سیدمحمد بطحایی، وزیر اسبق آموزش‌و‌پرورش در چهارمین نشست از کارگاه تعاملی سیاست‌گذاری کودکان و نوجوانان با موضوع «نقد و بررسی نظام آموزشی کنکور‌محور» که به‌صورت مجازی برگزار شد، با بیان اینکه کنکور که روزی بنا به ضرورت‌هایی در دهه ۴۰ شروع شد، در سال‌های اخیر آثار و تبعات شدیدی را بر کودکان و نوجوانان ما برجای گذاشته است، گفت: «یک علت به ذات کنکور و روشی که برای سنجش و پذیرش دانشجویان داریم و علت دیگر به آثار و تبعات این روش برای سنجش و پذیرش برمی‌گردد».
وزیر اسبق آموزش‌و‌پرورش با بیان اینکه آثار و تبعات کنکور در دو دهه اخیر بسیار شدیدتر از قبل خود شده است و اصل و اساس بروز چنین اتفاق ناگواری، نخبه‌پروری است، گفت: متأسفانه دستگاه‌های حاکمیتی به‌ویژه آموزش‌و‌پرورش در بروز این اتفاق تقصیر زیادی دارند، امروز با تنوع فراوانی از مدارس مختلف روبه‌روییم. هیچ کشوری را نمی‌توانید پیدا کنید که مانند آموزش‌و‌پرورش این‌گونه بچه‌ها را طبقه‌بندی کند. بطحایی ادامه داد: دانش‌آموزان در مدارس مختلفی همچون نمونه‌دولتی، تیزهوشان، شاهد، غیردولتی و… درس می‌خوانند. این جدا‌کردن بچه‌ها و دسته‌دسته‌کردن آنها از مهم‌ترین ایرادات و نقایض نظام آموزش‌و‌پرورش ماست و با دست خودمان خانواده‌ها را به این سمت سوق می‌دهیم که فرزندتان نخبه است و باید از بچه‌های عادی فاصله بگیرد و برود در کلاس ایزوله‌ای با افرادی مانند خودش درس بخواند. هیچ آموزه تربیتی و اسلامی این را تأیید نمی‌کند و این نخبه‌پروری در ایجاد طبقات اجتماعی و اقتصادی هم مؤثر بوده است.
او با بیان اینکه وقتی تنها راه آینده بچه‌ها را جلویشان می‌گذاریم و می‌گوییم فقط می‌توانی آینده خود را در این رشته‌ها تضمین کنی، معلوم است که میلیون‌ها نفر رقابت می‌کنند برای اینکه از فیلتر کنکور بگذرند و وارد فلان رشته شوند، اظهار کرد: در سال‌های گذشته در بولتن‌های محرمانه اخباری از خودکشی ده‌ها نفر از داوطلبان کنکور داشتیم که به علت شکست، سرکوب و تحقیر در خانواده این کار را انجام داده بودند. برخی داوطلبان واقعا آینده دردناکی را از حیث ویژگی‌های روان‌شناختی باید به خاطر شکستی که در کنکور خورده‌اند، متحمل شوند. وزیر اسبق آموزش‌و‌پرورش تأکید کرد که تا عوامل ایجاد‌کننده را برطرف نکنیم، حتما مشکل ادامه خواهد داشت و افزود: باید تنوع را کم کنیم. در دوره وزارت بنده اقداماتی انجام شد؛ به‌عنوان مثال بساط آزمون‌ها را در دوره ابتدایی جمع کردیم.
بطحایی در پاسخ به ایسنا درباره مقاومت‌های درون‌سیستمی آموزش‌و‌پرورش برای برچیده‌شدن کنکور و طرح پیشنهادهایی مبنی‌بر افزایش سهم سوابق تحصیلی با نهایی‌شدن امتحانات سه سال آخر دوره متوسطه و تبعات آن گفت: برای اینکه یک مسئله پیچیده و مزمن را حل کنیم، باید توجه داشته باشیم که عوامل تأثیرگذار در کنکور فقط به آموزش‌و‌پرورش برنمی‌گردد و عوامل متعددی در ادامه این کار تأثیرگذار است. او افزود: کنکور یک پدیده پیچیده و مزمن است و برای حل آن یکی از استراتژی‌ها و روش‌ها این است که آن را بشکنیم و خرد کنیم تا مسئله راحت‌تر حل شود. اکنون در حدود ۹۰ درصد رشته‌محل‌ها می‌توانیم بدون فرایند کنکور دانشجو سنجش و پذیرش کنیم. اگر بنا باشد کنکور سه‌ساعته را تبدیل کنیم به امتحان نهایی در سه پایه و بگوییم هر سه پایه امتحان نهایی بدهند، به نوعی کنکور را به سه پایه تسری داده‌ایم، اما واقعا در ۹۰ درصد رشته‌ها نیازی به کنکور نداریم. هرچند هیئت علمی دانشگاه‌ها ترجیحشان این است که کنکور وجود داشته باشد و از‌طریق آن دانشجو بپذیرند؛ حتی اگر صندلی خالی داشته باشیم.
وزیر اسبق آموزش‌و‌پرورش با تأکید بر اینکه گام اول این است که آن ۹۰ درصد را جدا کنیم، گفت: بله می‌پذیریم که فعلا برای پذیرش در رشته‌های پزشکی و مهندسی در دانشگاه‌های برتر راهی جز کنکور نیست، اما برای مابقی نیازی نیست بچه‌ها را به صف کنکور بیاوریم. اکنون انتقاد به آموزش‌و‌پرورش این است که آنچه در مدرسه به بچه‌ها می‌آموزید و نمره می‌دهید، یعنی همان پیشینه تحصیلی بچه‌ها، معتبر نیست و معلوم نیست معلمی که نمره داده، چگونه داده و حتی در بسیار مواقع معدل ۱۹ به بالا است و قدرت تمییز و تشخیص نمرات پایین است. بطحایی تصریح کرد: البته بحث ارفاق و اینها را در نمره‌دادن‌ها نفی نمی‌کنم اما بحثم این است که دانش‌آموزانی که آمادگی نشستن روی صندلی بعضی رشته‌ها را دارند، می‌توانند با پیشینه تحصیلی گزینش شوند. باید از همان مسیری که وارد کنکور شدیم، از همان مسیر خارج شویم. ما مسئله‌مان را باید بشکنیم. روش کنکور را باید تصحیح کنیم و برای کنکور فقط سراغ آن ۱۰ تا ۲۰ درصد اول برویم.
خبرها، گزارش ها و ویدئوهای بیشتر را در تلگرام اخبار روز ببیند
1378 -1401 (2000 – 2023) * کپی رايت