درپی شکست تلاش های رئیس جمهور فرانسه برای متقاعد کردن جمهوری اسلامی به پرهیز از کاهش تعهدات خود در برجام، امروز بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران جزییات ۴ اقدام ایران در کاهش تعهداتش از توافق هستهای موسوم به برجام را در کنفرانسی خبری اعلام کرد واز آغاز گازدهی به آیآر۶ که براساس برجام، ایران تنها ۱۱سال پس ازگذشت توافق هسته ای مجاز به انجام آن بود خبر داد.
در توافق اتمی وین تصریح شده که ایران مجاز است تا مدت ۱۰ سال با ماشینهای «آی آر ۴»، «آی آر ۵»، «آی آر ۶» و «آی آر ۸»، فعالیت «تحقیق و توسعه غنیسازی» انجام دهد و اما «در سایر فناوریهای جداسازی ایزوتوپ برای غنیسازی اورانیوم وارد نخواهد شد.»
کمالوندی تاکید کرد ما ایجاد زنجیره ۳۰ تایی را در برنامه بعدی خود داریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در باره ی جزئیات گام سوم کاهش تعهدات برجام گفت: اولین اقدام ما این بود که از روز جمعه تولید مواد غنی شده از زنجیره های تحقیقاتی و عدم اخلاط را شروع کردیم و امروز این روند به آژانس اعلام شده است.
کمالوندی افزود: دومین اقدام ایران این است که اکنون گازدهی ماشین “آیآر۶اس” که قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام گازدهی شود را شروع کردیم
مورد سوم، راه اندازی زنجیره ۲۰ تایی ماشین “آیآر۴” است که آن هم قرار بود از ابتدای سال یازدهم انجام شود که الان آن را انجام می دهیم و چهارمین اقدام در گام سوم این است که قرار بود گازدهی به زنجیره ۲۰ تایی ماشین “آیآر۶” را دو ماه دیگر آغاز کنیم که آن را نیز از حالا شروع کردیم.
وی اقدامات گام سوم ایران را در ارتباط با “بند ۳۹ و ماشینهای سانتریفیوژ” دانست گفت: «سانتریفیوژها همانطور که تحقیق و توسعه میکنند به انباشت ذخایر ما کمک میکنند. این اقدام از دیروز انجام و امروز به آژانس اعلام شد و تولیدات تحقیقاتی ما به ذخایر ما افزوده میشوند.»
کمالوندی با اشاره به هشت موضوع مورد مذاکره که شامل محدودیتهایی در برجام شده است (راکتور آب سنگین، کارخانه تولید آب سنگین، بازفرآوری سوخت مصرف شده، غنی سازی در ظرفیت و سطح، تحقیق و توسعه، فردو، میزان ذخایر و نظارت و دسترسی آژانس) اظهار کرد: از بین این هشت موضوع در حوزه نظارت و دسترسی آژانس و شفاف سازی فعلا بنا نداریم به این حوزه دست بزنیم.
وی ادامه داد: آژانس امروز مراجعه می کند و می بیند که چهار اقدام در چارچوب گام سوم انجام شده است.
کمالوندی در این نشست همچنین خبر از “راهاندازی زنجیره میانی ماشین آیآر ۲ ام و ماشین آی آر ۵” تا دو ماه آینده داد و در خصوص جزییات آن گفت که: “میتوانیم راهاندازی زنجیرههای شاهد ۱۶۴ تایی آیآر۴، زنجیرههای شاهد ۱۶۴ تایی آیآر۲ام و زنجیره میانی سانتریفیوژ آیآر۵ اس را تا دو ماه آینده داشته باشیم”.
وی تاکید کرد: «وقتی تصمیم گرفتیم غنی سازی ۳.۶۷ را رعایت نکنیم، یعنی میتوانیم تا ۲۰درصد هم پیش برویم» ولیکن در عین حال افزود: «نیاز ما فعلا غنی سازی ۲۰ درصد نیست اگر هم زمانی بخواهیم، اول ذخایر ۴ونیم درصد را افزایش میدهیم بعد اقدام میکنیم.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران افزود:: «هرچه جلو برویم بازگشت به تعهدات سختتر میشود و اروپا اگر می خواهد اقدامی کند عجله کند، زیرا برگشت به قبل از کاهش تعهدات زمانبر خواهد بود.»
جمهوری اسلامی از ۱۸ اردیبهشت امسال دو مهلت ۶۰ روزه به طرفهای اروپایی برای نجات برجام داده و در هر مرحله برخی از تعهدات اتمیاش ذیل برجام را متوقف کرده است. در باره ی دو گام نخست جمهوری اسلامی سرپرست آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از سقف مجاز در برجام ــ ۲۰۲ کیلوگرم ــ فراتر رفته و به ۲۴۱ کیلوگرم رسیده است. آژانس در گزارش قبلی خود در تیرماه سال جاری به شورای حکام اعلام کرده بود که خلوص غنیسازی اورانیوم ایران از ۳,۶۷ درصد که در توافق هستهای مقرر شده، به ۴,۵ درصد افزایش یافته است.
اتحادیه اروپا و به ویژه مکرون رئیس جمهور فرانسه با پیشنهاد یک بسته ۱۵ میلیارد دلاری تلاش کرد گام سوم خروج جمهوری اسلامی برداشته نشود اما با مخالفت ترامپ و شروطی که جمهوری اسلامی پیش کشید این تلاش ها عملا بی حاصل ماندند و جمهوری اسلامی گام سوم کاهش تعهدات توافق هسته ای را برداشت.