده بود.

• رأی  در مورد تعریف کردن قانون اساسی جدید برای برطرف کردن و بهتر کردن چالش های مربوط به نابرابری ها در حال حاضر به تعویق افتاده است.

• یکی از فروشنده های خیابانی که در اعتراضات شرکت کرده بود در مصاحبه با رویترز گفت  «زنده ماندن ما در الویت بالاتری نسبت به تغییر دنیایی که در آن هستیم قرار دارد».

هند: در هند، اعتراضات علیه قوانین تبعیض آمیز نسبت به مسلمانان در هفته های منتهی به شیوع ویروس و در بالاترین سطح خود خاموش شد.

• در حال حاضر با وارد شدن کشور به تعطیلی و قرنطینه اجتماعات بزرگ نیز غیر قانونی شده است. بخشی از شهر که در آن اعتراضات طولانی مدتی انجام می گرفت در سه شنبه ۵ فروردین ماه تخلیه و به سکوت فرو رفت.

اعتراضات عراق: تظاهرات های بی وقفه در کشور عراق که در مهر ماه شروع شده بود و حتی بعد از شیوع بیماری و تعطیلی مدارس با آمدن دانش آموزان به خیابانها قدرت بیشتری نیز پیدا کرده بود با در خواست فعالین به تعویق انداخته شد.

• اعتراضات عراق بر علیه فساد دولتی و نقش جمهوری اسلامی در افزایش نفوذ احزاب فاسد تضاد های بیش از پیش و رو به بد تر شدن در جامعه که با وجود کشته شدن معترضین توسط دولت متوقف نشده بود بعد از شیوع کرونا متوقف گردید.

اخبار مربوط به اعتراضات لبنان، جنگ یمن، جنگ ترکیه و سوریه به یک باره و با شیوع ویروس کرونا و مرکزیت رسانه بر روی بیماری به حاشیه کشیده شده است.

تظاهرات های برنامه ریزی شده از الجزیره تا زیمبابوه نیز به تعویق انداخته شده اند:

• در الجزیره اعتراضات ضد  دولتی که برای ۵۶ هفته به صورت متمم ادامه دار بود در هفته گذشته منحل شد.

• سخنگوی مخالفان زیمبابوه درباره تصمیم نگه داشتن اعتراضات گفت: «این بدان معنا نیست که در مبارزه با دیکتاتوری تسلیم شده ایم. تنها منتظر برطرف شدن موضوع بیماری ویروسی کرونا هستیم».

• در پاریس در اوایل اسفند ماه، پلیس برای پراکنده کردن معترضین جلیقه زرد که مخالف ممنوعیت اجتماعات بزرگ بودند، از گاز اشک آور و نارنجک های صوتی استفاده می کرد. این اجتماعات به خودی خود در حال حاضر برگزار نمی شوند.

• فعال محیط زیست ، گرتا تونبرگ که از جوانان پیشرو در راهپیمایی های اقلیمی گذشته بود از فعالین و جوانان خواسته که برای مدتی در خانه بمانند..

• اعتراضات گسترده ای که رهبرهای ۵ گانه جهان را در سال ۱۳۹۸ به زانو در آورده بود در تمام دنیا به تعویق افتاده و به بعد از بحران کرونا موکول شده است.

• برخی دولت های استبداد طلب می توانند از این ممنوعیت ها به نفع خود استفاده می کنند.

فعالیت های انجام شده در ارتباط با سازگار سازی اعتراضات با وجود بیماری کرونا و تجارب انجام شده از آن در برخی موارد:

زنان مکزیک تاکتیکی را در ۱۹ اسفند ماه به کار بردند. برای اعتراض به خشونت علیه زنان ، “روز بدون زن” را با ماندن در خانه در تمام طول روز برگزار کردند. این نوع اعتراض می تواند ادامه داشته باشد و به شکلی دیگر خود را نشان دهد.

• مردم برزیل از بالکن ها وایوان ها و حتی پنجره ها به قابلمه و ظروفی که دارند می زنند و به نشانه اعتراض هماهنگی و ادامه فعالیت ها را نشان می دهند.

• به دنبال غیر قانونی شدن اجتماعات در اسراییل نیز آخرین حرکت اعتراضی انجام شده به سیاست های نتانیاهو نسبت به پیوستن به ائتلاف توسط یووال دسکین در فیس بوک انجام شد و از مردم خواسته شد تا در این رخداد اینترنتی شرکت کنند. نزدیک به ۶۰۰.۰۰۰ نفر در این رخداد شرکت کردند.

• در این بین مردم لبنان نیز در بعضی نقاط اعتراضات خارج از منزل را ادامه می دهند و با رعایت فاصله ایمن برای جلوگیری از انتقال ویروس و استفاده از ماسک و دستکش از فعالیت های انقلابی خود دست نکشیده اند. همچنین تجمعات مجازی و صحبت های تلفنی گروهی نیز در این کشور در ارتباط با سازماندهی اعتراضات ادامه دارد.

• اکنون با حرکت جهانی به خانه ها و درون گرایی شدن خیابان ها خالی اند. اما اعتراضات نباید ساکن و خنثی شوند.

با وجود اینکه همه با بحران عظیمی در ارتباط هستیم اما نباید از هدف انقلابی و اعتراضی خود دور بمانیم و همواره به سرعت در تلاش برای راههای جایگزین برای ادامه حرکت ها باشیم.

چاپ کن