در دو سال اخیر ارمنستان متحول شده است. کشوری که زمانی حیاط خلوت روسیه خوانده می شد حالا به دنبال اتحاد با اروپاست. جنگ آذربایجان و ارمنستان، دست به دست شدن منطقه ی قره باغ و اعمال حاکمیت آذربایجان برآن که با کوچ اجباری ده ها هزار نفر از جمعیت ارمنی به ارمنستان همراه بود در تغییر سیاست خارجی ایروان نقش تعیین کننده داشت.
روزنامه آنلاین ایندیپندنت در گزارشی می‌نویسد: «ارمنستان پس از درگیری کوتاه و مختصری که با جمهوری آذربایجان داشته است، در مسیر دوری از روابط تاریخی با روسیه و تبدیل شدن به متحد غرب در حیاط خلوت پوتین (رئیس‌جمهور روسیه) است.»
این روزنامه آنلاین انگلیسی با اشاره به اظهارات اخیر «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان می‌نویسد: «پاشینیان اذعان می‌کند که فدراسیون روسیه بازیگر مهم و جدی در منطقه قفقاز جنوبی است اما در عین حال تاکید دارد اقداماتی توسط ارمنستان برای ایجاد روابطی محکم با کشورهای غربی و اتحادیه اروپا انجام می‌شود.»
پاشینیان گفت: «ما هرگز از غرب دور نبوده‌ایم. دستاوردهای ما در زمینه دموکراسی یک واقعیت عینی ایجاد کرده است که در آن روابط ما می‌تواند به صورت پویا توسعه یابد. ما گفته‌ایم که دموکراسی برای ما سیاستی نیست که توسط شرایط اتخاذ شده باشد، بلکه یک استراتژی است که ما آن را اتخاذ کرده‌ایم.»
ایندیپندنت با تاکید بر آنکه تلاطم‌های سال‌های اخیر منجر به شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید شده است، به نقل از نیکول پاشینیان می‌نویسد: «ما در واقع در حال تنوع بخشیدن به روابط خارجی هستیم، اما ما تنها کسی نیستیم که این کار را انجام می‌دهیم. عملا در سرتاسر جهان هیچ بازیگری را نمی‌یابید که روابط خارجی خود را متنوع نسازد. ارمنستان نمی‌توانست این روند جدید را کنار بگذارد.»
پاشینیان معتقد است: «درباره نزدیکی بیشتر به اتحادیه اروپا، من در سخنرانی خود در پارلمان اروپا گفتم که جمهوری ارمنستان آماده است تا آنجایی که ممکن است به اتحادیه اروپا نزدیک شود. در حال حاضر به نظر می‌رسد که ما در این مسیر حرکت می‌کنیم و مهم‌تر اینکه این روند عمومی است.»
ایندیپندنت با اشاره به کمک‌هایی که به ایروان و باکو شده، می‌نویسد: «فرانسه به ایروان اسلحه فرستاده و البته دیگر حامی اصلی دفاعی آن هند بوده است. بریتانیا هم حمایت خود را از تمامیت ارضی ارمنستان اعلام کرده، اما بریتیش پترولیوم در چهار سال گذشته ۳۵ میلیارد دلار (۲۸.۲ میلیارد پوند) نفت و گاز در اختیار جمهوری آذربایجان قرار داده است که چهار برابر بودجه ملی این کشور است.»
نیکول پاشینیان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا انگلیس باید از این قضیه به عنوان اهرم فشاری برای متقاعد کردن جمهوری آذربایجان در برابر اقدام تهاجمی استفاده کند یا خیر، گفت: «معمولا مایل نیستم درباره فعالیت‌های کاری و سرمایه‌گذاری که در کشورهای همسایه انجام می‌شوند، نظر بدهم. اما چیزی که مایلم بگویم این است که هرگونه سرمایه‌گذاری باید همراه با صلح در منطقه باشد. به نظرم ایجاد صلح و دستیابی به آن برای جامعه جهانی و برای سرمایه‌گذاران یک منفعت است و البته در وهله اول این سودی برای ارمنستان و آذربایجان خواهد بود.»
ارمنستان ۴ روستای منطقه «قزاق» را به آذربایجان واگذار کرد
ارمنستان کنترل چهار روستای مرزی در منطقه «قزاق» در خاک جمهوری آذربایجان را به باکو واگذار کرد.
به گزارش «کلش ریپورت»، این روستاها به مدت بیش از سه دهه در کنترل ارمنستان قرار داشتند.
«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان اواخر ماه میلادی گذشته برای انتقال کنترل این روستاها به جمهوری آذربایجان ابراز آمادگی کرده و گفته بود: «سیاست ما جلوگیری از جنگ است، نه شروع آن. بنابراین، تصمیم گرفته‌ایم که با ترسیم مرز دقیق‌تری در این مناطق موافقت کنیم. ما این کار را نه تنها به نفع جمهوری ارمنستان، بلکه برای روستاهای منطقه انجام می‌دهیم تا امنیت آنها را تضمین کنیم.»
پاشینیان با بیان اینکه بدون حل‌وفصل این مساله، جنگی دوباره میان باکو و ایروان رخ خواهد داد، چندین بار ابراز کرده بود مایل است این روستاها را که برای ایروان مهم هستند، به جمهوری آذربایجان بازگرداند.
پاشینیان: با بازگرداندن دو روستا به جمهوری آذربایجان، مرزبان‌های روسی مرز تاووش را ترک می‌کنند
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، پاشینیان اول اردیبهشت در گفتگو با خبرنگاران گفت: «ایست بازرسی‌های روسیه در یک وضعیت برقرار شدند و اکنون اتفاقی که دارد می‌افتد این است که این وضعیت دستخوش تغییر بزرگی می‌شود و این تغییر بزرگ باید بر همه زمینه‌ها اثر بگذارد. معنی این صحبت این است که اکنون ما در اینجا یک خط مقدم نداریم بلکه یک مرز داریم و یک مرز علامت صلح است. این معنی‌اش این است که نیروهای مرزبانی ارمنستان و جمهوری آذربایجان خواهند توانست با همکاری با یکدیگر و با اتکا به خود از مرز محافظت کنند.
پاشینیان در پاسخ به این سوال که آیا منظورش این است که سربازان مرزبان روسی به زودی از منطقه تاووش خارج خواهند شد پاسخ مثبت داد.
او اضافه کرد: «هیچ موضوع عمده‌ای که بخواهیم در رابطه با این مورد با طرف روسیه مورد بحث قرار بدهیم باقی نمانده است.»
پاشینیان همچنین تایید کرد که با بازگرداندن چندین روستا در شمال شرق منطقه تاووش به آذربایجان موافقت کرده است.
نخست‌وزیر ارمنستان در بیانیه‌ای در وب‌سایت دولت گفت که آذربایجان «دو و نیم روستا را دریافت می‌کند» زیرا قلمرو روستای گیزل قاجیلی و همچنین بخش قابل‌توجهی از خاک روستای آشاگی آسکی‌پارا قبلاً تحت کنترل این کشور بوده است.
سرویس مطبوعاتی نخست‌وزیری ارمنستان اعلام کرد که این توافق در نشست روز جمعه کمیسیون ارمنستان و آذربایجان در مورد تحدید حدود به دست آمد. پاشینیان گفت: نمی‌خواهم آنچه را که رخ داده است، دست‌کم بگیریم. خیلی مهم است که بگوییم برای اولین بار، ارمنستان و آذربایجان موضوع را در میز مذاکره حل کرده‌اند.
وی افزود: پس از تعیین مرز، نیروهای مسلح ارمنستان و آذربایجان و همچنین مرزبانان روسیه از این چهار روستا خارج و نیروهای مرزی جایگزین خواهند شد.
پیش از این «استفان دوجاریک»، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کرد، «آنتونیو گوترش» دبیرکل این سازمان از ایروان و باکو خواست روند تحدید حدود و تعیین مرز ادامه دهند.
فعلا امکان بازگشت ارامنه به قره‌باغ نیست
نخست‌وزیر ارمنستان می‌گوید که در شرایط کنونی هیچ شانسی برای بازگشت ارامنه به منطقه قره‌باغ کوهستانی نمی‌بیند.
«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان روز دوشنبه گفت که در شرایط کنونی هیچ شانسی برای بازگشت ارامنه به منطقه قره‌باغ کوهستانی نمی‌بیند.
پاشینیان در مصاحبه تلویزیونی توضیح داد: «زمانی که در حال بازدید از مناطق مختلف کشور بودم، زنی که به‌اجبار از قره‌باغ کوهستانی آواره شده بود، نزد من آمد و پرسید که آیا امکان بازگشت به قره‌باغ وجود دارد یا خیر».
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، وی در این‌باره اظهار داشت: «من پاسخ دادم که در شرایط کنونی هیچ امکانی برای بازگشت ارامنه به قره‌باغ نمی‌بینم».
نخست‌وزیر ارمنستان در ادامه تصریح کرد: «علاوه بر این، من می‌خواهم بگویم که هیچ ارمنی قرار نیست برای قره‌باغ کوهستانی بجنگد».
طبق این گزارش، پاشینیان همچنین افزود: «ما هیچ چشم‌داشتی به خارج از مرزهای به‌رسمیت شناخته‌شده بین‌المللی نداریم و امیدواریم که تمامیت ارضی ارمنستان در روند مرزبندی احیا شود».
علی‌اف: دستیابی به توافق صلح با ارمنستان تا نوامبر ممکن است
رئیس‌جمهور آذربایجان گفت: دستیابی به توافق صلح بین آذربایجان و ارمنستان تا نوامبر ممکن به نظر می‌رسد، حداقل توافق بر سر اصول اساسی واقع‌بینانه است.
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان در سخنرانی خود در دانشگاه ADA در باکو گفت که جمهوری آذربایجان و ارمنستان درک مشترکی از نحوه شکل‌گیری یک معاهده صلح دارند، اما جزئیات هنوز مورد توافق قرار نگرفته است.
علی‌اف گفت: ما اکنون درک مشترکی داریم که یک توافقنامه صلح باید چگونه باشد. ما فقط باید جزئیات را بررسی کنیم. البته، هر دو طرف به زمان نیاز دارند.
رئیس‌جمهوری آذربایجان همچنین اعلام کرد که باکو با برگزاری نشست وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان در قزاقستان موافقت کرده است.
دیدار علی اف و پوتین
علی اف علیرغم استقبال از کاهش تنش با ایروان، پشتیبانی اروپا از ارمنستان را بر نمی تابد و نارضایتی خود را با نزدیکی به مسکو نشان می دهد. او روز دوشنبه میهمان پوتین در مسکو بود. سران جمهوری آذربایجان و روسیه دوشنبه در کرملین دیدار کردند، دیداری که رئیس‌جمهور روسیه در آن گفت روابط باکو و مسکو در سطح بالایی قرار داشته و همچنان در حال افزایش است.
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در دیدار با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان گفت روابط مسکو و باکو در حال حاضر در سطح بالایی قرار داشته و به رشد ادامه می‌دهد.
پوتین در این نشست گفت: «فرصتی است تا درباره روابط دوجانبه گفت‌وگو کنیم، روابطی که در سطح بالایی قرار داشته و به توسعه ادامه می‌دهند. تجارت ما در حال افزایش است و تا امروز به بیش از ۴ میلیارد دلار رسیده است. همچنین روسیه ۶ میلیارد دلار در اقتصاد آذربایجان سرمایه‌گذاری کرده است.»
به گزارش اسپوتنیک، رئیس‌جمهور روسیه همچنین گفت در این دیدار درباره وضعیت امنیتی در منطقه گفت‌وگو خواهد کرد؛ زیرا مسائل بسیار حساسی در این حوزه وجود دارد که باید به آنها رسیدگی کرد.
علی‌اف هم در مقابل، روسیه را کشوری بسیار مهم در تامین امنیت منطقه قفقاز عنوان کرد و گفت: «بخش بزرگی (از تحولات منطقه) به تصمیمات و روابط ما دو کشور بستگی دارد. هدف ما تقویت اعتمادسازی، همکاری، درک‌متقابل و حل‌وفصل همه مسائل با در نظر گرفتن تعامل و منافع مشترک است.»
رئیس‌جمهور آذربایجان در ادامه با بیان اینکه «مسائل امنیت منطقه‌ای همواره در دستور کار» دیدار سران دو کشور قرار دارد، گفت: «ما از نحوه حل‌وفصل این مسائل بسیار راضی هستیم.»
وزارت امور خارجه روسیه پیش تر به ارمنستان در مورد تعمیق روابط با اتحادیه اروپا به قیمت صدمه زدن به روابط با روسیه هشدار داده بود.
روسیه از برقراری روابط نزدیک ارمنستان با فرانسه، مذاکرات با اتحادیه اروپا و ناتو برای همکاری‌های نزدیک‌تر و حضور ناظران اتحادیه اروپا در مرزهای ارمنستان ناراضی است.
آذربایجان و ارمنستان در آغاز راه تنش زدایی هستند. هنوز اختلافات مرزی حل نشده ای باقی مانده و اعتماد پایداری بین طرفین شکل نگرفته است. یکی از موارد اختلاف لاینحل، دالان ارتباط آذربایجان با نخجوان است. ترجیح باکو و ترکیه دالان زنگزور است. علی اف پیش تر گفته بود اگر ارمنستان با واگذاری این دالان موافقت نکند برای گرفتن آن به زور متوسل خواهد شد. هنوز معلوم نیست باکو در جریان تعیین حدود مرزها که به آینده واگذار شده است تا چه اندازه در این مورد نرمش نشان دهد؛ همین موضوع، امیدواری نسبت به پایدار بودن صلح بین طرفین را تضعیف می کند.
