نازک بین- روند واگذاری سهام و خصوصی سازی‌ها در دیگر کشورها با اعلام مزایده‌هایی در سطح کلان است که از همگان جهت حضور در آن دعوت می‌کنند و سرمایه‌گذاران نیز با اطمینان از سلامت این پروسه و همچنین سودده بودن آن در مناقصه یا مزایده‌ها شرکت می‌کنند، اما در ایران بعد از چند بار اعلام واگذاری سهام سرخابی‌ها، هیچکس متقاضی برای آنها پیدا نشد و در نهایت به اجبار شرکت‌هایی را به گونه‌ای موظف به خرید سرمایه این دو باشگاه کردند و همزمان با انجام این واگذاری به سرمایه‌گذارانی چون؛ هلدینگ خلیج فارس و بانک‌ها علاوه بر انجام این وعده کهنه شده، توانستند بدهی خود به آنها را در راستای این واگذاری‌ها تسویه کنند و در نهایت موفق به اجرای سیاستی برد کامل برای خود شد.
علی ولی اللهی، در اعتماد آنلاین گفتگوئی با امیر رضا خادم در باره واگذاری سرخ آبی ها ؛ داشته است. بخشهائی از این گفتگو را در ادامه می خوانید: امیر خادم زمانی به عنوان معاون وزیر ورزش در دولت دوازدهم به صورت جدی پیگیر واگذاری دو باشگاه بود .در پاسخ به این سوال که آیا این همان خصوصی‌سازی که همیشه وعده آن داده شده است به حساب می‌آید یا خیر، توضیح داد: «مشکل ما این است که اصلا بخش خصوصی که بتواند دو تیم را در اختیار بگیرد، نداریم. یعنی بخش خصوصی داریم که توانایی این کار را داشته باشد ولی نکته این است که سیستم فوتبال ما و در مجموع ورزش حرفه‌ای ما واقعا حرفه‌ای نیست و درآمدهای داخل آن هم واقعی نیست.
در واقع اصل مطلب این است ،شرکت‌هایی این دو باشگاه را در اختیار گرفته‌اند پولی به دولت نمی‌دهند. این تهاتر بابت بدهی‌هایی است که دولت به آنها دارد. این بدهی و طلب در واقع جابه‌جا می‌شود. نذرکردن روغن ریخته برای امامزاده!
آنهایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به دولت وصل هستند درآمد بهتری دارند و آنهایی که وصل نیستند ورشکسته و زمین گیر می‌شوند. خادم خاطرنشان کرد: «تا زمانی که کل این پازل و اصل آن درست نباشد و آن چرخه درست نشود انتظار اینکه یک تیم یا یک باشگاه بخواهد در فضای خصوصی نفس بکشد و پیشرفت کند و در اوج باشد، غیرممکن است. کما اینکه خیلی از تیم‌های قدری که هم توسط بخش خصوصی خریداری یا احیا شدند، اما در ادامه دیدیم که عمدتا حذف شدند. آنهایی هم که ماندند، دیدیم به نوعی قطره‌چکانی امرار معاش می‌کنند. وگرنه عمدتا با مشکل مواجه اند. بنابراین بخش خصوصی که توان رقابت با دولت را داشته باشد، نداریم.»
معاون سابق وزیر ورزش با اشاره به مزایده برگزار شده در روز دوشنبه گذشته ادامه داد: «شما دیدید در همین سیستمی که فروش انجام شد. هیچ بخش خصوصی وارد نشد. اینهایی که هستند هیچ کدام خصوصی نیستند. به هر حال به نحوی وابسته به دولت هستند. ولی در مجموع شاید این شکل واگذاری، چون باعث می‌شود دو باشگاه از زیر دست مستقیم دولت خارج شوند، زمینه‌ای بشود که اینها برای خودشان هم شده، یعنی همین بانک‌ها و پتروشیمی‌ها و خصولتی‌ها و حالا هر عنوانی که دارند، دو باشگاه را نظام‌مند کنند.»
خادم تصریح کرد: «بر اساس قانون که مصوبه دولت را هم دارد. این دو باشگاه دو شرکت دولتی بودند. ولی اگر وارد ساز و کارشان شویم هیچ کدام از قواعد یک شرکت دولتی در مورد این دو انجام نشده. یعنی نه رعایت شده نه دولت توجه کرده است. در طول این ۴۰ سال همیشه روی آن را بسته‌اند و به شکلی جمع و جورشان کردند. ولی الان اگر قرار بر تزریق پول از یک سیستم به نوعی درآمدزا باشد که طبیعتا درآمد خودش را باید داشته باشد تا بتواند هزینه کند، باید سود خودش را به دست آورده باشد، تا به باشگاه تزریق کند. بعد باید اینها مرجع مناسبی برای دیده شدن آن مجموعه باشند. یعنی یک کار دو سویه باشد. در نتیجه این احتمال حداقلی و ضعیف وجود دارد که این دو باشگاه قوام بگیرند و چارچوب‌های مدیریتی‌شان به نوعی شکل بگیرند که از حالت تیم به سمت یک باشگاه بروند و مستغلات داشته باشند. تیم‌های متعدد و متنوع داشته باشند. با این واگذاری ممکن است چنین اتفاقاتی در فضای باشگاه‌داری رخ بدهد.»
قهرمان اسبق ورزش کشورمان در ادامه هشدار داد: «اما اگر قرار است همین سیستمی که تا الان بوده ادامه پیدا کند خب، همین شکلی هم خواهد ماند و به نوعی اینها بانی این می‌شوند که به فوتبال حرفه‌ای صدمه بزنند. همین عدد و ارقامی که در فوتبال جابه‌جا می‌شود، این تیم‌ها پیشقراول اش هستند. اینها زمینه‌ای می‌شود که باقی تیم‌ها و باشگاه‌ها هم به همین شکل عمل کنند و این سیستم معیوب هر روز معیوب‌تر شود.»
مهم‌ترین بحث مدیریتی فوتبال در چند سال اخیر مساله حق پخش تلویزیونی بوده که این روزها بعد از واگذاری سرخابی‌ها شدت بیشتری گرفته و خیلی‌ها معتقدند از مسیر مجلس محقق می‌شود. از امیررضا خادم که سابقه نمایندگی مجلس را هم در کارنامه دارد در مورد حق پخش سوال کردیم. خادم در این زمینه نظراتی را بیان کرد که با بیشتر کارشناسان تفاوت دارد. خادم گفت: «نکته اصلی ما چرخه فوتبال است. مساله پیچ هرزی است که در اقتصاد کلان ما وجود دارد. شما پیچی که هرز شده را هر چقدر بپیچانی، هرز است. سیستم از لحاظ اقتصادی معیوب است. وقتی صدا و سیما را مجاب می‌کنی – از طریق مجلس یا هر جای دیگر – که بیا و حق پخش بده صدا و سیما باید ببیند درآمدش از کجا تامین می‌شود. اگر صدا و سیمای ما خصوصی بود این انتظار کاملا منطقی بود. ولی وقتی صدا و سیما به عنوان کار حاکمیتی یا وظیفه حاکمیتی باید رشته‌ای کم بیننده یا کم‌طرفدار را به اجبار پخش کند و بابتش نه درآمدی دارد و نه کسی به آن پول می‌دهد، شرایط فرق می‌کند. طبیعتا این چرخه اقتصادی را از دست می‌دهیم.»
خادم ادامه داد: «اگر قرار باشد صدا و سیما فقط به فوتبال پول بدهد یا به این باشگاه‌ها انگار به این شکل است که ما این وظیفه را از سرش باز کردیم که تو بیا به باشگاه‌ها پول بده و از آن طرف بی‌خیال بقیه رشته‌ها بشو! چون طبیعتا صدا و سیما می‌خواهد چیزی را پخش کند که برایش درآمد داشته باشد. این چرخه باید سالم باشد. وقتی صدا و سیما می‌خواهد پول بدهد به پرسپولیس برای پخش بازی از کنارش درآمد دارد. ولی وقتی مسابقه تکواندو پخش می‌کند که درآمد ندارد. پولی هم که دولت با مصوبه مجلس به صدا و سیما می‌دهد به صورت گلوبال و باز است. صدا و سیما با همین پول باید تمام رشته‌ها و زمینه‌های فعالیت‌های اجتماعی را پوشش بدهد. ولی اگر برایش حد و مرز تعیین شود، شرایط فرق می‌کند. حتی برای خود لیگ برتر؛ مثلا بازی استقلال و پرسپولیس جذاب است و پخش می‌کند ولی ممکن است یک بازی دیگر جذابیت نداشته باشد و پخش نکند. چون درآمدی از آن ندارد. ولی وقتی موضوع حاکمیتی است و بحث ماموریت ملی وسط می‌آید باید همه را با کم و زیادش پخش کند.»
خادم در ادامه اظهار داشت: «بنابراین اگر مجلس چنین تصمیمی بگیرد باید اول برای اینها تعیین تکلیف کند. بعد از آن طرف باید فضای خصولتی و دولتی و این حرف‌ها باید از فضای فوتبال برچیده شود. چون نمی‌شود هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم از دولت پول بگیرند هم از صدا و سیما که دولتی است. اصلا پرسپولیس و استقلال نه، همین سپاهان. سپاهان پولی که هزینه می‌کند از منابع ملی مملکت است. از زیرزمین در می‌آورند و سودی می‌کنند و سودش را در فوتبال هزینه می‌کنند. یعنی از بیت‌المال است. این یعنی وصل بودن به جریان مالی دولت. حالا چه مستقیم و چه غیرمستقیم. حالا همین سپاهان بخواهد از صدا و سیما هم پول بگیرد. یعنی از چند جهت از سمت دولت پول می‌گیرد. بعد نتیجه‌اش چیست؟ این فسادی که در این زمینه ایجاد می‌شود، بد است. چون درست هم که هزینه نمی‌شود. این رقم‌های چند صد میلیاردی که در موردش صحبت می‌شود برآمده از این پول‌ها است. حالا به این سیستم معیوب صدا و سیما هم اضافه کنیم! اگر بخش خصوصی مثلا تیم ایکس را در اختیار دارد که طرفدار زیادی ندارد، صدا و سیما که نمی‌رود پول بدهد بازی‌های آن تیم را پخش کند. خب پس باز هم همان پول می‌رسد به تیم‌های دولتی. یعنی به تیم‌های خصوصی و رشته‌های کم طرفدار یا رشته‌هایی که کمتر دیده می‌شوند، پولی نمی‌رسد. پول می‌رود در جیب همین سه، چهار تیم. پس چرخه معیوب است.»
