اسرائیل روز دوشنبه میزبان وزرای خارجه چهار کشور عرب و ایالات متحده بود تا موقعیت خود را در خاورمیانه در حال تغییر تقویت کند.
اسرائیل دیپلمات های ارشد مصر و سه کشور عربی – امارات متحده عربی، بحرین و مراکش – که توافق نامه ابراهیم را برای عادی سازی روابط با اسرائیل در زمان ترامپ ترامپ امضا کردند، دور هم گرد آورد.
اما دست دادن ها و عکس های گروهی تحت الشعاع یک حمله مرگبار در مرکز اسرائیل، نگرانی در مورد احیای احتمالی توافق هسته ای ایران و درگیری شدید اسرائیل با فلسطینی ها قرار گرفت. فلسطینی ها این کنفرانس را محکوم کردند.
شرکت کنندگان در این کنفرانس در نشستی در استراحتگاهی در جنوب صحرای نقب اسرائیل، متعهد شدند که همکاری‌های خود را در زمینه انرژی، زیست‌محیط و امنیت گسترش دهند و تلاش کنند دیگران را به این توافق‌نامه‌ها وارد کنند.
بلینکن گفت: «چند سال پیش تصور این گردهمایی غیرممکن بود. ایالات متحده از روندی که منطقه و فراتر از آن را متحول می کند، قویاً حمایت کرده و خواهد کرد.»
هنگامی که وزرا در اواخر روز یکشنبه گرد هم آمدند، تیراندازی مرگباری که گروه افراطی داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت، باعث کشته شدن دو افسر پلیس جوان در مرکز اسرائیل شد.
شرکت کنندگان در این گردهمایی بارها نسبت به رفتار نظامی ایران در سراسر منطقه و احتمال تمدید توافق هسته ای بین المللی ابراز تردید کردند.
اردن، متحد نزدیک ایالات متحده که قویاً از تشکیل دولت فلسطین حمایت می کند، از شرکت در این نشست خودداری کرد. به جای آن ملک عبدالله دوم برای همبستگی با فلسطینی ها از کرانه باختری اشغال شده توسط اسرائیل بازدید کرد.
آسوشیتدپرس نوشت این دیدار و غیبت اردن در نشست وزرا، یادآور این بود که موضوع فلسطین از دستور کار منطقه کنار نرفته است.
پادشاه اردن در دیدار با محمود عباس، رئیس جمهور فلسطین که از او استقبال کرد، گفت: منطقه بدون راه حل عادلانه و جامع برای مسئله فلسطین نمی تواند از امنیت و ثبات برخوردار باشد. هیچ یک از رهبران به نشستی که به میزبانی اسرائیل برگزار شد، اشاره ای نکردند.
محمد شتیه، نخست وزیر فلسطین در توئیتی نوشت: «جلسات عادی سازی اعراب» که به اشغال نظامی سرزمین های فلسطینی توسط اسرائیل پایان نمی دهد، «تنها یک توهم، یک سراب و یک پاداش مجانی برای اسرائیل است».
یایر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل اما گفت که این گروه در حال «تاریخ سازی» است زیرا این گردهمایی به یک رویداد سالانه تبدیل خواهد شد. وی گفت که کشورها در حال ایجاد مشارکتی مبتنی بر فناوری، تساهل مذهبی، همکاری امنیتی و اطلاعاتی هستند.
او گفت: «این معماری جدید، توانایی‌های مشترکی که ما در حال ساختن آن هستیم، دشمنان مشترک ما، قبل از هر همه، ایران و گروه‌های نیابتی آن را مرعوب می‌کند.» وی افزود :آنها مطمئناً چیزی برای ترسیدن دارند. چیزی که آنها را متوقف می کند تردید یا مصالحه نیست، بلکه عزم و قدرت است.»
وزرای عرب شرکت کننده در کنفرانس تیراندازی مرگبار یکشنبه شب در شهر حضره را محکوم کردند – اما مکرراً گفتند که رسیدگی به درگیری صد ساله خاورمیانه ضروری است.
سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر گفت: «ما اهمیت روند صلح اسرائیل و فلسطین، اهمیت حفظ اعتبار و دوام راه حل دو دولتی را برجسته کرده ایم. “این یک موضوع مهم است.”
دولت بایدن از اسرائیل و فلسطینی ها خواسته است تا اقداماتی را برای کاهش تنش ها و ایجاد شرایط برای از سرگیری مذاکرات صلح انجام دهند. اما روشن کرده است که هیچ برنامه ای فوری برای تحت فشار قرار دادن طرف ها برای تجدید مذاکرات ندارد. آخرین گفتگوهای جدی و اساسی بیش از یک دهه پیش شکست خورد.
نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، گفته است که مخالف تشکیل کشور فلسطین است و قصدی برای از سرگیری مذاکرات صلح ندارد. در عوض، او خواستار اقداماتی برای بهبود شرایط اقتصادی برای فلسطینی‌ها شده است تا به کاهش تنش‌ها کمک کند.
موضوع ایران از موضاعت اساسی این گردهمایی بود. هم اسرائیل و هم متحدانش در خلیج فارس معتقدند که رهایی از تحریم های اقتصادی به ایران این امکان را می دهد که حمایت خود از گروه های شبه نظامی در عراق، سوریه، لبنان، یمن و سرزمین های فلسطینی را افزایش دهد.
عبداللطیف الزیانی، وزیر امور خارجه بحرین، گفت که نیاز به همکاری در برابر حملات گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران و مسئله هسته‌ای حل‌نشده آن، «فوری‌تر» شده است.
وی گفت: «ما باید اصولی را که در پشت توافقنامه ها قرار دارد، به ویژه اصول گفتگو، همکاری و احترام متقابل را عملی کنیم. با انجام این کار، ما به کل منطقه نشان خواهیم داد که با همکاری مشترک چه چیزی می توان به دست آورد.»
بلینکن روز یکشنبه به این نگرانی ها از ایران اشاره کرد و گفت ایالات متحده چشم در چشم به اسرائیل تعهد می دهد تا ایران هرگز سلاح هسته‌ای نسازد.
دولت اسرائیل با تأکید بر نگرانی های منطقه ای، با عجله دیدار دیپلمات های ارشد کشورهای عربی که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده اند ترتیب داد. سودان، چهارمین کشور عربی که در دوران دولت ترامپ روابط خود را با اسرائیل عادی کرد، پس از کودتای نظامی در ماه اکتبر در آشفتگی فرو رفته و در نشست اسرائیل شرکت نکرد.
این گردهمایی دو روزه، همراه با بلینکن، در کیبوتس در صحرای نقب برگزار شد، جایی که بنیانگذار اسرائیل، دیوید بن گوریون، بازنشسته شد و در آنجا به خاک سپرده شد.
لاپید روز دوشنبه به همراه بلینکن از قبر بن گوریون دیدن کرد. اما وزرای عرب به آنها نپیوستند. چنین دیداری با توجه به حساسیت هایی که فلسطینی ها بر سر تأسیس اسرائیل دارند می توانست مشکل ساز شود. فلسطینی ها بن گوریون را به خاطر «نقبه» یا فاجعه ای که بر سر ان ها آمده است، سرزنش می کنند، نقبه اصطلاحی است که در مورد آوارگی دسته جمعی صدها هزار فلسطینی در جریان جنگ پیرامون تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ به کار می برند.
بلینکن روز یکشنبه همچنین به رام الله در کرانه باختری اشغالی سفر کرد تا با عباس دیدار کند و بر تعهد ایالات متحده برای کمک به مردم فلسطین و تشویق به از سرگیری مذاکرات صلح با اسرائیل تاکید کند.
تهران: «کنفرانس شرارت» بود
حکومت جمهوری اسلامی این کنفرانس را به سختی محکوم کرد و به آن نام «کنفرانس شرارت» داد. سخنگوی وزارت امور خارجه «برگزاری اجلاس شرارت در فلسطین اشغالی» را محکوم و آن را خیانت به آرمان آزادی فلسطین توصیف کرد. به گزارش ایرنا، سعید خطیب زاده با اشاره به برگزاریاین اجلاس تاکید کرد، هر گونه اقدام در عادی سازی و برقراری روابط با «صهیونیست های تروریست و اشغالگران قدس»، خنجری بر پشت ملت مظلوم فلسطین و هدیه ای به رژیم کودک کش اسرائیل در تداوم کشتار مردم و اشغال سرزمین بوده و تجربه تاریخی نشان داده که روند سازش و تسلیم نتیجه ای جز شکست و خواری حامیان آن بدنبال نداشته و سرزمین فلسطن جز با مقاومت ملت فلسطین و حمایت و پشتیبانی ملت ها و دولت های اسلامی، آزاد نخواهد شد.
وی ضمن هشدار نسبت به فتنه انگیزی و شرارت اسرائیل در منطقه بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری و گسترش روابط دوجانبه با کشورهای منطقه و مقابله با توطئه اسرائیلی – آمریکایی در ایجاد اختلاف و گسترش بی ثباتی در منطقه غرب آسیا تاکید کرد.
