مصطفى البرغوثى پزشک ساکن رامالله در کرانه باختری رود اردن، مدیر جمعیت فلسطینی امداد پزشکی، و عضو پارلمان فلسطین است. او در سال ۲۰۰۲، به همراه حیدر عبد الشافى، حزب ابتکار ملی فلسطینیان (المبادره الوطنیه الفلسطینیه) را پایه گذاشت و هم اکنون سمتِ دبیر کلی این حزبِ سوسیال دموکراتیک را به عهده دارد. در انتخابات سال ۲۰۰۵، البرغوثى از سوی همین حزب به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی شد و بعد از محمود عباس بیشترین تعداد رای را کسب کرد. در روز یکشنبه ۸ اکتبر ۲۰۲۳، البرغوثى در گفتگو با فرید زکریا از شبکه خبری سیانان به دور تازه درگیریها میان اسرائیل و نیروهای فلسطینی در نوار غزه واکنش نشان داد. در ادامه ترجمه فارسی این گفتگو را می خوانید. مترجم: سیاوش صفاری
فرید زکریا: مصطفى البرغوثى، واکنش شما به آنچه تا کنون رخ داده است چیست؟
مصطفى البرغوثى: در ابتدا، باید بگویم که من به نمایندگی از یک جنبش دموکراتیک فلسطینی به نام “ابتکار ملی فلسطینیان” اینجا هستم که هیچ گونه وابستگی به حماس و فتح ندارد. اما از نظر من، وضعیتی که امروز ایجاد شده نتیجهی مستقیم استمرار طولانیترین اشغال نظامی در تاریخ معاصر است. اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل از سال ۱۹۶۷ ادامه داشته، و اکنون به یک سیستم آپارتاید تبدیل شده است. یک سیستم آپارتاید بسیار بدتر از آنچه در آفریقای جنوبی وجود داشت. بله، شاید حماس اسرائیل را به رسمیت نشناخته باشد، اما سازمان آزادیبخش فلسطین و همینطور تشکیلات خودگردان فلسطینی این کار را کرده اند. چه چیزی در عوض آن به دست آوردند؟ از سال ۲۰۱۳، دولت اسرائیل حتی حاضر به ملاقات با فلسطینیها نیست. و آنچه که امروز میبینید، واکنشی به چندین مسئله است. مسئله نخست، حملات تروریستی شهرک نشینان اسرائیلی به فلسطینیان ساکن نواحی اشغالی در کرانه باختری است که در هفتهها و ماههای اخیر منجر به تخلیه ۲۰ روستا و عملیات پاکسازی قومی شد. ۲۴۸ فلسطینی ساکن نواحی اشغالی در کرانه باختری، شامل ۴۰ کودک، توسط ارتش اسرائیل و شهرک نشینان کشته شدند. حملات به اماکن مقدس مسلمانان و مسیحیان توسط تندروهای اسرائیلی تشدید شد، و نتانیاهو اعلام کرد که با عادی سازی روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی مسئله حق و حقوق فلسطینیان منتفی خواهد شد. او حتی به خودش جرات داد تا به سازمان ملل متحد برود و یک نقشه از اسرائیل که شامل کل کرانه باختری، تمام نوار غزه، تمام اورشلیم، و همچنین بلندیهای جولان بود را به نمایش بگذارد. او با این کار در حقیقت انضمام اراضی اشغالی به اسرائیل را اعلام کرد. بنابراین، طبیعی است که فلسطینیها به مقاومت روی آوردند، زیرا میبینند که این تنها راهی است که بتوانند از حقوق خود دفاع کنند. در چنین شرایطی، شما باید به جای انکار کردن انسانیت فلسطینیها و تروریست خواندن آنها این پرسش را مطرح کنید که چرا آمریکا از اوکراین در مقابله با آنچه اشغالگری روسیه خوانده می شود دفاع میکند، اما اینجا پشت سر نیروی اشغالگری می ایستد که سرزمین ما را تحت تصرف در آورده است؟
فرید زکریا: اما اجازه دهید این قیاس شما را به پرسش بکشم. آنچه حماس انجام میدهد این است که آنها به طور خاص غیر نظامیان اسرائیلی، زنان، کودکان و مادربزرگها را هدف قرار میدهند. آیا این یک شکل کلاسیک تروریسم نیست؟ آنها با دولت اسرائیل نمیجنگند. آنها با مردم عادی می جنگند.
مصطفى البرغوثى: به نظر من این روایت درستی نیست. حماس عمدتا به تاسیسات و پایگاههای نظامی حمله کرد، و بیشتر افرادی که دستگیر و به اسارت گرفته شدند افراد نظامی بودند. برای من حمله به غیرنظامیان قابل قبول نیست، همانطور که حملات اسرائیل به غیر نظامیهای ما غیر قابل قبول است. اما نگاه کنید به آنچه هواپیماهای اسرائیل هم اکنون در غزه انجام می دهند. آنها در حال بمباران خانهها هستند. آنها را با خاک یکسان میکنند، و شما آن را بر صفحه تلویزیون خود نظاره میکنید. خانه ها را، آپارتمان ها را، و برج های مسکونی را به تمامی با خاک یکسان میکنند. و ما دائما گزارشهایی از خانوادههایی که کشته شدهاند دریافت میکنیم. ۹ نفر در یک خانواده، ۱۰ نفر در یک خانواده دیگر از جمله کودکان. من نمیخواهم هیچ غیرنظامیای آسیب ببیند. نه توسط فلسطینیها و نه توسط اسرائیلیها. اما سوال این است که چگونه میتوان این را پایان داد. آیا با یک حمله دیگر به نوار غزه میتوان آن را متوقف کرد؟ اسرائیل تا کنون پنج جنگ علیه غزه به راه انداخته است. یکی از آنها ۵۱ روز طول کشید. آنها همه چیز را تخریب کردند. این باعث متوقف شدن حماس و مقاومت نشد. تنها یک راه برای متوقف کردن هر گونه خشونت وجود دارد، و آن این است که اشغالگری اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی پایان یابد و ایالات متحده آمریکا یک سیاست عادلانه در رابطه با این مسئله در پیش بگیرد. آنها نمیتوانند بگویند که اسرائیل حق دارد از خود دفاع کند، اما فلسطینیها حق دفاع از خود را ندارند. اجازه بدهید مورد شیرین ابوعاقله را یادآوری کنم، که نه تنها فلسطینی بلکه آمریکایی نیز بود. او به شکل مسالمت آمیز به کار خبرنگاری خود میپرداخت، اما به ضرب گلوله یک تک تیرانداز اسرائیلی به قتل رسید. آیا کسی محاکمه شد؟ آیا کسی به دادگاه احضار شد؟ خیر! ۵۲ خبرنگار دیگر نیز کشته شدند. به امدادرسانان ما که در حال ارائه کمکهای اولیه پزشکی هستند تیراندازی میشود. به پزشکان ما تیراندازی میشود. این روند باید متوقف شود. و تنها راه متوقف کردن آن این است که به اسرائیل بگوییم، شما ملزم به رعایت قوانین بینالمللی هستید. شما باید این اشغال غیرقانونی را پایان دهید و فلسطینیها را به عنوان انسانهای برابر قبول کنید.
فرید زکریا: بگذارید از شما در باره واقعیت آنچه در عمل اتفاق خواهد افتاد بپرسم. واقعیتی که خود شما آن را می دانید، زیرا که آن را تجربه کرده اید؛ و آن این است که حمله اخیر حماس به تقویت نیروهای راست گرا در اسرائیل منجر خواهد شد، همان نیروهایی که می گویند باید با بی رحمی یک پاسخ نظامی گسترده به این حمله حماس داده شود. احتمالاً زندگی فلسطینیان در نواحی اشغالی کرانه باختری دشوارتر خواهد شد. مراکز بازرسی بیشتر، گذرگاههای نظامی بیشتر. آیا تأثیر عملی این مسئله منجر به این نخواهد شد که برای مردمان عادی در فلسطین وضعیت بسیار بدتر شود؟
مصطفى البرغوثى: متاسفانه آنچه شما توصیف کردید، دقیقاً وضعیت فعلی ماست. امروز کل نواحی اشغالی کرانه باختری توسط ۵۶۰ گذرگاه نظامی اسرائیلی تکه تکه شده است. و این گذرگاهها در طول ۳۰ سال گذشته وجود داشتهاند. دیوار حائلی که بر زمینهای ما بنا شده زندگیهای ما را مختل میکند. کل نواحی اشغالی کرانه باختری به ۲۲۴ زندان کوچک تقسیم شده که از یکدیگر جدا افتادهاند. و شهرک نشینان اسرائیلی همهجا به فلسطینیان حمله می کنند. شما درباره دولت راستگرا در اسرائیل صحبت میکنید، اما همین حالا هم در اسرائیل یک دولت راستگرا بر سر کار است. همین حالا هم فاشیستها در اسرائیل در قدرت هستند. بتسلئیل سموتریش، عضو کابینه اسرائیل، خود را یک فاشیستِ همجنسگراستیز می خواند. همین فرد، که یک شهرک نشین هم هست، به صراحت میگوید که فلسطینیان تنها یکی از سه گزینه دارند، یا مهاجرت کنند، یا زندگی تحت سلطه اسرائیلیها را بپذیرند، یا بمیرند. این آقا وزیر مالیه اسرائیل است. نتانیاهو هیچوقت این اظهارات را رد نکرد. و هر دوی آنها، هم سموتریش و هم نتانیاهو، به روشنی میگویند که که طرح آنها ادغام کردن کرانه باختری در اسرائیل است. آیا میتوانیم جلوی آنچه اکنون در حال اتفاق افتادن است را بگیریم؟ بله، البته! تمام این اسرائیلیها که اکنون در غزه هستند، از افراد غیر نظامی گرفته تا فرماندهان ارتش اسرائیل، می توانند فردا آزاد شوند اگر اسرائیل هم موافقت کند که ۵۳۰۰ زندانی فلسطینی که در زندانهای اسرائیلی هستند را آزاد کند، از جمله ۱۲۶۰ فلسطینی که بدون هیچ دلیل روشنی تحت به اصطلاح بازداشت نظامی در زندانهای اسرائیلی هستند. آنها نمیدانند چرا بازداشت شدهاند. آنها تفهیم اتهام نشدهاند، و وکلای آنها هم هیچ اطلاعی از دلیل بازداشت آنها ندارند. این زندگی روزمره ماست. ما تمام زندگیهایمان را تحت اشغال گذراندهایم. پدرم زندگی اش را تحت اشغال گذراند. زندگی دخترم هم تحت اشغال گذشته است. ما فلسطینیها چشم انتظار روزی هستیم که آزادی را تجربه کنیم. حماس ۳۰ سال یا ۴۰ سال پیش وجود نداشت. پیش از آن هم ما تروریست خوانده میشدیم. هر فلسطینی که برای حقوق خود یا آزادیاش مبارزه میکند تروریست خوانده میشود. و سوال اینجا این است: آیا ما حق داریم که برای آزادی مبارزه کنیم؟ آیا ما حق داریم که برای دموکراسی واقعی مبارزه کنیم؟ آیا ما حق داریم که انتخابات دموکراتیک عادی داشته باشیم؟ ما مستحق اینها هستیم، هر چند که اسرائیل و آمریکا بخواهند این حق ما را انکار کنند. اما متاسفانه، واقعیت این است که اگر ما دست به مبارزه مسلحانه بزنیم ما را تروریست می خوانند. اگر با روشهای خشونت پرهیز مبارزه کنیم باز هم به ما برچسب حمایت از خشونت میزنند. حتی اگر مقاومتمان کلامی باشد، میگویند با کلمات مان تحریک به خشونت کرده ایم. اگر یک خارجی از فلسطینیها حمایت کند، او را به ضد یهودی بودن متهم می کنند. و اگر یک یهودی از ما حمایت کند، چنان که بسیاری از یهودیان از ما حمایت می کنند، او را یک یهودیِ-از-خود-متنفر می نامند. این باید پایان یابد. ما همه باید زندگی برابری داشته باشیم. ما همه باید صلح داشته باشیم. ما همه باید عدالت داشته باشیم، و ما همه باید زندگی با احترام داشته باشیم. راه اصلی برای دستیابی به این هدف این است که اشغالگری و نظام آپارتاید را، که مطمئن هستم هیچ یهودیای نمیتواند به آن مفتخر باشد، پایان دهیم. وقت آن فرا رسیده که عدالت و آزادی برقرار شود. اگر در رسیدن به این هدف موفق شویم، خشونت پایان خواهد یافت و هیچ کس آسیب نخواهد دید.
شجاعت، دقت و آگاهی ژرف دکتر مصطفى البرغوثى در دفاع از هستی و آرزوهای مردم فلسطین ستودنی ست!