برای رهبری که در کشورخود مورد انتقاد می باشد، یافتن یک دشمن داخلی بهترین راه حل است، چرا که او می تواند به رقبای سیاسی خود انگ شورشی ، آشوبگر و عامل خارجی بزند. البته لازم است یک دشمن خارجی نیز نشانه گرفته شود، چرا که تظاهر به واکنش نشان دادن در برابر تهدیدهای او نیز می تواند مفید واقع شود : به این ترتیب با ظاهر شدن به عنوان ضامن منافع برتر ملت، به عرش اعلا صعود می کند. غربی‌ها بر مبنای همین حکم است که توضیح می دهند به چه دلیل آقای ولادیمیر پوتین سرکوب مخالفان خود را تشدید کرده و در پرونده اوکراین از ایالات متحده ضمانت‌های امنیتی ای را در خواست کرده است که به خوبی می‌داند برآورده نخواهد شد. اما به واقع آن رئیس‌جمهوری که ، دست کم به اندازه همتای روسی‌اش، به یک رویارویی نظامی برای جلوگیری از عدم محبوبیت خود احتیاج دارد، آقای جوزف بایدن است…
مطبوعات آمریکایی، که تحلیل‌هایشان بلافاصله توسط رسانه‌های فرانسوی تکرار می‌شود، توضیح می‌دهند که «اوکراین دموکراتیک یک خطر استراتژیک برای دولت سرکوبگری است که آقای پوتین در راس آن قرار دارد. چرا که می تواند نیروهای طرفدار دموکراسی در روسیه را تشویق کند (۱)». اما چه کسی می تواند باور کند که نسیم آزادی ای که از کشوری به فقیری و فساد اوکراین بوزد قادر باشد که کرملین را به وحشت اندازد، به ویژه وقتی بدانیم که دو رهبر اصلی اپوزیسیون آن تحت پیگرد برای پرونده جزایی هستند ؟ در ضمن به یاد داشته باشیم که ، تعهد کیف به آزادی های مدنی نیست که باعث حمایت نظامی ترکیه از این کشورگشته است.
اما نه جملات پر طمطراق در مورد دموکراسی در خطر، نه تقویت نیروی نظامی ونه بودجه های سنگین برای پنتاگون (۲)، مانع از درگیری جمهوری خواهان و دموکرات های نمی شود که حال و هوای شورش یا جنگ داخلی پیدا کرده است. آش به حدی شور است که وال استریت ژورنال توصیه می کند: «برای دفاع از صلح در خارج از کشور، پرزیدنت بایدن باید کمی صلح در داخل برقرار کند» و ادامه می دهد «مقاومت در برابر روسیه سناتورهای مترقی و محافظه کار را متحد می سازد» (۳). به طور خلاصه، درگیری با مسکو تا حدودی اوج گیری نفرت سیاسی در آمریکا را التیام می بخشد… ریاست جمهوری نابسامان دونالد ترامپ، دو استیضاح وی در مقابل کنگره، اراجیف در باره «روسیه گیت»، حمله به کنگره، اتهامات تقلب در انتخابات یا دستکاری در آرا، موقعیت واشنگتن را برای دادن درس دموکراسی به کل جهان تضعیف کرده است. فرانسیس فوکویاما با اعتراف به اینکه پیشگویی های او درباره «پایان تاریخ» رد شده است، «دو عامل کلیدی [که در آن زمان] دست کم گرفته بود» را مطرح می کند. یکی از آنها همانا «امکان تجزیه سیاسی دموکراسی های پیشرفته» می باشد (۴). فوکویاما نگران است، چرا که به زعم او اختلافات داخلی ایالات متحده قدرت بازدارندگی غرب را تضعیف می کند.
حال، چند ماه پس از افتضاح کشورهای غربی در افغانستان، بدون آن که با اروپایی‌ها در مورد نتیجه این ماجراجویی رایزنی کرده باشد، و به دنبال توهین آمریکا در اقیانوس آرام به فرانسه ، واشنگتن می‌تواند از بحران اوکراین برای گرد هم آوردن مجدد متحدانش و همراه کردن قاره کهن با خود، استفاده کند.
***
۱- The Wall Street Journal, New York, 21 janvier 2022.
۲- در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱، سنا با ۸۸ رای موافق در مقابل ۱۱ رای مخالف به بودجه نظامی ۷۶۸ میلیارد دلاری رای داد که ۲۵ میلیارد دلار بیشتر از درخواست پنتاگون بود.
۳- Walter Russell Mead, « How to halt Putin’s Ukraine push », The Wall Street Journal, 18 janvier 2022.
۴- Francis Fukuyama, The New York Times, 9 janvier 2022.
Serge HALIMI دبیر هیئت تحریریه لوموند دیپلوما تیک
