۹ ماه می روز هفتاد و پنجمین سال پایان جنگ جهانی دوم و شکست خون آشام ترین و جنایتکارترین رژیمی است که تاریخ بشریت به خود دیده است. با فروپاشی شوروی سابق که نقش اصلی را در پیروزی بر فاشیسم داشت، واقعیت های این جنگ یا به دست فراموشی سپرده می شود و یا تحریف و وارونه می شود. به ویژه نقش عظیم اتحاد شوروی در شکست دادن ارتش نازی های آلمان نادیده گرفته می شود.
در ۹ مه ۱۹۴۵ آلمان نازی بدون قید و شرط تسلیم اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا، انگلیس و فرانسه شد. چهار سال پیش از این، در تاریخ ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱، آلمان به رهبری هیتلر با بزرگترین ارتش در تاریخ انسانی، اتحاد شوروی را مورد هجوم قرار داده بود. آلمان نازی ٨ میلیون سرباز مسلح داشت که از این تعداد، ۴.۶ میلیون سرباز برای حمله به شوروی فرستاده شده بود و بجز آن، نزدیک به یک میلیون نیروی کمکی از کشورهای هم پیمان آلمان نازی همچون ایتالیا، رومانی، مجارستان و فنلاند، و نیز تعدادی داوطلب از کشورهای اروپائی به آنها ملحق شد. ارتش فاشیسم شامل ۵.۵ میلیون سرباز میشد در حالیکه شوروی که در دهه ۱۹٣۰ بسختی تلاش کرده بود تا تولیدات کشاورزی و صنعتی را توسعه داده و نیروی دفاع را افزایش دهد تنها موفق شده بود تا ارتشی با ۵ میلیون سرباز تشکیل دهد که از این تعداد هم، قریب به ٣ میلیون در مرزهای غربی مستقر شده بودند. در مرزهای دریای آرام، اتحاد شوروی یک میلیون سرباز برای مقابله با ارتش ژاپن مستقر کرده بود و در مرز ترکیه نیز چند صدهزار سرباز در حال آماده باش بسر می بردند.
هیتلر سال ها در تدارک این جنگ و این حمله بود. هیتلر با کمک و پشتیبانی مالی از طرف سرمایه داران آلمان، شروع به سرکوب طبقه کارگر و از بین بردن کمونیست ها، سوسیال دموکرات ها و دیگر مخالفان خود نمود.
در اکتبر ۱۹٣٣ آلمان کنفرانس خلع سلاح در ژنو را ترک کرد. در مارچ ۱۹٣۵ هیتلر خدمت نظام وظیفه را عمومی اعلام کرد که برخلاف معاهده ورسای ۱۹۱۹ بود. در مارچ ۱۹٣۶ یکی دیگر از مفاد قطعنامه ورسای را زیرپا گذاشته و ارتش خود را در منطقه رودخانه رن که غیرنظامی اعلام شده بود، وارد نمود. این تحولات در برابر چشم دولت هایی نظیر فرانسه و انگلیس روی می داد که امیدوار بودند هیتلر را به جان اتحاد شوروی بیاندازند.
هیتلر با اجرای نقش آخرین سنگر علیه کمونیسم و کشتار کمونیست ها و چپ ها، توانست دولت های غربی را از سر مخالفت با خود باز دارد. ارتش آلمان نازی در برابر بی تفاوتی اروپا، روز بروز افزایش یافته و مجهزتر شد.
در اول مارچ ۱۹٣٨ آلمان نازی کشور اطریش را تصرف کرد، در ماه سپتامبر با توافق انگلیس و فرانسه، بخش آلمانی زبان چکسلواکی سابق را بخود ملحق کرد، در ماه مارچ ۱۹٣۹ تمام چکسلواکی را گرفت، در همان ماه فاشیست های هوادار فرانکو در اسپانیا به کمک آلمان نازی و ایتالیای موسولینی قدرت را در کشور بدست گرفتند. اول سپتامبر ۱۹٣۹ آلمان به لهستان حمله کرد، به کشوری که فرانسه و انگلیس به آن تضمین داده بودند که امنیت آنرا حفظ کنند ولی با حمله آلمان فقط نظاره گر باقی ماندند. اعلان رسمی جنگ از طرف فرانسه و انگلیس علیه آلمان نازی در سوم سپتامبر فقط در حرف بود هر چند در آن زمان و موقعیت می توانستند به نازیسم خاتمه بدهند، همانطور که آلفرد یودل رئیس ستاد عملیاتی ارتش در دادگاه نورنبرگ چنین اعتراف کرد “اگر ما در سال ۱۹٣۹ شکست نخوردیم فقط به آن دلیل بود که ۱۰۰ لشگر فرانسه و انگلیس در جبهه غرب، وقتی که آلمان نازی فقط با ۲۵ لشگر به طرف لهستان یورش برد، نظاره گر بودند.”
دانمارک در ماه آپریل ۱۹۴۰ تصرف شد، نروژ در ماه آوریل ـ ژوئن گرفته شد، هلند در ۱۴ ماه مه تسلیم شد. لوکزامبورگ بعد از آن و بلژیک در ۲٨ مه به تصرف ارتش آلمان درآمد.
در ۲۰ ماه مه تانک های نازی در ساحل دریای مانش مستقر شدند. یک ارتش بریتانیایی با ٣٣۰ هزار نظامی در شمال فرانسه در مقابل ارتش مجهزتر آلمان نازی از مبارزه دست کشیده با شتاب هر چه تمامتر عقب نشینی کرده و به انگلیس برگشتند (۲۷ مه تا ۴ ژوئن)، در این عقب نشینی ارتش انگلیس مقدار بیشماری اسلحه و تجهیزات نظامی از جمله ۷۰۰ تانک بجا گذاشتند. فرانسه که قدرت بزرگی در اروپا بود هدف بعدی شد. در عرض ۵ هفته فرانسه شکست خورده و در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۰ تسلیم شد.
در ماه آوریل ۱۹۴۱ آلمان نازی کشورهای یونان و یوگسلاوی (سابق) را اشغال کرد. سایر کشورهای اروپائی همچون ایتالیا، فنلاند، مجارستان و رومانی هم پیمانان آلمان هیتلری بودند و بلغارستان و سلواکی نیز به قلمرو آلمان هیتلری اضافه شدند. هیتلر در طول سه سال تقریبا همه اروپا را اشغال کرد.
در بهار ۱۹۴۱ ارتش آلمان نازی به یک ارتش شکست ناپذیر تبدیل شده بود. ارتش آلمان نازی اکنون شامل ۱٣۵ لشگر، ۲٨۵۰ تانک و ٣٨٣۴ هواپیمای جنگی در جبهه غرب بود. ارتشی که توانسته بود ارتش های فرانسه، انگلیس، بلژیک و هلند را در مدت ۵ هفته شکست بدهد، علیرغم اینکه ارتش این کشورها در مجموع ۱۴۷ لشگر داشتند.
همه این جنگ ها و پیروزی ها تدارکی بود برای گام بزرگ بعدی. آلمان هیتلری خود را برای یک جنگ بزرگ علیه اتحاد شوروی آماده میکرد. برای این آمادگی، نه تنها صنایع نیرومند آلمان که تمام صنایع اروپای اشغال شده به خدمت این هدف در آمد.
ارتش آلمان و هم پیمانانش در صبح ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ به اتحاد جماهیر شوروی حمله بردند. طبق گفته هیتلر قرار بود که در طول ٨ تا ۱۰ هفته با حمله برق آسا اتحاد شوروی سقوط کند. در طرح جنگی هیتلر پیش بینی شده بود که جنگ در آغاز ماه سپتامبر همان سال پایان پذیرد و بعد از آن شوروی را به چهار بخش بزرگ تحت تسلط آلمان تقسیم کرده و جمعیت بسیاری از آنها را به بردگی ببرند و از جمعیت باقیمانده از این چهار بخش را با کشتار و گرسنگی از بین برده و شهرهای بزرگ همچون مسکو، لنینگراد، کیف را با خاک یکسان کنند.
ارتش عظیم آلمان با ۱۵٣ لشگر که شامل ٣٣ لشگر زرهی و با ۴.۶ میلیون سرباز،۴۲۰۰۰ تانک و نارنجک انداز و ۴۰۰۰ هواپیما، و هم پیمانان نظامی با ٣۷ لشگر، ۹۰۰ هزار نظامی، ۵۲۰۰ توپ افکن و نارنجک انداز، ۲۶۰ تانک و ۱۰۰۰ هواپیمای جنگی بود حمله خود به اتحاد شوروی را آغاز نمودند.
آلمان در ابتدا توانست پیروزی های بزرگی به دست بیآورد و دشواریهای طاقت فرسائی را دامنگیر مردم، دولت و ارتش شوروی بکند و تا مسافت عمیقی در خاک شوروی پیش برود. نازی ها با بمباران وحشیانه مراکز سکونت و صنعتی، زیان بزرگی به اقتصاد اتحاد شوروی وارد آوردند، توانستند لنینگراد را در محاصره بگیرند، خود را به نزدیک مسکو و سپس ولگا برسانند و چشم به فتح قفقاز بدوزند.
اما مردم شوروی در این مرحله دشوار، به دفاع از میهن سوسیالیستی خود برخاستند. افسانه “شکست ناپذیری” ارتش آلمان را آن ها باطل کردند.
ارتش آلمان نخست در مسکو با شکستی سخت روبرو شد که برتری نظامی را بهم زده و چرخش قطعی را آغاز نهاد. این چرخش سپس در نبرد حماسه آفرین استالینگراد، که در آن ۱.۵ میلیون نفر تلفات بر آلمانی ها تحمیل شد، تکمیل شد. ارتش نازی به حالت دفاعی درآمد و ارتش شوروی ابتکار استراتژیک جنگ را بدست گرفت و تا پایان نیز آن را در دست خود نگاه داشت.
سال ۱۹۴۴ سال پیروزی قطعی ارتش شوروی بود. ارتش هیتلری از سرزمین شوروی رانده شد. رومانی، بلغارستان و مجارستان از صف متحدین آلمان هیتلری خارج شده و بخش های مهمی از لهستان، یوگسلاوی، چکسلواکی و نروژ نیز به اشغال ارتش سرخ در آمد.
سال ۱۹۴۵، سال پایان جنگ جهانی دوم است. در این سال بود که ارتش آلمان از دو سو زیر فشار قرار گرفت. ارتش سرخ زودتر از نیروهای آمریکایی و متفقینش که از غرب حمله می کردند به برلین رسید. در دوم ماه مه، برلین پایتخت آلمان فاشیستی سقوط کرد.
پس از سقوط برلین، ارتش نازی در مناطق دیگر نیز شکست خورد و بالاخره در نیمه شب هشتم ماه مه، تسلیم بلاقید و شرط آلمان هیتلری در برلین به امضاء رسید.
پیروزی بر فاشیسم به بهای نابودی ۴۵ میلیون انسان و خرابی ده ها هزار شهر و روستا و از میان رفتن ثمره هزاران سال کار و زحمت انسان ها و تخریب بی سابقه محیط انسانی و … تمام شد. در برابر یاد کشتگان این پیکار عظیم تاریخی سر فرود می آوریم و خاطره دلاوری ها و جانبازیهای مبارزان ضد فاشیست و از جمله سربازان ارتش سرخ شوروی – که بار اصلی در این پیروزی را بر دوش داشتند – گرامی می داریم!
- این مقاله با استفاده از منابع اینترنتی تهیه شده است
کاش اشاره ای به پیمان استالین و هیتلر در ۲۳ آگوست ۱۹۳۹ یعنی قبل از آغاز حمله به لهستان هم میشد.🤔🤔🤔
آقا جان کلهر، در باره ی جنگ جهانی دوم، هزاران بلکه میلیونها کتاب ، مقاله ، تحقیق ، فیلم مستند،عکس ،مدرک و سند وجود دارد که همه در یک نوشته ی کوتاه امکان پذیر نیست. البته لازم ست که برویم و تمام جزئیات نه فقط جنگ دوم بلکه وقایع مهم را بیاموزیم و عبرت بگیریم تا نسبت به «معا مله » و قرار داد های سیاسی نظامی دید پیدا کنیم.
نکته ای که در مورد پیمان استالین و هیتلر نوشتید تاثیر چندانی در کل آن جنگ وحشتناک نداشت ولی با اجازه نگارنده می خواهد به نکته ای از این نوشته اشاره کند که بسیار بسیار مهم ست .
شما هم خواندید که : « در همان ماه فاشیست های هوادار فرانکو در اسپانیا به کمک آلمان نازی و ایتالیای موسولینی قدرت را در کشور بدست گرفتند.» یایان نقل قول
منظور ماه مارس ۱۹۳۹ می باشد.. فرانکو که در مراکش فرمانده ارتش مستعمره اسپانیا بود . فرانکو برای اینکه بتواند در جنگ داخلی اسپانیا که بین جمهوریخواهان ، سوسیالیست ها ، کمونیست ها و شاه دوستان و کلیسا سالها در جریان بود . علیه جهوریخواهان و چپ ها از ارتش استعماری تحت فرماندهی خود استفاده کند . دست بدامن هیتلر و موسولینی شد تا آنها با هواپیماهای خود قوای مورد نظر فرانکو را از فراز مدیترانه به داخل اسپانیا منتقل کنند.
همین باعث برتری فرانکوی فاشیست نسبت به سایر نیروهای درگیر گردید و در حالیکه بین سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ جنگ جهانی جان میلیونها نفر را در اروپا ُ آسیا و آفریقا گرفت که منجر به اعدام موسولینی و خودکشی هیتلر گردید.
فرانکو توانست پایه های حکومت فاشیستی خود را با کمک هیتلر و موسولینی محکم کند.
حکومت فاشیستی اسپانیا هروز بیش از پیش هارتر و مرگ بار تر گردید تو گوئی که اصلا در پشت گوش اسپانیا و در سراسر اروپا و جهان اتفاقی نیفتاده ست.
برای یادآوری بدنیست گفته شود که آیزنهاور رئیس جمهور بعداز جنگ دوم آمریکا ،در ۲۱ دسامبر ۱۹۵۹ به کشور اسپانیا سفر
کرد تا مراتب پشتیبانی خود را از حکومت فاشیستی آسپانیا اعلام کند حکومتی که ۲۰۰ هزار نفر را کشته بود و هنوز قبر های دسته جمعی در آنجا کشف میشود . حکومت فرانکو تا سال ۱۹۷۵ بعداز مرگ فرانکو با حمایت غرب ادامه داشت.
در ضمن آیزنهاور قبل ازاینکه به دیدن فرانکو رود در ۱۴ دسامبر به دیدن شاه ایران و حمایت از حکومت کودتا در ایران شتافت که خیابان آزادی قبلا به نام او ثبت شده بود. البته دخالت «بشر دوستانه » غرب هنوز در سراسر جهان ادامه دارد.
نوشتار قصد باز خوانی وقایع گذشته را داشته است
اما با یک گرایش جانب دارانه، آن تقابل با فاشیست را بگونه ای در ارتش سرخ نشان داده است و سایر نبرد کنندگان با فاشیست را نادیده گرفته است و یا بسیار کمرنگ نشان داده است؛
این روش بکار رفته در نوشتار، بازخوانی را به پرسش می گیرد
هنر خوب خواندن و خوب گوش کردن !
ابتدا از گرد اوری این اطلاعات مفید توسط دوستان اخبار روز سپاس گزاری می کنم.
نگارنده هم با نویسنده ی این مطلب نهایت همدلی را دارد.
«در برابر یاد کشتگان این پیکار عظیم تاریخی سر فرود می آوریم و خاطره دلاوری ها و جانبازیهای مبارزان ضد فاشیست و از جمله سربازان ارتش سرخ شوروی – که بار اصلی در این پیروزی را بر دوش داشتند – گرامی می داریم! »