از آغاز عملیات نظامی اسرائیل در غزه در پاسخ به حملۀ گروه افراطی حماس، که آمریکا و اتحادیۀ اروپا آن را تروریستی می‌دانند، صد روز می‌گذرد و اکنون دیوان بین‌المللی دادگستری مستقر در لاهه با شکایت آفریقای جنوبی از اسرائیل با موضوع «نسل‌کشی»، برای رسیدگی به این پرونده اقدام کرده و تاکنون دو جلسۀ استماع در روزهای ۱۱ و ۱۲ ژانویه برگزار کرده است.
اندرو فاینشتاین، سیاستمدار سابق آفریقای جنوبی در حمایت از درخواست آفریقای جنوبی، که دادگاه بین المللی دادگستری از روز پنجشنبه به آن رسیدگی می کند در گفتگو با نشریه ی اتریشی “اشتاندارد” با اشاره به متن شکایت‌نامه ارائه شده از سوی آفریقای جنوبی آن را در حد چشمگیری تخصصی و کارشناسانه ارزیابی می کند و در باره اقدام حماس در روز ۷ اکتبر می گوید آن را می‌توان با اقدامات مسلحانه کنگره ملی آفریقا مقایسه کرد.
اندرو فاینشتاین یهودی آفریقای جنوبی (۵۹) زمانی در مبارزات آزادیبخش علیه آپارتاید فعال بود و در سال ۱۹۹۴ به عنوان عضو حزب حاکم کنگره ملی آفریقا (ANC) وارد اولین پارلمان منتخب دموکراتیک شد. فساد در ANC در معاملات تسلیحاتی باعث شد که فاینشتاین در سال ۲۰۰۱ این حزب را ترک کند. او از لندن به یکی از برجسته ترین منتقدان ANC تبدیل شد و به عنوان بنیانگذار سازمان Shadow World Investigations، به تحقیق در مورد ساختارهای جنایی در صنعت اسلحه ادامه می دهد. با این حال، فاینشتاین از شکایت نسل کشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل حمایت می کند. در این گفتگو، این سیاستمدار سابق درباره تاریخ پیچیده هر دو کشور – و اتهام آپارتاید علیه اسرائیل – صحبت می کند.
***
استاندارد: خانواده پدر شما زمانی از یک قتل عام یهودیان در روسیه در دوران امپراتوری تزار گریختند. مادرتان یکی از معدود یهودیان وین بود که از جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد زیرا در انبار ذغال سنگ مخفی شده بود. با توجه به سابقه خانوادگی تان، حملات تروریستی ۷ اکتبر در اسرائیل را چگونه دیدید؟
فاینشتاین: یادگیری در مورد این رنج عظیم انسانی بسیار وحشتناک بود. اما اولین چیزی که به ذهنم رسید هولوکاست نبود، بلکه آفریقای جنوبی در دوران آپارتاید بود، جایی که سازمان سابق من، ANC، مقاومت مسلحانه ای در برابر ظلم و ستم بسیار وحشیانه و نژادپرستانه ارائه داد. اگرچه از نظر تئوری غیرنظامیان را هدف قرار نداد، اما مواردی وجود داشت که در آن غیرنظامیان به قتل رسیدند.
کنگره ملی آفریقا، برخلاف حماس، جوامع غیرنظامی را یک هدف اولویت دار در نظر نگرفته است.
فاینشتاین: بله، چنین حملاتی بوده است. به عنوان مثال، بمب گذاری Magoo’s Bar در دوربان در سال ۱۹۸۶ باعث کشته و زخمی شدن بسیاری از غیرنظامیان شد. البته ابعاد آنچه در ۷ اکتبر در اسرائیل رخ داد بسیار بزرگتر است. اما در عین حال، آنچه اسقف اعظم دزموند توتو زمانی گفت درست است: او معتقد بود که شکل آپارتاید در اسرائیل و وحشیگری که با آن اجرا می شود بدتر از آن چیزی است که ما در آفریقای جنوبی تجربه کردیم. این به هیچ وجه قصد کاهش خشونت اعمال ۷ اکتبر را ندارد، اما تعداد بسیار کمی از اعمال خشونت آمیز را می توان به صورت مجزا مشاهده کرد.
حزب کارگر بریتانیا، که شما عضو آن هستید، سال هاست که از شما تحقیق می کند، زیرا شما اسرائیل را به عنوان یک کشور آپارتاید توصیف می کنید. مقایسه را چگونه توجیه می کنید؟
فاینشتاین: جنگ فعلی را در نظر بگیرید. اگر ۲۲۰۰۰ کشته در غزه را فرض کنیم، چگونه می توان استدلال کرد که این پاسخی متناسب به قتل آشکارا وحشتناک ۱۲۰۰ کشته است؟ تنها احتمال دلالت بر این دارد که زندگی یهودی ارزش بیشتری نسبت به یک فلسطینی دارد. و این ما را به سیستم آپارتاید در آفریقای جنوبی بازمی گرداند. زیرا این همان چیزی است که بر اساس آن بود: این فرض که ارزش زندگی برخی افراد بیشتر از زندگی دیگران است.
استاندارد: اسرائیل به یک سازمان تروریستی واکنش نشان می دهد که آشکارا خواهان انقراض این کشور است.
فاینشتاین: حماس مترادف با فلسطینی ها نیست. همه افراد غزه کاملاً با ایدئولوژی حماس اشتراک ندارند و مستحق مرگ نیستند. اما این دقیقا همان چیزی است که برخی از اعضای کابینه در اسرائیل خواسته اند. در هر جامعه معمولی این وزرا به خاطر فتنه زندانی می شوند.
استاندارد: شما درخواست آفریقای جنوبی را “یک سند استثنایی” توصیف کردید. به نظر شما چه چیزی آن را خاص می کند؟
فاینشتاین: من ۲۳ سال است که در مورد صنعت تسلیحات جهانی تحقیق می‌کنم که بیش از ۴۰ درصد فساد جهانی را تشکیل می‌دهد و تأثیر بسیار فاسدکننده‌ای فراتر از جامعه آفریقای جنوبی داشته است، من جنایات جنگی، به ویژه نسل کشی رواندا را بررسی کردم. بنابراین من بسیاری از متون حقوقی را مطالعه کرده ام، اما این تاثیرگذارترین است. وقایع غزه را با دقت قابل توجهی در چارچوب قانونی قرار می دهد.
چه انتظاراتی دارید؟ آیا حکمی علیه اسرائیل بر روند جنگ در غزه تأثیر خواهد گذاشت؟
فاینشتاین: این به معنای سطح جدیدی از فشار اخلاقی بر اسرائیل و ایجاد انگیزه بیشتر برای اعتراضات است. و حفظ مواضع فعلی برای کشورهای غربی دشوارتر می شود. ما در حال حاضر می بینیم که رهبران سیاسی از اکثریت شهروندان خود تا حدی فاصله دارند که حداقل در انگلستان از زمان حمله به عراق ندیده ایم. ۷۶ درصد از بریتانیایی ها خواستار آتش بس فوری هستند.
اسرائیل چه نقشی در شکایت از اینکه تا دهه ۱۹۸۰ از رژیم آپارتاید حمایت کرده است، ایفا می کند؟
فاینشتاین: چطور می‌توانید از نزدیکترین دوست ستمگرتان انتقاد نکنید؟ کشوری که ظالم را اسلحه می داد؟ البته دیدگاه خود شما نقش دارد. من معتقدم که اکثریت قریب به اتفاق مردم آفریقای جنوبی به حق با رنج فلسطینی ها همبستگی و منتقد اسرائیل هستند.
موضع شما برخلاف موضع سازمان های یهودی در آفریقای جنوبی است. صحبت از این بود که آفریقای جنوبی با شکایت خود در سطح بین المللی سرشکسته شده است. آیا این منعکس کننده عقاید یهودیان آفریقای جنوبی است؟
فاینشتاین: این ادعا که کسی از طرف جامعه متنوع یهودی صحبت می کند که گویی برای یک بلوک یکپارچه صحبت می کند من را آزرده می سازد. هیئت نمایندگان یهودیان آفریقای جنوبی قبلاً از فعالان یهودی ضد آپارتاید مانند جو اسلوو، روث فرست، گیل مارکوس، دنیس گلدبرگ یا رونی کسریلز حمایت نمی کرد، بلکه آنها را طرد می کرد. این مصداق اخلاق نیست. نقطه مقابل خجالت همین است. آفریقای جنوبی به خاطر طرح شکایت علیه اسرائیل سطح بالایی از قدردانی را از کشورهای سراسر جهان دریافت می کند. کشورهای خارج از غرب درک می کنند که به دلیل تاریخ ما مهم است که ما کسانی بودیم که این پرونده را به دادگاه بین المللی دادگستری آوردیم: زیرا با وجود همه مشکلات جاری، ما موفق شدیم بر نژادپرستی نهادینه شده غلبه کنیم.
ترجمه ی: بابک احمدی
منبع: استاندارد/اشتاندارد
