شش تن از رهبران اتحادیه اروپا، که به عنوان مذاکرهکنندگان احزاب اصلی میانهرو عمل میکنند، توافق اولیهای را برای تعیین منصبهای اصلی اتحادیه پس از انتخابات پارلمان اروپا در ماه ژوئن امضا کردهاند.
این توافق البته تا زمان نشست مشترک سران ۲۷ کشور اروپایی در اواخر این هفته رسمی نخواهد شد.
پیش از این گردهمایی غیر رسمی رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا جهت تعیین گزینهها برای سه منصب اصلی در روز دوشنبه ۱۷ ژوئن در بروکسل تشکیل شده بود، اما بهرغم امیدها برای توافق اولیه این نشست بدون هیچ توافقی پایان یافته بود.
علاوه بر خانم فندرلاین، آنتونیو کوستا، نخستوزیر سابق پرتغال برای منصب رئیس شورای اروپا و کایا کالاس، نخست وزیر استونی برای مقام رئیس سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا انتخاب شدهاند.
دونالد توسک از لهستان، کیریاکوس میتسوتاکیس از یونان، اولاف شولتس از آلمان، پدرو سانچز از اسپانیا، امانوئل ماکرون از فرانسه و مارک روته از هلند این توافق را به نمایندگی از احزابشان امضا کردهاند.
توسک و میتسوتاکیس نماینده حزب راست میانه «مردم اروپا» (EPP)، شولتس و سانچز از حزب «سوسیالیستها و دموکراتها» (S&D) و ماکرون و روته از حزب لیبرال «نوسازی اروپا» در مذاکرات شرکت داشتند.
انتظار میرفت این سه حزب با همکاری یکدیگر ائتلافی پایدار بسازند که بتواند دوره دوم ریاست فندرلاین بر کمیسیون را حفظ کند. یک دیپلمات با تایید این اسامی به یورونیوز گفت: «مذاکرهکنندگان سه گروه سیاسی بر سر یک موضع مشترک مطابق با معاهدات به اجماع رسیدهاند.»
انتخاب مناصب کلیدی اتحادیه اروپا، در کنار دستور کار استراتژیک این اتحادیه برای پنج سال آینده، باید توسط هر ۲۷ کشور عضو در یک نشست مهم در اواخر این هفته تصویب شود.
جورجا ملونی از ایتالیا، پیتر فیالا از جمهوری چک و ویکتور اوربان از مجارستان که همگی خارج از ائتلاف میانهرو هستند، پیش از این از نحوه مذاکره سه حزب اصلی برای پستهای کلیدی اتحادیه اروپا ابراز نارضایتی کرده بودند.
ویکتور اوربان روز سهشنبه با ابراز نارضایتی از وضعیت انتخاب نامزدها گفت: «معاملهای که حزب مردم اروپا با چپها و لیبرالها انجام داد، با هر ارزشی که اتحادیه اروپا بر آن استوار است در تضاد قرار دارد.»
تصمیم انتخاب رهبران از طریق اکثریت واجد شرایط اتخاذ میشود، به این معنی که وتوهای کشوری اعمال نمیشوند. با این حال، وزن سیاسی جورجا ملونی در شورای اروپا میتواند عامل بنبست در مذاکرات رو در رو در روز پنجشنبه باشد و اعلام نهایی را به تاخیر بیندازد.
در صورت اعلام رسمی نامزدها برای مناصب جدید، فندرلاین و کالاس همچنان باید در یک جلسه استماع در پارلمان اروپا شرکت کنند. در حالی که کاستا، نخستوزیر سابق پرتغال، به طور خودکار توسط همتایان سابق خود انتخاب خواهد شد.
علیرغم توافق سران اروپا، فون در لاین همچنان باید با رای اکثریت در پارلمان اروپا انتخاب شود. برای انجام این کار، او باید در هفته های آینده برای جلب حمایت نمایندگان مجلس تلاش کند. رای گیری برای اولین بار در هفته سوم ژوئیه برگزار می شود و به عنوان بزرگترین مانع در راه دور دوم ریاست کمیسیون تلقی می شود. دلیل آن این است که انتخابات با رای مخفی برگزار می شود و فون در لاین تعداد نسبتاً زیادی منتقد در پارلمان دارد. او در انتخابات سال ۲۰۱۹ تنها ۹ رای بیشتر از حد لازم کسب کرد.
با ابقای فندرلاین وزیر دفاع پیشین آلمان در ریاست کمیسیون اروپا، برلین علیرغم دشواری های سیاسی و اقتصادی داخلی سکان سیاست گذاری اتحادیه اروپا را برای پنج سال آینده حفظ می کند.
اگر توافق سران کشورهای اصلی اتحادیه اروپا تائید شود جوزپ بورل نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی جای خود را به کایا کالاس، نخست وزیر استونی خواهد داد. جمهوری اسلامی علیرغم افت و خیزهای تند با بورل بهتر کنار می آمد به نظر نمی آید تهران از این جابجایی خرسند باشد.