پس از گذشت نزدیک به سه سال از تسلط طالبان بر افغانستان، بحران نقض حقوق بشر در این کشور عمیق‌تر شده و تیغ افراطیت گلوی زنان این کشور را نشانه گرفته است. فعالان و سازمان‌های حقوق بشر تاکید کرده‌اند زنان در این کشور به اتهام‌های ساختگی بازداشت و شکنجه می‌شوند.
با محروم شدن زنان از مشاغل، حق تحصیل و صدور فرمان‌های متعدد از سوی رهبر طالبان برای حذف آنها از جامعه، صدها زن معترض در گوشه و کنار کشور به برگزاری تجمع‌های اعتراضی روی آورده و صدای عدالت‌خواهی زنان از کابل و شهرهای دیگر افغانستان بلند شد.
اما اعتراضات زنان با سرکوب گسترده نیروهای طالبان روبرو شد و این گروه برای خاموش کردن صدای زنان از هر گزینه ممکن استفاده کرد.
فعالان حقوق زن و ده‌ها شهروند که برای درخواست‌های مدنی خود اعتراض کرده بودند، بازداشت و زندانی شده‌اند.
دو زنی که در جریان اعتراضات مدنی از سوی نیروهای طالبان بازداشت شده و مدتی را در بازداشتگاهها و زندان‌های طالبان سپری کردند، در گفت‌وگو با «العربیه فارسی» تایید کردند هنگام بازجویی بارها مورد شکنجه، توهین و تحقیر قرار گرفتند.
تجربه تلخ
«رقیه ساعی»، یکی از زنان جوان افغانستانی است که به دلیل اعتراض به سیاست‌های محدودکننده طالبان و شرکت در تجمع‌های اعتراضی دو بار به‌دست نظامیان این گروه بازداشت شد و در گفت‌وگو با العربیه فارسی از تجربه تلخ خود در زندان‌های طالبان گفت.
به گفته او زمانی که زنان، در مخالفت با فرمان رهبر طالبان مبنی بر مسدودشدن دروازه دانشگاه‌ها به روی زنان، در ۲۲ دسامبر ۲۰۲۲ در خیابان‌های کابل تجمع کردند، اعتراض آنها با سرکوب نظامیان طالبان روبرو شد و او و تعدادی دیگری از معترضان بازداشت شدند.
ساعی در ادامه گفت: «وقتی من را بازداشت کرد پارچه سیاه بر سرم گذاشت، مورد لت و کوب (ضرب و شتم) قرار گرفتم، فحش دادند، یک تعداد دیگر را هم از دست، موی و پای‌شان کشیده و داخل موتر رنجر (خودروی نظامی) انداختند.» رقیه افزود که نظامیان طالبان هنگام بازداشت دختران معترض در کنار ضرب و شتم از شوک برقی نیز استفاده می‌کردند.
شاهد خشونت
«تمنا رضایی»، دیگر زن جوان افغانستانی است که در دوران حکومت پیشین در کابل به‌عنوان وکیل فعالیت می‌کرد. او نیز به دلیل حضور در اعتراضات مدنی ۱۱ فوریه ۲۰۲۲ در کابل بازداشت شد و حدود ۲۰ روز را در بازداشتگاه طالبان گذراند. او به همراه شماری از زنان معترض و خانواده‌هایشان در «خانه‌ای امن» در منطقه «شهر نو» کابل بازداشت شده و از شاهدان خشونت نظامیان طالبان است.
تمنا در این زمینه گفت: «طالبان (به صورت) گروهی وارد اتاق شدند. موبایل‌های ما را گرفتند. زنان و کودکان را در یک اتاق برده و مردها را جدا کردند. از همان اوایل لت‌وکوب و شکنجه مردها را شروع کرده بودند. زمانی که ما را طرف رنجرها می‌برد من صحنه‌هایی را دیدم که لباس مردها خونین بود و صدای جیغ و فریادشان به آسمان‌ها بلند بود.» او در ادامه اضافه کرد حدود ۵۰ الی ۶۰ نظامی طالبان و معین (معاون) وزارت داخله (وزارت کشور) این گروه برای بازداشت آنها حضور داشته و سلاح‌های طالبان «خانه امن»، که از سوی فعالان حقوق زن خارج از کشور در منطقه شهر نو کابل فراهم شده بود، را نشانه گرفته بود.
شکنجه در بازداشتگاهها
به گفته رقیه ساعی، در بازداشتگاهها و زندان‌های زنان، در کنار این‌که حریم خصوصی بازداشت‌شدگان رعایت نمی‌شود، متهمان انواع خشونت و شکنجه را تجربه می‌کنند. او تجربه خود را این‌گونه بیان کرد: «وقتی تحقیق (بازجویی) می‌کردند آب سرد روی من ریختند، فحش رکیک می‌دادند و من را لت‌وکوب می‌کردند. چندین بار تهدید به مرگ شدم، سلاح را پهلوی (کنار) گوش من گذاشته بودند و می‌گفتند تو را می‌کشیم.»
رقیه اضافه کرد که طالبان هنگام بازجویی چشم‌های متهمان را می‌بندند و در کنار این‌که روی آنها آب سرد می‌ریزند، با مشت، لگد، پیپ (شلنگ) و قنداق تفنگ اقدام به شکنجه بازداشت‌شدگان می‌کنند.
او در ادامه گفت: «چیزی را که من در دوبار بازداشت و زندان تجربه کردم، خشونت، توهین، تحقیر و شکنجه روحی بود. بار دوم در کنار شکنجه جسمی من چنان شکنجه روحی شدم که یک ویدیویی از من گرفته شده که نمی‌توانم در مورد جرئیات آن صحبت کنم ولی خیلی وحشتناک بود.» تمنا رضایی نیز تجربه تلخی از زندان طالبان دارد؛ او و زنان دیگری که در آنجا بسر می‌بردند بارها برای پیدا کردن راهی مناسب برای «خودکشی» تلاش کردند و یک بار نیز هنگامی که می‌خواست دست به خودکشی بزند با دخالت دوستش نجات پیدا کرد.
او ضمن تایید اظهارات رقیه اضافه کرد، در کنار توهین و تحقیر ، نیروهای طالبان هنگام بازجویی به آنها گفته بودند اگر «یک کلمه» دروغ بگویند آنها را «بدون لباس» به اتاق تاریک و نمناک بدون در و پنجره برده، روی آنها نمک پاشیده و مورد شکنجه قرار خواهند گرفت.
او تجربه نخستین سیلی که در بازداشتگاه طالبان به صورتش زده شده را چنین بازگو کرد: «گفت چرا به خیابان آمدی؟ چقدر پول گرفتی و کی حمایت می‌کرد؟ به زبان پشتو پرسید کی تو را تشویق کرده به خیابان بروی؟ من این بخش را متوجه نشدم فکر کردم هدفش این است که تنها خودت رفتی یا کسی دیگر را نیز با خود بردی، من گفتم تنها خودم، هنوز جمله من تکمیل نشده بود که سیلی محکم به صورتم خورد.»
تمنا در بازداشتگاه طالبان به دلیل فشارهای فراوان امید خود را از دست داده بود: «ما در کودکستان وزارت داخله طالبان در بازداشت بودیم، از داخل میز یک قیچی را گرفتم و میخواستم خودم را بکشم. دو خانم دیگر آمدند و به زور قیچی را از من گرفتند.»
او اضافه کرد: «در روز پانزدهم و شانزدهم تقریبا همه آزاد شدند. فقط من و یک زن دیگر که دو طفل هم داشت ماندیم. با رفتن دیگر زنان، طالبان همه چیز را از ما گرفته بود. نه آب و نه نان و نه هیچ چیز دیگر. به این نتیجه رسیده بودیم با چادرهای که داشتیم خود را حلق‌آویز کنیم.»
به گفته تمنا، طالبان آنها را مجبور کرد در مقابل دوربین این گروه به مواردی اعتراف کنند که انجام نداده‌اند. تمنا می‌گوید طالبان با توسل به زور آنها را وادار کردند مقابل دوربین این گروه بگویند که به دلیل دریافت پول از غرب به خیابان‌ها آمدند.
کابوس تجاوز جنسی در زندان‌های طالبان
در کنار نبود امکانات بهداشتی، شکنجه و ضرب و شتم زندانیان در زندان‌های زنان، ادعای تجاوز جنسی نیز در اظهارات شاهدان و روایت زنان زندانی دیده می‌شود. رقیه ساعی تجاوز جنسی به زنان زندانی را تایید کرد و تمنا رضایی نیز گفت زنان هرشب با این کابوس می‌خوابیدند.
رقیه در پاسخ به این سوال که آیا ادعای تجاوز جنسی در زندان‌های طالبان حقیقت دارد گفت: «بلی ما این را تایید می‌کنیم که در زندان طالبان فیصدی (درصد) بسیار زیادی وجود دارد که تعرض و تجاوز صورت می‌گیرد. چون طالبان یک گروه تروریستی است. از قانون چیزی را نمی‌فهمد و هر آن چیزی را بخواهد انجام می‌دهد و کسی هم نیست که از اینها سوال بپرسد و پاسخگو بسازد.»
تمنا نیز در پاسخ به این سوال گفت: «موضوع تجاوز جنسی مطرح بود. قضیه تجاوز جنسی چیزی بود که هر روز ما با همین کابوس زندگی می‌کردیم که امشب یا فردا شب ما را می‌برند. برای ما بدترین کابوس شده بود و می‌گفتیم اگر طالبان آمدند که ما را ببرند قبل از آن خود را بکشیم.»
وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه درباره وضعیت حقوق بشر افغانستان نوشت از میان ۹۰ زن زندانی در ولایت‌های (استان‌های) جوزجان، فاریاب و سمنگان، ۱۶ زن پس از تجاوز جنسی طالبان باردار شدند.
این وزارت با استناد به گزارش روزنامه «هشت صبح» نوشت، نگهبانان زندان طالبان در ۱۴ می ۲۰۲۳ در این سه ولایت به زنان زندانی تجاوز جنسی کردند.
بر اساس این گزارش، طالبان چهار زندانی زن را در سمنگان پس از تجاوز مکرر اعدام کرده است.
گزارش وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد زنان زندانی به دلیل تجاوز مکرر اعضای طالبان در شمال افغانستان باردار شده و طالبان دستور داده است که جنین زنان در ماه‌های سوم و پنجم سقط شود.
