پاریس، ۸ اکتبر ۲۰۲۲ (۲۰ مهر ۱۴۰۱): فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر (FIDH) و جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران (LDDHI) خواستار آغاز تحقیقات مستقل بین‌المللی در مورد مرگ خانم مهسا (ژینا) امینی و استفاده‌ی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی از نیروی مرگ‌بار علیه معترضان در سراسر کشور هستند.
پاریس، ۸ اکتبر ۲۰۲۲ (۲۰ مهر ۱۴۰۱): فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر (FIDH) و جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران (LDDHI) خواستار آغاز تحقیقات مستقل بین‌المللی در مورد مرگ خانم مهسا (ژینا) امینی و استفاده‌ی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی از نیروی مرگ‌بار علیه معترضان در سراسر کشور هستند.
سرکوب معترضان تا امروز منجر به کشته‌شدن دست‌کم ۱۹۳ تن از جمله ۱۸ کودک، مجروح شدن بسیاری دیگر و دستگیری و بازداشت صدها معترض اغلب صلح‌آمیز و فعالان جامعه‌ی مدنی شده است که خواستار عدالت و پاسخ‌گویی در مورد مرگ خانم امینی بودند. خانم امینی، زن جوان کرد، در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ در بازداشت‌گاه پلیس امنیت اخلاقی در تهران جان باخت. [۱] شمار زیادی از مدافعان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران، وکلای دادگستری و فعالان در میان بازداشت‌شده‌گان هستند. [۲]
مرگ خانم امینی در بازداشت‌گاه پلیس در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ به اعتراض‌های گسترده‌ای در سراسر کشور دامن زد. هزاران معترض در شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و بسیاری جاهای دیگر به خیابان‌ها ریخته‌اند. طی دو هفته‌ی گذشته، بسیاری از دانشگاه‌ها شاهد تظاهرات گسترده و هدف حمله‌های وحشیانه‌ی نیروهای امنیتی بوده‌اند. طی هفته‌ی گذشته دانش‌آموزان دبیرستانی نیز در چندین شهر به اعتراض‌ها پیوستند و در مواردی مسئولان آموزش و پرورش دولتی را مجبور به ترک مدارس کردند.
اعتراض‌هایی که با خواست عدالت برای خانم امینی، انحلال گشت ارشاد پلیس امنیت اخلاقی و الغای حجاب اجباری آغاز شد، اکنون به جنبشی برای آزادی و دموکراسی تبدیل شده است. [۳] زنان در بسیاری از موارد در خط مقدم اعتراض‌ها بوده‌اند. بسیاری از آنها حجاب خود را برداشته، روسری خود را سوزانده و موهای خود را بریده‌اند. برخی از زنان با حجاب و چادر کامل نیز به اعتراض‌ها پیوسته‌اند.
پلیس و ماموران لباس شخصی با استفاده از گلوله‌های جنگی، ساچمه، گاز اشک‌آور، شلنگ آب و باتوم، معترضان را به‌طرز وحشیانه‌ای سرکوب کرده‌اند. آنها همچنین از آمبولانس برای انتقال برخی از پرسنل خود یا بازداشت‌شده‌گان استفاده کرده‌اند.
در روز ۸ مهر، مردم پس از اقامه‌ی نماز جمعه در نزدیکی یک پاسگاه پلیس در زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، در مقابل پاسگاه گرد آمدند تا خواستار پاسخ‌گویی در مورد تجاوز یکی از فرماندهان نیروی انتظامی به دختری ۱۵ ساله در شهرستان چابهار بشوند و به اعتراض‌های سراسری بپیوندند. بنا به گزارش رسانه‌ها، نیروهای امنیتی از پشت‌بام به سوی جمعیت و برخی از افرادی که هنوز در نزدیکی مشغول نماز بودند، آتش گشودند. در نتیجه ده‌ها تن کشته شدند. تعدادی دیگر نیز در روزهای بعد در زاهدان کشته شدند. بسیاری از قربانیان از ناحیه سر و قلب، به‌احتمال زیاد به دست تک تیراندازها، هدف گلوله قرار گرفتند. منابع رسمی از جان باختن ۶ تن از نیروهای سپاه در زاهدان خبر دادند، اما جزئیات کشته‌شدن آنها ناروشن است.
جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران نام دست‌کم ۱۹۳ معترض را که در شهرهای مختلف کشته شده‌اند، ثبت کرده است، از جمله دست‌کم نام ۱۸ کودک را. [۴] این آمار، به استناد مدارکی که فعالان بلوچ منتشر کرده‌اند، ۸۵ قربانی از جمله شش کودک را در زاهدان دربر می‌گیرد. شمار واقعی قربانیان در اعتراض‌ها احتمالاً بیشتر است، زیرا بسیاری از قربانیان هنوز شناسایی نشده‌اند و اطلاعات کافی برای تأیید گزارش‌های برخی از کشته‌ها در دسترس نیست.
کشتار معترضان در اعتراض‌های گسترده‌ی قبلی هنوز مورد رسیدگی قرار نگرفته است. صدها معترضِ غالباً مسالمت‌رفتار در جریان اعتراض‌ها به افزایش قیمت مواد غذایی (https://bit.ly/2Tj4cLn) در دسامبر ۲۰۱۷ و ژانویه‌ی ۲۰۱۸ (دی ۱۳۹۶) () و در اعتراض‌ها به افزایش https://bit.ly/3S8i0an قیمت بنزین (https://bit.ly/3DKQtYc) در نوامبر ۲۰۱۹ (آبان ۱۳۹۸) به ضرب گلوله کشته‌شدند. تحقیقات در مورد آن جنایت‌ها نیز مدت‌هاست به تعویق افتاده است
سازمان‌های ما همچنین از اتحادیه‌ی اروپا می‌خواهند که تحریم‌های هدف‌مندی را علیه مقام‌های مسئول سرکوب وحشیانه‌ی معترضان برقرار کند و دوباره [۵] https://bit.ly/3LHgcmq از جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهند دولت‌مردان ایران را زیر فشار بگذارند تا به تعهدهای خود در حقوق بین‌المللی حقوق بشر، با احترام به حقوق زنان، پایبند باشند. از جمله در موارد زیر اما بدون محدودیت به آنها:
۱) الغای ماده‌های ۶۳۸ و ۶۳۹ قانون مجازات اسلامی؛
۲) جرم‌زدایی از عدم‌استفاده از روسری و پذیرش حق انتخاب پوشش زنان؛
۳) برچیدن پلیس امنیت اخلاقی و پایان دادن به آزار و تعقیب و تبعیض جنسیتی به طور کلی، در قانون، ازجمله در قانون اساسی، قانون مدنی و سایر قانون‌ها، و در عمل.
یادداشت
[۱] ژینا نام کردی مهسا امینی است. بسیاری از ایرانیان، در سرتاسر کشور و صرف نظر از قومیت، باید نام‌های مجاز دولتی را انتخاب کنند، در غیر این صورت مدارک شناسایی برای آنها صادر نخواهد شد.
[۲] این فهرست قطعاً بسیاری از دستگیرشده‌گان را دربر نمی‌گیرد: گلرخ ایرایی، بهاره هدایت، ویدا ربانی، ژینا مدرس گرجی، مهسا غلامعلی‌زاده، فریده نعمتی (زنان مدافع حقوق بشر). مجید توکلی، حسین رونقی، حسین معصومی، ندا ناجی، جادی میرمیرانی (فعالان); کامران ساختمانگر، مظفر مظفرنیا (فعالان سندیکایی)؛ الهه محمدی، نیلوفر حامدی، علی سالم، یلدا معیری، فاطمه رجبی، مسعود کُردپور، خسرو کُردپور، مرضیه طلایی، علی خطیب‌زاده، فرشید قربان‌پور، علیرضا خوشبخت، مجتبی رحیمی، مهرنوش طافیان، بتول بلالی، آریا جعفری، روح‌الله نخعی، احمد حلبی‌ساز، سمیرا علی‌نژاد، امیرحسین بریمانی (روزنامه نگار؛ بابک پاک‌نیا، میلاد پناهی‌پور، سعید جلیلیان (وکلای حقوق بشری)؛ عاطفه چهارمحالیان، بنفشه کمالی، منصوره موسوی، کرم الله سلیمانی، مونا برزویی، بیان عزیزی (شاعران/نویسنده‌گان).
[۳] شعار اصلی همه اعتراضات این است: زن، زندگی، آزادی.
[۴] یک نوزاد چند روز پس از مرگ مادرش در اثر شلیک موشک های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اردوگاهی در کردستان عراق جان باخت. حداقل ۲۶ تن در استان کردستان کشته شده‌اند.
[۵] برای اطلاعات بیشتر، نگاه کنید به بیانیه‌ی مشترک ما به تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲ در:
