در استقبال از قطع جنگ، رفع اشغال و حصول توافق!
پس از شش هفته جنگ میان دو دولت آذربایجان و ارمنستان و پیشروی‌های نظامی آذربایجان به منظور باز پس گیری بخشی از اراضی اشغالی، سرانجام این درگیری خونین با صدور بیانیه مورد توافق روسای دو کشور که به میانجیگری روسیه حاصل شد، پایان یافت. با آنکه سه توافق ناظر بر اتش بس پیشین طی همین دوره کوتاه از سوی طرفین نقض شده است، این یکی اما در گره خوردگی با توافقات و تعهدات مضمونی و وساطت و حضور مستقیم روسیه در نظارت بر آن، اطمینان به پایان جنگ را جدی‌تر از هر وقت دیگر کرده است.
به موجب این بیانیه دولت ارمنستان متعهد شده همه قوای نظامی خود را تا اول دسامبر امسال از اراضی آذربایجان بیرون بکشد؛ کریدوری میان قره باغ و جمهوری ارمنستان و نیز میان غرب جمهوری آذربایجان و بخش دیگر جمهوری- یعنی جمهوری خودمختار نخجوان – گشوده شود؛ مهاجرت و بازگشت اهالی به سرزمین های خود تحت نظارت کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان آغاز گردد، نظامیان روسیه موقتا به عنوان پاسدار صلح در مناطق تماس میان دو کشور و در کریدورهای لاچین و نخجوان استقرار یابند و نیز موارد دیگری که با تضمین آتش بس بتواند عملیات نظامی را از تداوم باز داشته و از نفس اندازد.
حزب چپ ایران (فدائیان خلق) از قطع جنگ، آزادی بخش‌هایی از مناطق اشغالی متعلق به آذربایجان و تعهد ارمنستان به بازپس دادن بقیه نقاط اشغالی خرسند است و امید دارد که توافقات حاصله، زمینه صلح پایدار و حل و فصل هر مورد مناقشه میان طرفین را بگونه دمکراتیک و عادلانه فراهم آورد. ما از تحقق آنچه که در نخستین روزهای آغاز جنگ میان دو کشور، با انتشار اعلامیه ای بر آنها تاکید کرده بودیم دلشادیم: «ما خواهان پایان یافتن هرچه فوری این درگیری نظامی و اعلام آتش بس و برگشت طرفین بر سر میز مذاکره هستیم. مذاکراتی که پایبندی دولت ارمنستان به میثاق‌های شناخته شده بین المللی، اجرای مفاد قطعنامه‌های سازمان ملل متحد، دست شستن از اشغالگری و احترام به حق حاکمیت ملی جمهوری آذربایجان را لازم الاجرا کند». خوشبختانه این آرزوی ما محقق شد.
اکنون انتظار می‌رود جنگ میان دو کشور بعد از سه دهه تشنج و درگیری پایان یابد، زمینه بازگشت قریب به یک میلیون آواره به خانه و کاشانه‌شان فراهم آید و روند عادی سازی روابط میان دو کشور آغاز شود. جنگی که پیامد آن در همین درگیری‌های اخیر پنج هزار کشته و زخمی و فرارهای دستجمعی هزاران انسان دیگر از خانه و کاشانه خود بود. تشنج و تنشی ربع قرنه، که باعث مرگ، زخمی و معلول شدن هزاران نفر و آوارگی رقمی فراتر از یک میلیون انسان شد و این ناحیه حساس ژئو پلتیک و ژئو اکونومیک را بر اثر فزونخواهی‌های ناسیونالیستی و تیز کردن مناقشات دیرینه، بدل به جایی برای زورآزمایی قدرتهای جهانی و منطقه‌ای و جولانگه آنها کرد. نتیجه این فاجعه چیزی جز بلعیده شدن منابع دو کشور به قیمت تنگناهای اقتصادی و تشدید فقر تهیدستان دو ملت نبود.
ما برآنیم که قطع جنگ و التزام ارمنستان به تخلیه سرزمین‌های اشغالی آذربایجان، مردم دو کشور و کشورهای همجوار را در عین حال از خطر تبدیل منطقه به کانون مداخلات و زورآزمایی‌های بیشتر قدرتهای خارجی و تشنجات مداوم رهانیده و می‌تواند و ضرورت دارد که راه دوستی و همکاری‌های سازنده و سودمند میان دو ملت آذربایجانی و ارمنی را بگشاید. اگرچه بر پایه تجارب تلخ تاکنونی و وجود نیروهای افراطی در دو طرف، ما هنوز هم به قطع این جنگ با امیدی توام با نگرانی می‌نگریم. زیرا در هر دو سوی منازعه جریان‌های افراطی وجود دارند که در طرف ارمنستان دولت مستقر را به تسلیم طلبی متهم می‌کنند و در طرف آذربایجان با سازش کار نامیدن قدرت حاکم آن را به چالش می‌کشند. این دو نیروی فشار، علیه منافع آنی و دراز مدت هر دو ملت هستند و امید که غوغاسالاری آنان به جایی نرسد.
صلح و همزیستی، نیاز مردمان آذربایجان و ارمنستان است؛ رخدادی مثبت و الهام بخش در قفقاز جنوبی و خبری خوش برای کشور ما که زیر ترکش‌های این تخاصم پرمخاطره بود. ما با استقبال از صلح ناظر بر تحقق دوستی دو ملت آذربایجانی و ارمنی که بیش از همه به سود زحمتکشان هر دو کشور است، بقای این صلح را در منتفی شدن هرگونه دخالت دیگران آرزومندیم. برای هر دو ملت همجوار ارمنی و آذربایجانی خواستار زندگی بهتر در پرتو صلح و دوستی هستیم، ایران را در صلح و زندگی مسالمت آمیز دور از درگیری‌های ناسیونالیستی می‌خواهیم و بر باور خود برای تداوم مناسبات و دوستی‌های تاریخی درازنا میان آذربایجانی‌ها و ارمنی‌های کشورمان تاکید داریم.
هیئت سیاسی حزب چپ ایران(فدائیان خلق)
٢٣ آبان ماه برابر با ١٣ نوامبر ٢٠٢٠
