چنین مینماید که تعریف و توصیف نظام اقتصادی و ماهیت حکومت چین میان متفکران و پژوهشگران و روشنفکران همچنان محل اختلاف نظر و اظهارات متنوع است. عبارتهایی از قبیل سوسیالیسم بازار، سمتگیری سوسیالیستی، سرمایهداری دولتی و غیره مکرر به کار میروند. گاه گفته میشود که بر حسب ضرورت، هدف حزب حاکم این بود که ابتدا نیروهای مولده ( صنعت و تولید و … ) را رشد دهند و بعد به اجرای سوسیالیسم بپردازند. اغلب نیز برمبنای کلیشهها یا مواضع عقیدتی و نه سنجشی و شاخصی، یا به دلیل تقابل چین و آمریکا اظهار نظر میشود.
اغلب این ادعاها و اظهار نظرها، چه در دفاع و توجیه عملکرد داخلی و جهانی چین و چه در انتقاد از سیاستهای اقتصادی و اجتماعی آن، بدون اطلاع از شاخصهای نوین ارزیابی حکمرانی و مدیریت سرزمین، توسعۀ پایدار، زندگی کارگران و دهقانان و سایر اقشار، نقش چین در تجارت غیرقانونی حیات وحش و واردات چوب جنگلهای بارانی و تخریب منابع طبیعی، صید غیرقانونی آبزیان اقیانوسها، میزان نابرابری، عملکرد شرکتهای خارجی در چین، اجرای پروژههای عمرانی در کشورهای در حال توسعه بدون انجام ارزیابی زیست محیطی پروژهها و با بند و بست با حاکمان، بیکار شدن و در به دری شاغلان و تخریب تولید داخلی دیگر کشورها، بدون توجه به ممنوعیت و محدودیت فعالیتهای مدنی و صنفی در داخل و خارج و غیره، مطرح و ابراز میشوند.
آنچه که به این آشفتگی فکری و دیدگاهی دامن میزند درک ناقص و ناپویا از همان کلیات و تعریف معمول و مرسوم از سوسیالیسم است. اگر هم با نابرابری در جایی مواجه شوند به نحوی در صدد توجیه آن برمیآیند و آمارهای رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی و افزایش درآمد مردم و غیره را به میان میکشند. اما دقت نمیکنند که به چه بهایی و به چه روشهایی این رشد به دست آمده است؛ مثلاً چند درصد برق چین از نیروگاههای زغال سنگی تامین میشود. به وضعیت آلودگی منابع آب و رودخانهها، ظرفیت اکولوژیک سرزمین، مصرفگرایی، فرهنگ و اخلاق عمومی و میزان مطالعه، سبک زندگی، مقدار انتشار گازهای گلخانهای، سدسازی و در نتیجه بیآبی در کشورهای پائیندست، ساخت نیروگاههای زغال سنگی در دیگر کشورها، مواضع سیاسی، و غیره بیتوجه اند.
در پژوهش حاضر که در ۹ فصل ارائه میشود سعی شده است، بدون موضعگیریهای سیاسی، شعاری، و سطحی متداول و مناقشهبرانگیز، مجموعهای از فاکتها و آمار و ارقام مرتبط با چین و گاه جهانی از منابع گوناگون تهیه شود و در اختیار علاقهمندان و حقیقتپژوهان قرار گیرد. داوری و تحلیل را به خوانندگان وانهادهام.
برای اطمینان از درستی آمار و رفع شائبه، گاه برخی اطلاعات همگون از چند منبع نقل شده اند.