رابرت فیتسو، نخست‌وزیر اسلواکی، روز چهارشنبه مورد سوءقصد قرار گرفت و به شدت مجروح شد. این حادثه کشور کوچک اروپای مرکزی را شوکه کرد و موجی از محکومیت‌های بین‌المللی را به دنبال آورده است.
رسانه‌های اسلواکی گزارش دادند تیرانداز یک مرد ۷۱ ساله بود، اما انگیزه او هنوز مشخص نشده است. اسلواکی، که عضو ناتو و اتحادیه اروپا است، سابقه کمی در زمینه خشونت‌های سیاسی دارد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به همراه شرکای اروپایی اسلواکی ترور نخست وزیر را محکوم کردند.
فیتسو، ۵۹ ساله، پس از تیراندازی به بیمارستانی در شهر مرکزی هاندلووا، جایی که جلسه دولت را برگزار می‌کرد و سپس با هلیکوپتر به پایتخت منطقه، بانسکا بیستریتسا، منتقل شد. وضعیت او به قدری وخیم بود که امکان انتقال به براتیسلاوا وجود نداشت.
شاهدی به رویترز گزارش داد زمانی که فیتسو از یک ساختمان خارج شد تا با جمعیتی که منتظر ملاقات با او بودند، روبرو شود، صدای شلیک سه یا چهار گلوله شنیده شد. سپس پلیس یک مرد را به زمین انداخت و دستگیر کرد.
دولت اسلواکی در بیانیه‌ای اعلام کرد: “امروز در جلسه خارج از محل دولت در هاندلووا، اقدام به ترور نخست‌وزیر رابرت فیتسو صورت گرفت.”
رسانه‌های خبری اسلواکی گزارش دادند تیرانداز یک نگهبان سابق یک مرکز خرید، نویسنده سه مجموعه شعر و عضو انجمن نویسندگان اسلواکی بود. به نقل از پسر سوءقصد کننده گفته شده است او دارای مجوز قانونی حمل اسلحه بوده است.
پسر تیرانداز به روزنامه ها گفت: “من نمی دانم پدرم چه قصدی داشت، چه برنامه‌ای داشت، چه اتفاقی افتاده است.”
شبکه تلویزیونی TA3 گزارش داد چهار شلیک انجام شده و نخست‌وزیر در ناحیه شکم مورد اصابت قرار گرفته است.
رویترز نوشته است: فیتسو که اکتبر گذشته برای چهارمین بار به نخست‌وزیری انتخاب شد، به دلیل اتخاذ مواضع بیشتر پرو-روسی در جنگ اوکراین و آغاز اصلاحات قانونی و رسانه‌ای که نگرانی‌هایی را درباره حاکمیت قانون برانگیخته و منجر به اعتراضات خیابانی شده، مورد انتقاد قرار گرفته است.
پوتین این تیراندازی را یک “جنایت هیولاوار” توصیف کرد و در تلگرامی به زوزانا کاپوتووا، رئیس‌جمهور اسلواکی، گفت: “من رابرت فیتسو را به عنوان مردی شجاع و قوی‌الاراده می‌شناسم. من بسیار امیدوارم که این ویژگی‌ها به او کمک کند تا این وضعیت دشوار را پشت سر بگذارد.”
بایدن در بیانیه‌ای گفت: “ما این اقدام وحشتناک خشونت‌آمیز را محکوم می‌کنیم.”
لوبوس بلاها، متحد نزدیک فیتسو و نایب رئیس پارلمان و نایب رئیس حزب نخست‌وزیر SMER-SSD، رسانه‌های لیبرال و مخالفان سیاسی را به ایجاد جوی که منجر به این تیراندازی شد، متهم کرد.
بلاها گفت: “به نام SMER-SSD، می‌خواهم به شدت آنچه امروز در هاندلووا اتفاق افتاد را محکوم کنم و همزمان از نفرتی که شما، رسانه‌های لیبرال و مخالفان سیاسی، علیه رابرت فیتسو پخش کرده‌اید، اظهار تاسف شدید کنم.”
بزرگ‌ترین حزب مخالف اسلواکی، پیشرو اسلواکی، اعتراض برنامه‌ریزی شده علیه اصلاحات رسانه‌های دولتی را که برای چهارشنبه شب برنامه‌ریزی شده بود، لغو کرد.
تاریخچه سیاسی فیتسو
رویترز در مورد مواضع سیاسی او می نویسد: رابرت فیتسو در طول سه دهه فعالیت حرفه‌ای خود، بین دو دیدگاه مختلف حرکت کرده است: یکی جریان اصلی پرو-اروپایی که از اتحادیه اروپا حمایت می‌کند، و دیگری مواضع ملی‌گرایانه که مخالف سیاست‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده است. او همچنین نشان داده است بسته به تغییرات در افکار عمومی یا واقعیت‌های سیاسی، آمادگی دارد مواضع خود را تغییر دهد.
فیتسو که از هواداران نخست‌وزیر مجارستان، ویکتور اوربان است، به طور فزاینده‌ای از حمایت غربی‌ها از اوکراین در جنگ با نیروهای مهاجم روسی انتقاد کرده و با عضویت کیف در ناتو مخالفت کرده است.
فیتسو در سال ۲۰۱۸ به دنبال اعتراضات گسترده به دلیل قتل خبرنگاری که در حال تحقیق درباره فساد در سطح بالا بود، مجبور به استعفا شد. این اعتراضات شکاف‌های عمیقی در جامعه اسلواکی ایجاد کرد که همچنان ادامه دارد.
